Selim Temo

Selim Temo (d. 1972, Batman), Kürt asıllı Türk şair, yazar, akademisyen ve çevirmen.

Selim Temo
Doğum	Batman, Türkiye
Meslek	şair, yazar, akademisyen ve çevirmen

Tam adı Selim Temo Ergül'dür. 27 Nisan 1972'de Batman'ın Mêrîna köyünde doğdu. İlkokulu doğduğu köyde, ortaöğrenimini Batman'da tamamladı. 2000 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Sosyal Antropoloji ve Etnoloji Bölümü'nden mezun oldu. Yüksel lisansını "Cemal Süreya Şiirinde Bedenin Yazınsallaşması" başlığıyla, Bilkent Üniversitesi Türk Edebiyatı Bölümü'nde tamamladı (2003). Aynı bölümde "Türk Şiirinde Taşra: 1859-1959" başlıklı çalışmasıyla doktorasını tamamladı (2009). Mardin Artuklu Üniversitesi'nde Yardımcı Doçent Doktor olarak görev yaptı. Uzun süre Türkiye'de açılacak ilk Kürt Dili ve Edebiyatı Bölümü'nün kuruluş çalışmalarını yürütmüştür. Ancak YÖK'ten söz konusu bölüm yerine Türkiye'de Yaşayan Diller Enstitüsü adlı bir enstitü ve Kürt Dili ve Kültürü Anabilim Dalı gibi bir birim verilmesi üzerine bölüm kurma zümresinden istifa ederek ayrıldı. 2011'de Exeter Üniversitesi'ndeki (İngiltere) Centre for Kurdish Studies'de konuk öğretim görevlisi olarak çalıştı. Hrant Dink Vakfı tarafından "dünyanın dört bir yanında attıkları küçük adımlarla geleceğe dair umudu çoğaltan kişilerden" biri olarak 2011'in "Işıklar"ı arasında sayıldı. Ekim 2013-Ekim 2014 arasında Radikal gazetesinde, 2017-2019 yıllarında Duvar gazetesinde, 2020 yılında Xwebûn gazetesinde köşe yazan Selim Temo, 2025 Ocak ayından beridir de Nûpel gazetesinde köşe yazıları yazmaktadır. Mardin Artuklu Üniversitesi'nde, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde çalıştı. Aralık 2016'da Kürt Dili ve Edebiyatı alanında ilk doçentlik derecesini "Uzak Komşu: Kürt ve Türk Şiiri İlişkileri" baslıklı teziyle alan Ergül, 6 Ocak 2017'deki 679 sayılı KHK ile üniversiteden ihraç edildi. 2020-2021 yılları arasında Fransa'nın Montpellier şehrindeki Paul Valéry Üniversitesi'nde çalışan Selim Temo, halen TU Dortmund'ta çalışmaktadır. Şiir ve yazıları Almanca, Azerice, Baskça, Danca, Ermenice, Farsça, Flamanca, Fransızca, İngilizce, İspanyolca, İtalyanca, Japonca, Kürtçe (Kurmancca, Soranca, Zazaca) ve Türkçeye çevrildi. Şiirleri Cemîl Qoçgirî, Mem Ararat, Mirady ve Yunus Dişkaya gibi müzisyenler tarafından bestelendi.

Çalışmaları

• O, Deniz ve İntihar (Tiyatro oyunu, 1994)
• Ah! Tamara (Şiir, 1995)
• Kırgın Nehirler Meseli (Şiir, 1997)
• Çiftlere Cinayet Dersleri (Roman, 1998)
• Uğultular (Şiir, 2000)
• Kürt Şiiri Antolojisi (Antoloji; Kürtçe-Türkçe, 2 cilt, 2007)
• Türk Şiirinde Taşra (Edebiyat kuramı, Türkçe, 2011)
• Jübile (Toplu şiirler, Türkçe, 2011)
• Sê Deng (Şiir, Kürtçe, 2011)
• Ruhun Bedeni (Gazete yazıları, Türkçe, 2014)
• Uzak Komşu: Kürt ve Türk Şiiri İlişkileri (İnceleme-Kuram, Türkçe, 2015)
• Keştîya Bayê (Şiir, Kürtçe, 2016)
• Mem ile Zin - Ehmedê Xanî (Türkçeye çeviri, şiir, 2016)
• Horasan Kürtleri (Araştırma, 2018)
• Serê Şevê Çîrokek (Kürt ve dünya masalları, Kürtçe, 2019)
• Pûnga li Bajêr (Şiir, Kürtçe, 2021)
• 112 Hesp û Xezelek (Şiir, Kürtçe, 2023)
• Hilbe Kobanî (Şiirsel Tiyatro, Kürtçe, 2025)
• Nightlands (İngilizceye çevrilmiş seçme şiirleri, 2023)

Çevirileri

Kürtçeden Türkçeye

• Fawaz Husên'den Amidabad: Göç, Çocuk ve Irmak (2004)
• Firat Cewerî'den Solgun Romans (2005)
• Mehmed Uzun'dan Sen (2006),
• Abdalın Bir Günü (2005),
• Yaşlı Rindin Ölümü (2006),
• Yitik Bir Aşkın Gölgesinde (2006; Söz konusu çeviri 3 baskı yaptıktan sonra, yayınevi eski çevirilere dönmüştür),
• Aşk Gibi Aydınlık Ölüm Gibi Karanlık (2006; Söz konusu çeviri 3 baskı yaptıktan sonra, yayınevi eski çevirilere dönmüştür).
• Ne ba min siwar dike ne ax min peya dike (2014; Mueyed Teyib'in şiirlerini Arap alfabesinden Latin alfabesine çevirdi)
• Kar ve Ateş (Şiir, Çeviri, Mueyed Teyib'in Kürtçe şiirlerinin çevirisi, 2016)

Türkçeden Kürtçeye

Mehmet Said Aydın'ın "Dedemin Hazinesi anlatısı Kürtçeye (Kurmancca) çevirdi.

Çocuk Kitapları

• Serê Şevê Çîrokek Çocuk masalları, Kürtçe (2006-2010)

12 kitaplık bir dizidir. Her geceye bir masal içermektedir. Kitapların ilk sayfalarında Kürt alfabesi bulunmaktadır, çocukların Kürtçe (Kurmancî-Zazakî) okuma yazma öğrenmeleri amaçlanmıştır. Kitaplardaki masalların yarısı Kürt masalı, geri kalanlar İngilizce ve Türkçe gibi dillerden Kürtçeye (Kurmancî) çevrilmiş masallardır. Her sayıda bir masal klasiği, bir çocuk şiiri, ünlü bir ismin tanıtımı ve bir Kürt halk destanı yer almaktadır. Kitaplar Diyarbakır Sur Belediyesi tarafından basılmakta ve ücretsiz dağıtılmaktadır. Söz konusu belediyeye yönelik yoğun baskılar nedeniyle 2006'da ancak 6 tanesi yayımlanabilen dizi, Nisan 2010'da tam edisyon olarak yayımlanabilmiştir. Aynı kitap 2019'da tek cilt olarak yayınlanmıştır.

Ödülleri

• Halkevleri Ödülü (roman) (1998)
• Yaşar Nabi Nayır Ödülü (şiir) (1997)

Dış bağlantılar

• Kişisel web sitesi
• Radikal gazetesindeki yazıları 5 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Kütüphane kurmak isteyen Kürt şair Selim Temo'nun başına gelenler... 30 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• “Her Şeyimi Şiire Borçluyum” (Selim Temo)–Vivet Kanetti
• Selim Temo’nun Eski Terlikleri 3 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• "En Büyük Pişmanlığım AKP'ye İnanmak Oldu" 3 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Selim Temo: Edebiyatın kalbi okurda atar 27 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.