Rutil
| Genel | |
|---|---|
| Kategori | Oksit mineralleri |
| Formül (tekrarlayan birim) | TiO2 |
| IMA sembolü | Rt[1] |
| Strunz sınıflandırması | 4.DB.05 |
| Kristal sistemi | Tetragonal |
| Kristal sınıfı | Ditetragonal dipiramidal (4/mmm) H-M sembolü: (4/m 2/m 2/m) |
| Kristal ikizlenme | P42/mnm |
| Kristal yapı | a = 4,5937 Å, c = 2,9587 Å; Z = 2 |
| Kimyasal Özellikler | |
| Renk | Kahverengi, kırmızımsı kahverengi, kan kırmızısı, kırmızı, kahverengimsi sarı, soluk sarı, sarı, soluk mavi, mor, nadiren çim yeşili, grimsi siyah; Nb–Ta içeriği yüksekse siyah. |
| Kristal biçimi | Prizmatik kristallere benzer, [001]'e paralel olarak uzamış ve çizgili |
| İkizlenme | {011} veya {031}'de yaygın; iki, altı veya sekiz bireyle temas ikizleri olarak, döngüsel, polisentetik |
| Dilinim | {110} iyi, {100} orta, {092} ve {011} arasında ayrılık |
| Kırık | Düzensiz ila sub-konkoidal |
| Mohs sertliği | 6,0–6,5 |
| Luster | Adamantin ila metalik |
| Çizgi rengi | Parlak kırmızı ila koyu kırmızıya |
| Saydamlık | Opak, ince parçalarda şeffaf |
| Bağıl yoğunluk | 4,23 (Nb–Ta içeriği ile artar) |
| Optik özellikler | Tek eksenli (+) |
| Kırılma indisi | nω = 2,613, nε = 2,909 (589 nm) |
| Çift kırılma | 0,296 (589 nm) |
| Pleokroizma | Zayıf ila belirgin kahverengimsi kırmızı-yeşil-sarı |
| Dağılma | Güçlü |
| Kaynaşabilirlik | Alkali karbonatlarda eriyebilir |
| Çözünürlük | Asitlerde çözünmez |
| Yaygın safsızlıklar | Fe, Nb, Ta |
| Diğer | Güçlü anizotropik |
| Kaynakça | [2][3][4][5] |
Rutil, kimyasal formülü TiO2 olan mineral.
Hakkında
[değiştir | kaynağı değiştir]Tetragonal sistemde kristalleşir. TiO2'nin tabiattaki en yaygın formudur.[6] Birçok magmatik-derinlik kayaçlarında iğne şeklinde küçük taneler şeklinde gözlenirken, amfibolit ve eklojit gibi yüksek dereceli metamorfik kayaçlarda aksesuar minerali olarak yer alır.[6] Kırıntılı kayaçlarda da sıklıkla gözlenir. Tipik rengi kırmızımsı kahverengi olup, siyah, menekşe ve sarı renklerde çeşitleri de vardır.[6] Rutil, çoğunlukla önemli miktarlarda Fe, Nb ve Ta içerir.[6] Mikroskop incelemelerinde, ince kesitlerde mineral yüksek rölyefiyle ve kırmızı-kahve rengiyle ayırt edilir.[6] Kasiterit mineralinin de benzer özellikleri olmakla birlikte rutil prizmatik dilinimi ve daha düşük spesifik gravitesiyle ondan ayrılır.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Warr, L.N. (2021). "IMA–CNMNC approved mineral symbols". Mineralogical Magazine. 85 (3): 291-320. Bibcode:2021MinM...85..291W. doi:10.1180/mgm.2021.43
.
- ^ "Rutile" (PDF). Handbook of Mineralogy.
- ^ "Rutile Mineral Data". WebMineral.com.
Mineralogy Database
- ^ "Rutile". Mindat.org.
- ^ Klein, Cornelis and Cornelius S. Hurlbut, 1985, Manual of Mineralogy, 20th ed., John Wiley and Sons, New York, pp. 304–05, 0-471-80580-7.
- ^ a b c d e f Deer, W.A., Howie., R.A. and Zussman, J. (1989), An introduction to the rock forming minerals, John Wiley-Sons Inc., New York, 528p.
| Kimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |