Rusya'nın Doğu Prusya'yı istilası

Rusya'nın Doğu Prusya'yı istilası
I. Dünya Savaşı Doğu Cephesi
Doğu Cephesi, 17–23 Ağustos 1914.
Tarih 17 Ağustos - 14 Eylül 1914 Bölge Doğu Prusya, Alman İmparatorluğu Durum Alman zaferi  • Rus orduları büyük ölçüde yok edildi.  • Alman kuvvetleri Polonya'yı işgal etti.
Taraflar
Rus İmparatorluğu	Alman İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
Nikolay Nikolayeviç Yakov Zhilinsky Paul von Rennenkampf Aleksandr Samsonov (ölü) Vasily Flug	Paul von Hindenburg Erich Ludendorff Max Hoffmann Maximilian von Prittwitz
Çatışan birlikler
I. Ordu II. Ordu X. Ordu	VIII. Ordu
Güçler
İlk başta (rezervler dahil): 1. Ordu: 222,053 2. Ordu: 280,902 Sonradan dahil olan: 10. Ordu: 247,467 Toplam: 750,422 kişi	İlk başta (rezervler dahil): 209,522 Batı Cephesinden nakledilenler: 46,866 Toplam: 256,388
Kayıplar
Resmi Rus tıbbi raporları: 24.589 Ölü, 48.204 Yaralı, 167.533 Kayıp Toplam 240.326 Kayıp: 462 top 352 makineli tüfek 10 uçak Diğer tahminler: Stallupönen - 7.500; Gumbinnen - 19.000; Tannenberg - 122.000-170.000; Masurya Gölleri - 125,000 Toplam: 270,000-320,000 100,000 esir alındı	Resmi Alman tıbbi raporları: 13,206 Ölü, 26,722 Yaralı, 2,702 Kayıp Toplam 42,630 Kayıp: 17 silah 17 makineli tüfek 3 uçak Diğer tahminler: Stallupönen - 1.300; Gumbinnen - 14.600; Tannenberg - 12.000; Masurya Gölleri - 10.000 veya 40.000 Toplam: 37.000-100.000

Rusya'nın Doğu Prusya'yı işgali, I. Dünya Savaşı sırasında 17 Ağustos'ta başlayıp 14 Eylül 1914'te sona ermiştir. Rusların savaş boyunca güttükleri amaç doğrultusunda Almanlara savaş ilan etmesinin yanında bu işgal, Alman kuvvetlerinin Doğu Cephesi'ne odaklanmasını sağlayarak, Batı Cephesi'nde Alman işgali altında zor zamanlar geçiren Fransa'yı da rahatlatmayı amaçlıyordu. Rusların sayıca üstünlüğüne rağmen savaş Alman zaferiyle tamamlandı.

Almanlar, Rusların asker toplaması ve sevkiyatının yavaş olacağını öngörerek bölgeye öncelikle sadece 8. Ordu'yu gönderdi. Asıl plan ise birkaç hafta içinde Fransa ordularını yeneceği öngörülen batıdaki orduların, zafer kazandıktan sonra Almanya'nın daha gelişmiş ulaşım ağı aracılığıyla Doğu Cephesi'ne kaydırılmasıydı.

İşgalin yarattığı şok, Alman savaş gayretine dolaylı olarak katkı sağlamıştır. Alexander Watson’a göre: “Ulusal toprakların ihlali ve Çarlık rejiminin işlediği vahşetler karşısında duyulan öfke, Alman halkı arasındaki dayanışmayı pekiştirmiş, ulusal davanın haklılığına olan inancı sağlamlaştırmış ve yenilginin ne kadar ağır bedeller doğurabileceğine dair korkunç ve kalıcı bir uyarı işlevi görmüştür.”

Yapılan Muharebeler

Tarih	Muharebe adı	Saldıran taraf	Savunan taraf	Sonuç
17 Ağustos 1914	Stallupönen Muharebesi	Rus İmparatorluğu	Alman İmparatorluğu	Kesin Rus zaferi
20 Ağustos 1914	Gumbinnen Muharebesi	Rus İmparatorluğu	Alman İmparatorluğu	Kesin Rus zaferi
23-24 Ağustos 1914	Orlau-Frankenau Muharebesi	Alman İmparatorluğu	Rus İmparatorluğu	Kesin Rus zaferi Almanlar daha sonra Tannenberg Muharebesi'nde çekildiği toprakları geri aldı.
23–30 Ağustos 1914	Tannenberg Muharebesi	Alman İmparatorluğu	Rus İmparatorluğu	Kesin Alman zaferi Rus 1. ve 2. Orduları neredeyse yok edildi Rusya, Doğu Prusya'dan çekildi
2-16 Eylül 1914	Masurya Gölleri Muharebesi	Alman İmparatorluğu	Rus İmparatorluğu	Kesin Alman zaferi Rusya, Doğu Prusya'dan çıkarıldı

Alman Planlaması

1888 yılından itibaren Alman Genelkurmayı'nın Rusya'ya yönelik stratejisi savunma ağırlıklı hâle gelmiştir. Bu değişim, dönemin Genelkurmay Başkanı Helmuth von Moltke'nin, Rus topraklarına yönelik belirleyici bir taarruz planını terk ederek, savunma temelli seçenekleri değerlendirmeye başlamasıyla ortaya çıkmıştır. Alman istihbarat değerlendirmelerine göre, Polonya'daki demiryolu ağı, Rus ordusunun üç ana hareket tarzını mümkün kılıyordu:

1. Almanya'ya karşı savunmada kalmak,
2. Vistül Nehri boyunca Berlin'e yönelen bir taarruzu düzenlemek,
3. Biri Narew Nehri, diğeri Neman Nehri üzerinden olmak üzere iki ordu ile Doğu Prusya'ya saldırmak.

Fransa'nın siyasi baskısı birinci seçeneği imkânsız kılmış, ikinci seçenek ise askerî açıdan zayıf bulunmuştu. Dolayısıyla, üçüncü seçenek Ruslar açısından en olası harekât planı olarak değerlendirilmiştir.

1894 yılında, dönemin Alman Genelkurmay Başkanı Alfred von Schlieffen, 1914'teki Tannenberg Muharebesi'ne benzer bir senaryoyu savaş oyunu (war-game) ortamında canlandırmıştır. Bu senaryoda, Rusya'nın Neman Ordusu Doğu Prusya'nın yarısını işgal etmiş, Alman komutan ise Narew ve Neman orduları arasındaki açıklıktan faydalanarak kuvvetlerini Narew Ordusu'nun sağ kanadına yığmış ve tüm orduyu imha etmiştir. Schlieffen, tatbikat sonrası yaptığı değerlendirmede, Almanların Vistül gerisinde savunma hattı kurabileceğini ancak bir Rus ordusunu tamamen yok etme fırsatı doğarsa, bunun mutlaka değerlendirilmesi gerektiğini vurgulamıştır.

Schlieffen'in selefi Alfred von Waldersee, Rus birliklerinin yığınaklanma aşamasında bir taciz saldırısı düzenleyip ardından batıdan gelecek takviyeleri beklemeyi savunurken; Schlieffen, iç hatlarda hareket ve demiryolu ağı sayesinde manevra kabiliyeti yüksek birliklerle Rus ordularına karşı ani yığma ve imha taktiğini öngörmüştür. Bu yaklaşım sayesinde, 1914 yılında Doğu Prusya'daki her Alman kurmay subayı, Rus taarruzuna karşı nasıl bir karşılık vereceğini önceden bilmekteydi.

Rus Planlaması

II. Nikolay (Rusya İmparatoru) tarafından Rus İmparatorluk Ordusu'nun Başkomutanlık Karargâhı (Stavka)'na başkomutan olarak atanan Büyük Dük Nikolay Nikolayeviç, Almanya ile savaşa girilmesini tümüyle desteklemekteydi. Özellikle Alman İmparatorluk Ordusu'nun Kalisz kentini işgal ederek burada çeşitli vahşetlere girişmesi, onun savaş kararını daha da kesinleştirmişti. Büyük Dük Nikolay, Fransa'ya hayranlığıyla tanınmakta ve aynı zamanda Rusya'nın Batı Cephesi'ndeki Fransız çabasını desteklemesi gerektiğini de bilmekteydi. Bu doğrultuda Fransız büyükelçisine, Almanya'nın dikkatini Fransa'dan uzaklaştırmak maksadıyla Rus ordularının kısa sürede Doğu Prusya'ya taarruza geçeceğini beyan etmiştir.

Büyük Dük Nikolay ve Rus karargâhı, planlarında iyimserdi. Stratejik hedefleri, Rus kuvvetlerini kuzeyde Doğu Prusya ve güneyde Galiçya olmak üzere iki cepheye bölmek, ardından Polonya çıkıntısı (Polish salient) olarak bilinen bölgeyi güvence altına almak, sonrasında da Orta Polonya üzerinden Berlin'e doğru ilerlemekti.

Ancak Fransa'ya destek olma zorunluluğu, Rus ordularının tam seferberlik tamamlanmadan Doğu Prusya'ya taarruza geçmelerine neden oldu. Bu durum, planların uygulanmasında ciddi zaaflara yol açtı.

Kuvvet Karşılaştırması

İşgal harekâtı, şu iki Rus ordusu tarafından yürütülmüştür:

• General Pavel Rennenkampf komutasındaki 1. Ordu; 6,5 piyade tümeni, 5,5 süvari tümeni, 472 top ve 254 makineli tüfekten oluşmaktaydı. Daha sonra 7 yedek tümen daha cepheye intikal etmiştir.
• General Aleksandr Samsonov komutasındaki 2. Ordu ise; 11 piyade tümeni, 3 süvari tümeni, 724 top ve 434 makineli tüfekten meydana gelmekteydi.

Bu kuvvetlerin karşısında General Maximilian von Prittwitz komutasındaki 8. Ordu yer almaktaydı. Alman ordusu 14,5 piyade tümeni, 1 süvari tümeni, 774 top ve 396 makineli tüfeğe sahipti. Her bir Rus tümeni 16 taburdan, Alman tümeni ise 12 taburdan oluşmaktaydı. Ayrıca Rus ve Alman taburları, personel sayısı ve teçhizat açısından da birbirinden farklılık göstermekteydi. Rus ordusu sayıca üstün olmasına rağmen, harekât esnasında birçok yapısal sorunla karşılaşmış ve bu da mağlubiyete neden olmuştur. Rus İmparatorluk Ordusu, savaş başladığında geniş çaplı bir silahlanma programının ortasındaydı ve büyük bir savaşa hazır değildi. Bu durum, Alman İmparatorluğu tarafından da bilinmekteydi. Birçok Rus askeri eğitimsizdi, ve nakliye hizmetleri, Doğu Prusya tarafında yeterli demiryolu bulunmadığından yetersizdi. Arazinin engebeli yapısı da Rus birliklerinin yavaş ilerlemesine ve geniş bir alana dağılmasına yol açmıştır. Bu doğal engeller ve iki Rus ordusu arasındaki koordinasyon eksikliği, Almanlara her iki orduyu ayrı ayrı angaje etme fırsatı tanımıştır; bu durum Tannenberg Muharebesi ve Stallupönen Muharebesi gibi çatışmalarda belirgin hâle gelmiştir. Rus askeri istihbaratı, keşif birimlerinin eksikliği nedeniyle Almanlara göre oldukça zayıftı. En önemlisi ise, Rus ordusunda ağır topçu eksikliği ciddi bir sorundu ve bu eksiklik savaş boyunca devam etmiştir. İşgal, Fransızların talebi üzerine tam seferberlik tamamlanmadan başlatılmıştır; 1912 yılında Rusya, Almanya'nın ana gücüne karşı Fransa'yı desteklemek amacıyla hızlı bir taarruz sözü vermişti. Öte yandan, Alman 8. Ordusu da bazı yapısal sorunlara sahipti. Ordunun yarısı yeni seferber edilmiş yaşlı yedek askerlerden oluşuyordu. Alman İmparatorluğu en son 1871 yılında Fransa-Prusya Savaşı'na katılmışken, Rusya ise 1905 tarihli Rus-Japon Savaşı'nda tecrübe kazanmıştı. Bu nedenle, Alman ordusunda savaş tecrübesi eksikliği bulunurken, Rus subayları ve üst komuta kademesi—özellikle General Samsonov ve General Rennenkampf—önceki çatışmalardan deneyim sahibiydi.

Muharebe

Doğu Cephesi'nde ölen ilk Alman askeri

Ancak kısa süre içerisinde, Rus İmparatorluğu, Doğu Prusya'ya yönelik bir işgal harekâtını seferber etmeyi başardı. Prusya topraklarına yapılan herhangi bir taarruz, yalnızca Alman moraline değil, aynı zamanda genel stratejik duruma da önemli bir darbe niteliğindeydi. Savaşın başlangıcında Alman İmparatorluk Ordusu, Doğu Prusya'da yalnızca General Maximilian von Prittwitz komutasındaki 8. Ordu'ya bağlı 10 tümeni bırakmışken; Rusya, General Pavel Rennenkampf komutasındaki 1. Ordu ve General Aleksandr Samsonov komutasındaki 2. Ordu 'yu kısa sürede harekete geçirmişti. Rus orduları 7–9 Ağustos 1914 tarihleri arasında Doğu Prusya topraklarına girdi.

17 Ağustos'ta gerçekleşen Stallupönen Muharebesi, Doğu Cephesi'nde I. Dünya Savaşı'nın ilk silahlı çatışması olmuştur. Muharebe başlangıçta Almanların lehine gelişse de, Rus yedek birliklerinin yaklaşmasıyla Almanlar geri çekilmek zorunda kaldı. 20 Ağustos'ta Almanlar tarafından başlatılan Gumbinnen Muharebesi, Doğu Cephesi'ndeki ilk büyük Alman taarruzudur. Ancak bu saldırı, aceleye getirildiği için Rusların zaferiyle sonuçlandı. Almanlar geri çekilmek zorunda kaldılar; bu geri çekilme Masurya bölgesinde savunma hattı kurma ya da doğrudan Vistül Nehri gerisine çekilme anlamına gelebilirdi. Bu durum, savaş öncesi hazırlanan planlarla örtüşmekteydi; zira Rusların beklenenden güçlü çıkması hâlinde Almanlar bu mevzilere çekilmeyi öngörüyordu. Ancak ne hazırlıklar ne de teorik planlar, Königsberg gibi bir şehrin Rusların eline geçmesine izin verebilirdi. Hem sembolik hem de askerî önemi haiz olan bu şehir, aynı zamanda önemli bir ikmal ve sevk merkeziydi. Şehrin kaybı yalnızca cephede değil, iç cephede de bir felaket anlamına gelecekti. Ayrıca, üstün kuvvetlere sahip olan Rusların bu avantajı kullanarak Alman savunmalarını topyekûn çökertme ihtimali de yüksekti. Bu nedenlerle Almanlar, derhâl karşı taarruza geçmek ve Rusları Doğu Prusya'dan atmak zorundaydı.

Ancak Rus ordusunun ikmal durumu içler acısıydı. Yiyecek ve top mermisi eksikliği ciddi seviyedeydi. General Rennenkampf, Almanların tümüyle geri çekildiğine inanarak ilerlemeyi durdurdu, birkaç gün boyunca ikmal yapmaya odaklandı ve Samsonov'un ordusuyla olan teması yitirdi. Oysa plan gereği güneybatıya ilerleyerek Samsonov ile birleşmesi gerekiyordu.

Samsonov ise, Almanların kaçmakta olduğu yanılgısıyla ilerlemeye zorlandı; bu da 2. Ordu'nun ikmal hattını aşarak aşırı derecede cepheye yaklaşmasına ve askerlerin aç, moralsiz hâle gelmesine neden oldu. Rus baskısı karşısında paniğe kapılan Prittwitz, ordusunun iki Rus ordusu tarafından kıskaca alınacağını düşünerek Doğu Prusya'nın tümüyle boşaltılıp Vistül gerisine çekilmesi gerektiğini ilan etti. Genç Helmuth von Moltke, Alman Genelkurmay Başkanı olarak Prittwitz'i 22 Ağustos'ta görevden alarak, emeklilikten çağırdığı Paul von Hindenburg’u atadı. Hindenburg’un kurmay başkanı, sert mizacıyla bilinen Erich Ludendorff idi.

Yeni komuta kademesi, Prittwitz’in aksine, savunma yerine taarruz yolunu seçti. Prittwitz’in harekât şefi olan Max Hoffmann’ın hazırladığı plana göre, Alman kuvvetleri iç hat avantajından ve demiryolu ağından faydalanarak birliklerini hızla yeniden konuşlandırdı ve Samsonov’un 2. Ordusu’nu kanatlardan kuşatma planı uygulamaya konuldu. Tannenberg Muharebesi sırasında Rus 2. Ordusu’nun kayıpları 120.219 kişi (ölü, yaralı ve kayıp) olarak verilmiştir; buna karşın Alman 8. Ordusu’nun kaybı yalnızca 13.058 kişidir. 2. Ordu imha edildi ve General Samsonov intihar etti. Ardından Almanlar, Masurya Gölleri Muharebesi (1914)'nde 1. ve 10. Rus ordularını da Doğu Prusya’dan çekilmeye zorladı.

Bu işgal harekâtı Rusya için tam bir fiyasko olmuştur. Bu başarısızlık, takip eden yıl içinde Gorlice–Tarnów Taarruzu ile birlikte Almanların büyük ilerlemeler kaydetmesine ve Varşova gibi önemli şehirleri ele geçirmesine zemin hazırlamıştır. Ancak Rusların beklenmedik ilerleyişi, Alman Yüksek Komutanlığı (Oberste Heeresleitung) nezdinde ciddi bir kriz yaratmış ve bu nedenle Batı Cephesi’nden 2 kolordu ve 1 süvari tümeni, yeni oluşturulan 9. Ordu emrine verilerek doğuya sevk edilmiştir. General Ludendorff’un öngördüğü üzere bu birlikler, Doğu’daki ikili muharebeye yetişememiştir. Eğer bu birlikler Batı’da kalmış olsaydı, muhtemelen Fransa’daki kırılgan durumu kurtarmada önemli rol oynayabilirlerdi. Fransız Askerî İstihbarat Servisi’nden Albay Charles Dupont bu durumu şu sözlerle değerlendirmiştir: “Bu hezimet, bizim zaferimizin temel unsurlarından biriydi.”

Zayiat

Alayların zayiat listelerine, askerî harekât raporları ve günlüklerinden gelen bilgilere, ayrıca kuşatılarak imha edilen birliklerin geride kalan unsurlarından daha sonra iletilen verilere göre, 2. Rus Ordusu'na bağlı birlikler Eylül 1914 öncesinde 220 subay ve 5.302 er kaybetmiştir (bunlar Rus tarafınca savaş alanından alınarak gömülenlerdir). 542 subay ve 11.784 er ise yaralanmış (Rusya'ya tahliye edilmiş veya sahra hastanelerine kabul edilmiştir), 391 subay ve 29.491 er ise kayıptır (kuşatmaya alınan iki kolordu hariç tutulmuştur). Ayrıca, kuşatma altındaki birliklerin bazı raporlarına göre, 1 Ekim itibarıyla (bu tarihe kadar kuşatmadan kaçıp dönebilenler neredeyse tamamen kesilmiştir), Rus 13. ve 15. Kolordularındaki zayiat şu şekilde olmuştur: 1.552 subay (bunların 111'i öldü, 143'ü yaralı, 907'si kayıp veya esir, kalanlar hakkında -özellikle yedeklerden çağrılanlar hakkında- veri mevcut değildir) ve 76.472 er (3.130'u ölü, 2.412'si yaralı, 44.646'sı kayıp, geri kalanlar hakkında da bilgi yoktur, özellikle yedeklerden çağrılanlar için). Örneğin 15. Kolordu'da, sonraki raporlara göre, 2.978 kişi ölmüş, 25.000 kişi ise esir düşmüştür. Tüm listeler ve raporlar temel alındığında, 2. Ordu'nun toplam zayiatı yaklaşık 2.451 subay ve 117.768 er olarak tahmin edilmektedir.

Böylece, Alman tarafınca gömülen Rus askerlerinin cesetlerinin mevcut sayısı olan 6.789 kişi de hesaba katıldığında, 2. Ordu toplamda 13.590 ölü vermiştir. Ancak bazı ölülerin gömülmeden kalmış olabileceği düşünülmektedir. Yaralı sayısı muhtemelen daha fazlaydı; ancak bunları tam olarak tespit etmek zordur: bazı durumlarda yaralılar esir düşmüş ve bu nedenle esir listelerine kaydedilmişlerdir. Ağustos 1914'te, ciddi şekilde yaralanmış 543 Rus askeri Alman hastanelerine yatırılmış, bunlardan 8'i ölmüştür. Almanlar tarafından duyurulan 2. Ordu esir sayısı ise 15 general, 1.830 subay ve 91.400 askerdir. Buna göre, subaylar arasında 220 ölü, 542 yaralı (tahliye edilmiş), 1.830 esir; erler arasında ise kesin olarak 13.370 ölü, en az 11.784 yaralı (tahliye edilmiş), 91.400 esir bulunmaktadır. Geriye kalan 1.214 er hakkında ise bilgi yoktur (muhtemelen firar etmiş olabilirler; bir kısmı hastalık veya açlık nedeniyle ormanda gizlenirken ölmüş olabilir; bazıları ise kayıt altına alınmamış yaralılar arasında yer almış olabilir).

Tüm Doğu Prusya Seferi kapsamında, alay listeleri ve tümen/tuğgeneral raporlarına göre, 1. Ordu 275 subay ve 9.347 er kaybetmiş, 557 subay ve 25.616 er yaralanmış, 449 subay ve 65.608 er kayıp olmuştur. Toplamda bu ordu 1.826 subay ve 115.374 er zayiat vermiştir (buna kayıp kategorisi belirtilmeyen 54. ve 72. Piyade Tümenlerine ait 545 subay ve 14.219 er de dahildir). General Vasily Flug'un komutasındaki 10. Ordu'nun zayiatı ise 3.000'in üzerindedir: 12 subay ve 437 er ölü, 54 subay ve 1.788 er yaralı, 13 subay ve 1.416 er kayıptır. Toplamda 79 subay ve 3.557 er zayi olmuştur.

Alman 8. Ordusu, iki aylık muharebelerde, sıhhiye raporlarına göre, 3.867 ölü (bunların 247'si subay), 7.053 kayıp (39 subay), 21.987 yaralı vermiştir. Toplam muharebe kaybı 32.907 kişidir. Ayrıca aynı sürede 23.168 kişi hastalanmış, bunların 20.415'i hizmete geri dönmüştür.[55] Sıhhiye raporunun yayımlanmasından önce, Alman araştırmacılar 8. Ordu'nun Ağustos 1914 kayıplarını şu şekilde belirlemiştir: 239 subay ve 2.902 er ölü, 583 subay ve 12.410 er yaralı, 43 subay ve 11.488 er kayıptır. Masurya Gölleri Muharebesi’ndeki zayiat yaklaşık 9.000 kişi olarak tahmin edilmektedir. Ayrıca yazarlar zayiat kategorisi belirtilmeyen 3. Yedek Tümeni’nden 800 kişi ve 6. ile 70. Landwehr Piyade Tugayları’ndan 543 kişi olduğunu da belirtmiştir.

Bu bilgilendirmedeki eksiklikler, yayımlanmış ad nominal zayiat listeleri kullanılarak da tamamlanabilir. Ağustos 1914 – Aralık 1916 tarihleri arasındaki bu listelerin analizine göre, 409 subay ve 6.647 er ölmüş, 833 subay ve 25.889 er yaralanmış, 61 subay ve 8.791 er ise kayıp veya esir olmuştur. Bu veriler, karargâhlarda görev yapan landsturm taburları, istihkâm birlikleri (piyadeler), ağır topçular, sıhhiye erleri, haberleşme personeli, pilotlar (15 kişi) ve nehir filotillasına bağlı denizciler (iki kişi) dâhil tüm muharip birlikleri kapsamaktadır. Alay tarihlerindeki ölü sayısı ile bu listedekiler arasındaki aşağı yönlü fark, alay tarihçilerinin tüm savaş süresince esarette ölenleri ve hastalıktan ölenleri de ölüler arasında saymasından kaynaklanmaktadır.

Rus Ordusu, Doğu Prusya’da 55 Alman askerini esir almış ve Rusya’ya götürmüştür (geri kalanlar kaçmış ya da çatışma sırasında kurtarılmıştır). 1. ve 10. Ordular ise 38 subay ve 2.990 askeri esir almıştır (bunların 29 subayı ve 1.377 askeri yaralıydı ve 381’i esir kamplarına gönderilmeden önce ölmüştür). Bu bilgiler ışığında, ölü Alman askeri sayısı yaklaşık 13.000 kişiye (432’si subay) ulaşabilir, kayıplar ise kurtulan esir sayısına (2.702 kişi) düşebilir. Her durumda, Alman birliklerinin Doğu Prusya’daki muharebe kayıpları 42.630 kişiye ulaşmaktadır; bunun 1.303’ü subaydır. Bu sayı, kendilerine karşı savaşan Rus ordularının verdiği zararın altıda biri kadardır.

2020 yılında, Rus askerî arşivlerinden elde edilen bilgilere dayanarak, Sergey Nelipovich “İki Sefer. Doğu Prusya İçin Mücadele” (Rusça) adlı kitabını yayımlamıştır. Nelipovich, Alman kayıplarına ilişkin verileri Alman resmî sıhhiye raporlarından ve ad soyad listelerinden almıştır.

Doğu Prusya (17 Ağustos - 14 Eylül 1914)	Ölü			Yaralı			Kayıp
	Ruslar	Oran	Almanlar	Ruslar	Oran	Almanlar	Ruslar	Oran	Almanlar
Muharebe kayıpları	24,589	1.8:1	13,206	48,204	1.8:1	26,722	167,533	62:1	2,702

Galeri

• 
  "Prusya'ya Doğru!", Georges Scott tarafından çizilen ve 29 Ağustos 1914 tarihli L'Illustration dergisinde yayımlanan illüstrasyon: "Berlin yolunda. Kozak öncü birliklerinin Doğu Prusya’ya girişi, Rus ordusunun ana gövdesinden önce gerçekleşti."
• 
  Rus İmparatorluk Muhafızları'na bağlı Şövalye Muhafız Alayı ve Hayat Muhafızları Süvari Alayı, Doğu Prusya'nın Insterburg şehrinde. Şehir, 24 Ağustos – 11 Eylül 1914 tarihleri arasında Rus işgali altındaydı.
• 
  Paul von Hindenburg'un Doğu Prusya'yı kurtarması anısına basılan 1914 tarihli Alman gümüş madalyonun ön yüzü.
• 
  Aynı madalyonun arka yüzü: Çıplak betimlenen General Hindenburg, kılıcıyla Rus Ayısı'na karşı savaşırken tasvir edilmiştir.

Ayrıca bakınız

• Rusya'nın İkinci Doğu Prusya'yı istilası (1914)
• Augustów Muharebesi (1914)