Şin Bet
שירות הביטחון הכללי جهاز الأمن العام | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Kuruluş tarihi | 8 Şubat 1949 |
| Türü | İstihbarat teşkilatı |
| Bağlılığı | İsrail başbakanı |
| Adres | Tel Aviv, İsrail |
| Yönetici(ler) |
|
| Web sitesi | www.shabak.gov.il |
Şin Bet (İbranice: שירות הביטחון הכללי, romanize: Şerut ha-Bitahon ha-Klali; "Genel Güvenlik Servisi") veya Şabak (שב״כ) olarak da bilinir, İsrail'in iç güvenlik ve karşı istihbarattan sorumlu gizli servisidir. 8 Şubat 1949 tarihinde kurulmuştur.[1] Merkezi Tel Aviv'de Yarkon Parkı'nın kuzeyinde yer almaktadır.
Şin Bet'in görevleri devlet güvenliğini sağlamak, terör şebekelerini ortaya çıkarmak, terör şüphelilerini sorgulamak, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ndeki terörle mücadele operasyonları için istihbarat sağlamak, casusluğa karşı koymak, üst düzey devlet görevlilerinin korunmasını sağlamak, önemli altyapı ve hükûmet binalarının güvenliğini sağlamak, İsrail havayolları ve yurtdışı büyükelçiliklerinin güvenliğini sağlamaktır.[2][3] Doğrudan İsrail başbakanına karşı sorumlu olarak görev yapar.
Şin Bet, Aman (askeri istihbarat) ve Mossad ile birlikte İsrail İstihbarat Topluluğu'nun üç ana örgütünden biridir.
Örgütlenme
[değiştir | kaynağı değiştir]Şin Bet'in üç operasyonel kanadının olduğu düşünülmektedir:[4]
- Araplar Dairesi
- İsrail, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ndeki Arap bağlantılı terörle mücadele faaliyetlerinden öncelikli olarak sorumludur.
- İsrail ve Yabancılar Dairesi
- Eski adı Arap Olmayan İşler Dairesi olan bu birim, Yahudi Sektöründe Karşı İstihbarat ve Yıkıcı Faaliyetlerin Önlenmesi Dairesi'ni de (Yahudi Dairesi olarak da bilinir) bünyesinde barındırmaktadır. 1980'lerden bu yana temel faaliyetleri, İsrailli aşırı sağcıların İsrail hükûmetinin sembollerine zarar verme veya Filistinlilere saldırı düzenleme niyetleri hakkında bilgi toplamaktır.
- Koruma Güvenlik Dairesi
- Ülkedeki hükûmet yetkilileri, elçilikler, havalimanları ve araştırma tesisleri gibi yüksek değere sahip kişileri ve yerleri korumaktan sorumludur.
Bilgi toplama ve sorgulama yöntemleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Şin Bet ayrıca şüphelileri sorgulayarak da bilgi elde etmekte ve yöntemleri konusunda geçmişten beri endişeler mevcuttur. 1987'de, aşırı şiddet kullanımıyla ilgili şikayetlerin ardından Landau Komisyonu, gerektiğinde "orta düzeyde fiziksel baskı"yı onaylayan yönergeler hazırladı, ancak 1994'te devlet denetçisi Miriam Ben-Porat bu düzenlemelerin ihlal edildiğini ve üst düzey Şin Bet görevlilerinin bunu engellemediğini tespit etti.[5]
1998'de mensuplarını yine İsraillilerin oluşturduğu İşkenceye Karşı Genel Komite adlı oluşumun İsrail Yüksek Mahkemesi'nde Şin-Bet'in işkenceleri hakkında dava açması üzerine, teşkilatın o dönemdeki Genel Müdürü General Ami Ayalon mahkemeye bir rapor sunmuş ve İsrail İç Güvenlik Teşkilatı'nın Filistinlilere işkence yapmadan edemeyeceğini, Şin-Bet soruşturmaları açısından işkencenin zorunlu olduğunu ileri sürmüştü. Ayalon aynı raporda işkenceye herhangi bir sınırlama getirilmemesini de talep etmişti. Sonuçta Yüksek Mahkeme, Ayalon'un raporunu esas alarak İşkenceye Karşı Genel Komite'nin davasını reddetti.
İsrail güvenlik servisi Şin Bet'in eski başkanı Avi Dicter, terör zanlılarına yönelik düzenlenen suikast operasyonlarının her birinin başbakanın özel onayıyla yapıldığını söyledi.[kaynak belirtilmeli]
ABD'de Brookings Enstitüsü'ne konuk olan Dicter, İsrail'in terörle mücadele operasyonlarının perde arkasına ilişkin yaptığı alışılmadık açıklamasında, suikast operasyonlarının her birinin tek tek başbakan tarafından onaylandığını anlattı.[kaynak belirtilmeli]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "The History of the ISA". Shabak. 17 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2025.
- ^ "Refworld | Israel: Division of labour and mandates of the Mosad and Shabak (Shin Bet, General Security Service, Sherut ha-Bitachon ha-Klali); on forced recruitment to the Mossad or the Shabak". Refworld (İngilizce). 14 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2025.
- ^ "Israel's national airline El Al is an intelligence front for the Shin Bet". Mondoweiss (İngilizce). 30 Ağustos 2023. Erişim tarihi: 30 Ekim 2025.
- ^ "Profile: Israel's Shin Bet agency". BBC News. 30 Ocak 2002. 13 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2025.
- ^ "A/55/373 of 11 September 2000". Domino.un.org. 1 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2025.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
