Salankamen Muharebesi
| Salankamen Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları | |||||||
 Salankamen Muharebesi | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Osmanlı İmparatorluğu |
 Avusturya Arşidüklüğü | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
|
Fazıl Mustafa Paşa☪ |
Baden Margravı Ludwig Wilhelm von Baden | ||||||
| Güçler | |||||||
| 50.000 ~ 158 top | 33.000 ~ 90 top | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 25.000 | 8.000 | ||||||
Salankamen Muharebesi (Szlankamen, Slankamen, Slankamin diye de geçer) Osmanlı ordusu ile Habsburg Ordusu arasında 9 Ağustos 1691 tarihinde meydana gelen ve Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nın parçası olan bir muharebedir.
Muharebenin gelişimi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Sadrazam ve Serdar-ı Ekrem olan Köprülü Fazıl Mustafa Paşa 1691'de yılı için Avusturya üzerine askeri sefere 15 Haziran 1691'de Edirne'den başladı. Ordu başında Sofya'ya yaklaştığında Sultan II. Süleyman'ın ölüm haberini ve padişahlık tahtına küçük kardeşi II. Ahmed'in culûs ettiği haberini aldı. Yeni padişah mühr-ü humayununu Sofya'ya gönderip Fazıl Mustafa Paşa'yı Sadrazam ve Serdar-ı ekrem olarak görevlerinde bırakmıştı.
Fazıl Mustafa Paşa Sofya'dan seferi sürdürdü. Belgrad'a yetişince bir savaş meclisi kurup ordu ve sefere katılan devlet ileri gelenleri ile istişarelerde bulundu. Bu savaş meclisine daha Belgrad'a erişemediği için orduya katılamamış olan Kırım Hanı veya temsilcisi ve birkaç eyalet kuvvetleri komutanı olan valiler bulunmamaktaydı. Meclise katılanların çoğunluğu ordunun Belgrad'ta kalıp Kırım Hanı ordusunu ve eyalet askerlerini beklenmesini istemekteydiler. Fakat Sadrazam bu kararı dinlemeyip Belgrad'ın yakınlarında olan Sava Nehri üzerinde kurulan köprüden orduyu Zemun yakasına geçirdi.
Yaklaşık 100.000 kişilik Avusturya ordusu Baden Margravı Ludwig Wilhelm komutasında Varadin civarında bulunuyordu. Fazıl Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunu Belgrad'ın 60 km kuzeybatısında ve Karlofça'nın güneydoğusunda yer alan Tisza ırmağının Tuna ile karıştığı mevkide bulunan Salankamen (Szalankamen) palankası ile Varadin arasında mevzilendirdi. Fakat Kırım kuvvetleri hala yolda olup daha Osmanlı ordusuna katılmamışlardı. Kırım kuvvetlerinin gelip orduya katılması için burada beklemek istiyordu.
Avusturya ordusu ateş gücü yüksek piyade ve sahra toplarına sahipken Osmanlı ordusu sayı bakımından üstündü. Bu arada Kırım Hanı'nın ordusu da Osmanlı ordusunun yanında savaşa katılmak için ilerliyordu.
Fazıl Mustafa Paşa, bazı üst düzey komutanlarının da etkisiyle Kırım Tatar ordusunu ve yardımcı kuvvetleri beklemeden mevzilerinden saldırıya geçmek istemekteydi. Osmanlı kuvvetleri Tuna'da ele geçirdikleri 800 kayık dolusu düşman erzağını yakmıştı. Prens Ludwig, askeri erzak sıkıntısı içinde olmasına rağmen Varadin yolunun da kapanmış olduğunu dikkate alarak hemen muharebeye girişmeyi kabul etti. Çarpışmalara 19 Ağustos 1691 günü ikindi vakti başlandı. Çok yoğun çarpışmalar sonucu Avusturya ordusunda ilk dağılmalar başladı. Avusturya ordusu son büyük taarruza geçmeye kalktı ve 30 bin askerle Osmanlı ana hattına saldırdı. Bu çatışma denge halinde devam ederken merkeze hücum eden Avusturya kuvvetlerine karşı askeri cesaretlendirmek için öne çıkan Mustafa Paşa alnına bir kurşun isabetiyle hayatını kaybetti. Bu Osmanlı hatlarının çözülmesine yol açtı. Osmanlı ordusunun bocaladığını gören Habsburg kuvvetleri tam taarruza geçtiler. Serdarsız kalan Osmanlı ordusu dağıldı ve geri çekildi.
Osmanlı ordusunun ağırlıkları Avusturyalıların eline geçti. Kırım Hanı savaş yerine geldiğinde dağılmış Osmanlı ordusuyla karşılaştı. Bütün aramalara rağmen Fazıl Mustafa Paşa'nın naaşı bulunamadı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- Genel
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, (1954, Son Bas. : :2011) Osmanlı Tarihi III. Cilt 1. Kısım: II. Selim'in Tahta Çıkışından 1699 Karlofça Andlaşmasına Kadar, Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları, ISBN 9789751600134 Say.:481-485.
