Sel-Ungur
Sel-Ungur, Os şehrinin batısında, Soh vadisinde, Aydarken kasabasının batı sınırında yer alan ve Orta Asya'nın Musteryen öncesini temsil eden ilk mağara sitidir. Alanın bir kısmı Özbekistan, bir kısmı Kırgızistan topraklarında yer alır.
Mağara vadi seviyesinin 40 metre altındadır. Kalker içine oyulmuştur. Girişte 25 metre yüksekliği olan geniş bir göze sahiptir. Bu geniş gözü 65 metre ve 34 metre uzunluğunda iki koridor takip eder. Kazılar mağaranın girişine yakın bir yerde 1980 yılından beri Oʻtkir Islomov tarafından sürdürülmektedir. 7,2 metre kalınlığında bir dolgusu bulunan kazı alanında steril tabakalarla ayrılmış, her biri 12-40 santimetre arasında değişen kalınlık gösteren 5 kültürel seviye saptanmıştır. Faunası tam olmayan bir mağara ayısı, kar panteri, mağara sırtlanı, geyik, pleistosen eşeği, öküz ve diğer hayvanların kalıntılarından oluşur. Endüstri çakmak taşı ve özellikle daha çok silisli şisttendir. Daha çok yonga üzerine, geri kalanı da çakıllar üzerine yapılmışlardır. Bulunan aletler arasında eğik profilli kısmi bir iki yüzeyli alet, dikdörtgen yongalar, vurgaçlar, tek kenar ve yatay kenar kazıyıcılar yer alır fakat aletlerin asıl grubunu dişlemeli ve çontuklu aletler oluşturur. Levallois endis (%1,1) ve dilgisel yongalama endisi (%1,9) çok zayıftır ve façetalı vurma düzlemi seyrektir. Malzeme tipolojik olarak Islomov tarafından Aşölyen olarak önerilmiştir. Görünüşte eski olan bu malzeme Yakın Doğu'daki Geşer Benot Ya'akov tipi Son Aşölyen ile karşılaştırılabilir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]
İşbu madde Harun Taşkıran tarafından CC BY 4.0 lisansı altında yayımlanan metin içermektedir.