START I
START I (Türkçe: Stratejik Silahların Azaltılması Antlaşması (İngilizce özgün adıyla:Strategic Arms Reduction Treaty), ABD ve Sovyetler Birliği arasında stratejik saldırı silahlarının azaltılması ve sınırlandırılmasına ilişkin ikili bir anlaşmaydı. Anlaşma 31 Temmuz 1991'de imzalandı ve 5 Aralık 1994'te yürürlüğe girdi.[1] Anlaşma, imzacıların 6.000'den fazla nükleer savaş başlığı ve toplam 1.600 kıtalararası balistik füze (ICBM) ve bombardıman uçağı yerleştirmesini yasakladı.
START, tarihteki en büyük ve en karmaşık silah kontrolü anlaşmasını müzakere etti ve 2001 yılının sonlarında nihai uygulaması, o sırada var olan tüm stratejik nükleer silahların yaklaşık % 80'inin kaldırılmasıyla sonuçlandı. ABD Başkanı Ronald Reagan tarafından önerilen, START II müzakereleri başladıktan sonra START I olarak yeniden adlandırıldı.
Anlaşma 5 Aralık 2009'da sona erdi.
8 Nisan 2010'da, Prag'da ABD Başkanı Barack Obama ve Rusya Devlet Başkanı Dmitry Medvedev tarafından Yeni START Antlaşması'nın yerine yenisi imzalandı. ABD Senatosu ve Rusya Federal Meclisi tarafından onaylanmasının ardından, anlaşma 26 Ocak 2011'de yürürlüğe girdi ve Amerikan ve Sovyet ya da Rus stratejik nükleer silahlarının azaltılmasını Şubat 2026'ya kadar uzattı.[2][3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ [ölü/kırık bağlantı]"Strategic Arms Reduction Treaty (START I): Executive Summary". The Office of Treaty Compliance. 6 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2009.
- ^ "Treaty between the United States of America and the Union of Soviet Socialist Republics on Strategic Offensive Reductions (START I) | Treaties & Regimes | NTI". 1 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "New START Treaty". United States Department of State. 14 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2021.
