Serander
Serander Karadeniz Bölgesi'nde genelde kiler ya da tahıl ambarı olarak kullanılan tahtalardan yapılan genellikle dört nadiren altı, sekiz hatta on iki direkli küçük ahşap yapıların adıdır.[1] Göçler vasıtasıyla Batı Karadeniz yerleşimlerinde günlük kullanımdadır. Bina batı Gürcistan'da da yaygındır.
Yöresel adlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Trabzon: Serander,[2] Ξεραντέρ (kserander)
- Giresun ve Ordu: Serenti, Tekir
- Zonguldak: Seren
- Sürmene: Paska
- Rize: Nayla, Naliya
- Artvin: Bagen[3]
- Gürcistan: Naliya (ნალია)
Yapı
[değiştir | kaynağı değiştir]Seranderler, dört tane direk üzerine oturtulur ve serandere çıkmak için herhangi ek bir merdiven yapılmaz, ayak olarak kullanılan dikmelerine ters koni biçiminde ağaç tekerler yerleştirilmiştir. Kişi serandere çıkacağı zaman merdiveni serandere dayar ve öyle çıkar, bunun amacı yabani hayvanların girişi ve çıkışı önlenmektir. Seranderlerin direkleri 100 yıl önceye kadar ardıç ağaçlarından yapılırdı. Şu an ise bunun için özel bir ağaç seçilmemektedir.
Bu serander direklerinin ardıç olması ve Karadeniz kemençesinin en güzel ses tınısını serander ardıç direklerinde bulması nedeniyle, kemençe yapımında eski serander direkleri kullanılır, ama günümüzde ardıçtan yapılan serander direğine rastlamak çok düşük bir ihtimaldir. Eski yıkılan seranderlerin direkleri genelde kemençeciler tarafından alınmıştır.
Bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Özhan Öztürk. Karadeniz Ansiklopedik Sözlük. İstanbul, 2005 s. 1022
- ^ "Serander kelimesi". 29 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2014.
 | Karadeniz Bölgesi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Mimarlık ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |