İlmenit
 Miass, Ilmen Dağları, Chelyabinsk Oblastı, Güney Urallar, Urallar Bölgesi, Rusya'dan ilmenit. 4,5 x 4,3 x 1,5 cm | |
| Genel | |
|---|---|
| Kategori | Oksit mineral |
| Formül (tekrarlayan birim) | Demir titanyum oksit, FeTiO3 |
| IMA sembolü | Ilm[1] |
| Strunz sınıflandırması | 4.CB.05 |
| Dana sınıflandırması | 04.03.05.01 |
| Kristal sistemi | Trigonal |
| Kristal sınıfı | Rombik (3) H-M sembolü: (3) |
| Kristal ikizlenme | R3 (no. 148) |
| Kristal yapı | a = 5,08854(7) c = 14,0924(3) [Å]: Z = 6 |
| Kimyasal Özellikler | |
| Renk | Demir siyahı; yansıtılan ışıkta kahverengimsi bir tonla gri |
| Kristal biçimi | Hematit veya manyetitte granülerden masif ve lameller eksolüsyonlara |
| İkizlenme | {0001} basit, {1011} lamellar |
| Dilinim | Yok; {0001} ve {1011}'de ayrılık |
| Kırık | Konkoidal ila yarı konkoidal |
| Özgül dayanım | Kırılgan |
| Mohs sertliği | 5–6 |
| Luster | Metalik ila yarı metalik |
| Çizgi rengi | Siyah |
| Saydamlık | Opak |
| Bağıl yoğunluk | 4,70–4,79 |
| Optik özellikler | Tek eksenli (–) |
| Çift kırılma | Güçlü; O: pembemsi kahverengi, E: koyu kahverengi (çift yansıma) |
| Diğer | Zayıf manyetik; Liquidus = 1710°C (peritektik) [2] |
| Kaynakça | [3][4][5] |
İlmenit, kimyasal formülü FeTiO3 olan titanyum-demir oksit minerali. Trigonal sistemde kristalleşir. Magmanın ilk kristalleşme evresinde oluşmaktadır. Ancak olivinle birlikte bulunmaktan ziyade piroksenitlerin içinde maden yatağı oluştururlar.[6] Birçok magmatik ve metamorfik kayaçta aksesuar minerali olarak bulunan ilmenit; gabro, norit ve anortozitlerin içinde damarlar hâlinde gözlenir. Metamorfik kayaçlardan bilhassa granülit fasiyesinde oluşmuş ortognayslarda bol miktarda yer alırlar. İlmenit, alterasyona karşı dayanıklı olduğu için sahil plaserlerinde de konsantre olabilir. Bunun örneklerine Florida, Hindistan ve Yeni Zelanda'nın Güney Adası'nın batı sahillerinde sık rastlanır. Özellikle, Yeni Zelanda'dakilerde ortalama ilmenit tenörü % 5,5'tir. Québec'teki (Kanada) Allard Lake yatakları ve Norveç'teki Telnes yatakları ilmenit minerali içeren önemli yataklar olup Allard Lake yatakları 125 milyon ton, Tellnes'teki yataklar da 300 milyon ton ilmenit içerir.[7]
Kullanım alanları
[değiştir | kaynağı değiştir]Hafif, darbelere karşı dayanıklı ve ısıya karşı düşük hassasiyeti nedeniyle çeşitli metal alaşımlarında aranan en önemli elementlerden biri titandır. Bunun da en önemli kaynağı ilmenit mineralidir. Titanyum, özel boya ve cam imalat endüstrilerinin de vazgeçilmez hammaddeleri arasındadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Warr, L.N. (2021). "IMA–CNMNC approved mineral symbols". Mineralogical Magazine. 85 (3): 291-320. Bibcode:2021MinM...85..291W. doi:10.1180/mgm.2021.43
.
- ^ Eriksen et al. (2007) "Equlibrium between Liquid Fe-Ti-O Slags and Metallic Iron." Steel Research International. Vol 78. No. 9. https://doi-org.libweb.lib.utsa.edu/10.1002/srin.200706268
- ^ Barthelmy, David (2014). "Ilmenite Mineral Data". Mineralogy Database. Webmineral.com. 2 Eylül 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2022.
- ^ Anthony, John W.; Bideaux, Richard A.; Bladh, Kenneth W.; Nichols, Monte C. ((Ed.)). "Ilmenite". Handbook of Mineralogy (PDF). Chantilly, VA, USA: Mineralogical Society of America. Erişim tarihi: 12 Şubat 2022.
- ^ "ilmenite". Mindat.org.
- ^ Deer, W.A., Howie., R.A. and Zussman, J. (1989), An introduction to the rock forming minerals, John Wiley-Sons Inc., New York, s. 528.
- ^ Evans, A. M., (1987), An introduction to ore geology, a geoscience text, Blackwell Scientific Publications, Second Edition, s. 358.
| Oksitler |
| ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Silikatlar | |||||
| Diğer | |||||
