Sierra Nevada (Amerika Birleşik Devletleri)
| Sierra; Sierralar; "Yüksek Sierralar | |
 Havadan Sierra Nevada Sıradağları | |
 | |
| En yüksek noktası | |
|---|---|
| Yükseklik | 4,421 m Whitney Dağı |
| Koordinatlar | 37°44′K 119°34′B / 37.733°K 119.567°B |
Sierra Nevada Sıradağları (İspanyolca: Karla Kaplı Sıradağlar)[1]) batı ABD'de "Kaliforniya Merkez Vadisi (California Central Valley)" ile "Havza ve Sıradağlar Jeolojik Bölgesi (Basin ve Range Province)" arasında bulunan bir sıradağlar sistemidir. Bu sıradağlar "Sierra" veya "Sierralar" ve "Yüksek Sierralar" olarak da adlandırılmaktadır. Sierralar'ın en önemli ve büyük kısmı Kaliforniya eyaletinde bulunmaktadır; ama birçok coğrafyacı bu sıradağlara eklenmiş olarak Nevada eyaletine uzanan Carson Sıradağları'nı da Sierralar'ın bir kısmı olarak kabul etmektedirler.
Sierralar'ın en uzun yönu kuzey-güney ekseninde kuzeyde Fredonyer Geçiti ile güneyde Tehachapi Geçiti arasında olup yaklaşık 640 km uzunluktadır. Doğu-batı ekseninde olan en geniş kısmı ise yaklaşık 110 km'dir. Bu sıradağların kapsadığı yüzölçümü yaklasık 63,100 km² olarak belirlenmiştir. Sierralar'ın en yüksek zirvesi Whitney Dağı'nda olup "Nevada de Toluca" adı verilen zirvenin rakımı 4421 m'ye erişmektedir. Bu dağ Alaska hariç birbirlerine birleşik ABD eyaletleri arazileri içinde bulunan en yüksek noktadır. Sierralar üzerinde Kuzey Amerika kıtasının en yüksek "Alpin dağ gölü" olan Tahoe Gölü bulunmaktadır. Ayrıca bu sıradağlar bölgesi içinde bulunan Yosemite Vadisi 100-milyon-yıl yaşlı granit kayalarından buzulların gayet derin olarak oyup ortaya çıkarttıkları, doğaya huşu uyandıran gayet derin bir vadidir. Sierralar üzerinde doğal koruma bolgeleri olarak 3 ulusal park, 2 "ulusal anıt" alanı ve 20 tane "vahşi doğayı koruma alanı" bulunmaktadır. Sierralar'da bulunan "ulusal parklar" Yosemite Ulusal Parkı, Sekoya Ulusal Parkı ve Kings Canyon Ulusal Parkı'dır.
Sierralar'in karakteri jeoloji ve ekoloji tarafından şekillendirilmiştir. 100 milyon yıldan once "Nevada tipi orojenez jeolojik devreler" ortaya çıkmakta iken toprak altında gayet derin bölgelerde granit kayalar oluşmuştur. Sierralar 4 milyon yıl önce tektonik nedenlerle Büyük Okyanus'tan gelen yer levhasının itmesi nedeniyle kayalar kıvrılması ile yer yüzeyinde yükselme göstermeye başlamışlardır. Böylece yeni oluşan sıradağların üst tabakaları buzul erozyonu ile ortadan kalkmış ve altta bulunan derin granit tabakası açığa çıkmıştır. Bu açığa çıkan granit tabakası Sierralar'ın açık-renkli dikce yükselen tepe, kayalık, dağ ve uçurumlarının niteliklerini belirlemiştir. Bu dağlar sisteminin jeolojik olarak kıvrılıp yükselmesi ve tektonik kırılmalar yapması süreci hala devam etmektedir. Bu tektonik kuvvetler Sierralar'ın güneyinde jeolojik kırılmaya tekabül eden batıya okyanus kıyılarına bakan gayet yüksek ve gayet görkemli dik uçurumlu dağlar sırası Sierralarun batı sınırlarını teşkil etmektedir.
Sierralar ABD'ye beyazların yerleşmesi tarihinde önemli rol oynamışlardır. "Kaliforniya'da Altına Hücum" olayları 1848-1855 döneminde Sierralar'ın batı etek tepe ve vadilerinde ortaya çıkmıştır. Büyük Okyanus sahilinden doğuya doğru ABD'nin batı-doğu sahilleri ulaşımını birleştirmek için inşaya başlanan ve 1863-1869 döneminde tamamlanan "Transkontinental Demiryolu"'na büyük bir engel olarak görülen Sierralar'i geçmek iken yapılan demiryolu hattı için özellikle Kanton'lu Çinli asıllı işçilerin gayet büyük insanüstü gayret ve çabalarını gerektirmiştir. Sierralar bazı yöreleri o kadar ıssız ve engebeli olarak görülmüşlerdi ki bazı noktalara insan eli değmesi ve buraların ilk araştırılması ilk defa ancak 1912'de olmuştur.
Sierra Nevada Sıradağları zirve listesi[2]
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Whitney Dağı (4 421 m)
- Williamson Dağı (4 390 m)
- North Palisade Dağı (4 343 m)
- Sill Dağı (4 314 m)
- Russell Dağı (4 293 m)
- Polemonium Zirvesi (4 291 m)
- Split Mountain (4 286 m)
- Langley Dağı (4 280 m)
- Tyndal Dağıl (4 275 m)
- Middle Palisade (4 273 m)
- Muir Dağı (4 271 m)
- Thunderbolt Zirvesi (4 268 m)
- Lyell Dağı (3 997 m)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Carlson, Helen S. (1976). "Nevada Place Names: A Geographical Dictionary". University of Nevada Press. s. 215. ISBN 978-0-87417-094-8.
- ^ Kaynak : "Peakbagging" zirve listesi 3 Ağustos 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Sierra Nevada Sıradağları'nda tırmanma için dağ doruklarının tikleme ile bulunma haritası [1] 31 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- "Summitpost" websitesinde "Sierra Nevada" hakkinda bilgiler maddesi [2] 17 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
