Sofakles Hüdaverdioğlu
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
Sofakles Hüdaverdioğlu | |
|---|---|
 Sofakles Hüdaverdioğlu | |
| Doğum | 24 Ekim 1872 Konstantinopolis, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 21 Eylül 1956 (83 yaşında) Atina, Yunanistan |
| Meslek | Tarihçi, stenograf |
Sofakles Hüdaverdioğlu (Yunanca: Σοφοκλής Αβραάμ Χουδαβερδόγλους Θεόδοτος Sofoklis Avraam Hudaverdoglu Teodotos, 1872, Konstantiniyye – 1956, Atina), seçkin bir Osmanlı Rum bilgini, tarihçi, stenografdır. Niğde'nin Kemerhisar köyünden gelen bir ailenin çocuğu olan Hüdaverdioğlu, Rum Soykırımı döneminde kendi memleketinden kaçmak zorunda kaldı.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Sofakles Hüdaverdioğlu, 24 Ekim 1872'de Kostantiniyye'nin Kalkedon (Kadiköy) semtinde Kapadokyalı Rum ailenin bir oğlu olarak dünyaya geldi. Babası Avraam-Plato Hüdaverdioğlu-Teodotos ve annesi Katerina Hüdaverdioğlu, Kapadokya'daki Tyana'nın (günümüzdeki Kemerhisar) yerlileriydi.[1] Hüdaverdioğlu ailesi, soylarının izini aristokrat bir Bizans ailesine kadar takip etmiştir. Orijinal Rumca aile soyadı Teodotos (Θεόδοτος) idi ve erken Osmanlı döneminde Osmanlı Türkçesine çevrildi.[2] Çocukken Kentsel Kalkedon Okulu'nda okudu ve daha sonra Fener'deki ünlü Rum Ortodoks Koleji'ne kabul edildi ve 1890'da onur derecesiyle mezun oldu. Rumca, Türkçe, İngilizce, Fransızca ve Almanca dahil olmak üzere çeşitli dilleri akıcı bir şekilde biliyordu.
Hüdaverdioğlu, üniversite eğitimini görmek için yurt dışına gitti ve stenografi okudu. 1893'te Kostantiniye'ye (modern İstanbul'a) dönüşünde Osmanlı Demiryolu Şirketi'nin genel sekreteri olarak görev yaptı. Osmanlı Demiryolu Şirketi'ndeki görevi sırasında, bölgenin tarihine, folkloruna, etnolojisine ve arkeolojisine kişisel ilgi duymaya başladığı Kapadokya'ya sık sık geziler yaptı. Ocak 1900'de Kostantiniye merkezli büyük bir tütün şirketinin başına geçti ve 1920 yılına kadar bu görevi sürdürdü. Bu dönemde Hüdaverdioğlu, Katerina Civanopulu ile evlendi ve bir oğlu oldu. Hüdaverdioğlu, İstanbul ve Tyana'daki çeşitli eğitimsel, hayırsever ve toplumsal Rum kuruluşlarına aktif olarak katıldı. Aynı zamanda Rum örgütünün aktif bir üyesiydi ve 1918'den itibaren Kostantiniye'deki Yunan Askerî Misyonu'nda çalıştı.[3]
1919-1922 Kurtuluş Savaşı Batı Cephesi ve müteakip Küçük Asya Felaketi'nin ardından Hüdaverdioğlu Yunanistan'a kovuldu. Çeşitli uluslararası steno konferanslarında sürdürdüğü eğitim alanlarında faaliyetlerini aktif olmaya devam etti. Atina'daki çeşitli bilimsel derneklerin üyesiydi ve Bizans Araştırmaları müdürü olarak atandı. 1928'den İkinci Dünya Savaşı'na kadar Atina'daki Macaristan büyükelçiliğinde sekreter ve tercüman olarak çalıştı. Hüdaverdioğlu, bilimsel dergi ve gazetelerde birçok kitap ve makale yayınladı. Ayrıca çeşitli dernek ve kurum tüzüklerinin yazımını üstlendi. Hüdaverdioğlu, 11 Ocak 1956'da Atina'da kentinde öldü.[2]
Kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Henōsis Smyrnaiōn., Henōsis Smyrnaiōn (1964). Mikrasiatika chronika, Volumes 11-12. Tmematos Mikrasiatikon Meleton tēs Henōseos Smyrnaiōn. s. 94. OCLC 6939449.
Χουδαβερδόγλους - Θεόδοτος Σοφοκλής ( 1872 · 1956 ). Γεννήθηκε στή Χαλκηδόνα Κωνσταντινουπόλεως άπό γονείς καταγόμενους άπό τά Τύανα της Καππαδοκίας. " Εγραψε: Βιβλία και άρθρα και μελέτες αναφερόμενες σέ θέματα στενογραφίας, Ιστορικών ερευνών, εκδόσεως Βίων Αγίων κ.λ.π.
- ^ a b Mouratē; Arvanitaki, Phreiderikos; Georges L. (1931). Hen cheirographon tēs Kōnstantinoupoleōs: Chronikon tēs epochēs Kōnstantinou Palaiologou kai Iōannou Hounyadou. Vivliopōleion I.N. Siderē. s. 186. OCLC 26899361.
… κατάληψιν της πόλεως υπό τών Τοΰρκων, όταν ούτοι ήπείλησαν νά τους γλωσσοκοπήσουν, αν έξηκολοΰ- θουν ομιλουντες τήν Ελληνική ν, ούτοι μετέφρασαν εις τήν τουρκικήν τά ονόματά των. Οί Θεόδοτοι εγιναν Χουδαβερδόγλου (Χουδά=Θεός. βερδί=δίδω καί όγλου=υίός) Ή οικογένεια αυτη στρατιωτική έπί βυζαντινών έξηκολοΰθησε τήν τέχνην τών οπλών καί έπί τών Τοΰρκων. Τήν 25 Δεκ. 1639 ό Ιωάννης Χουδαβερδόγλους συνετέλεσεν. επί κεφαλής τών Ελλήνων Σπαχίδων, εις τήν αλωσιν της Βαγδάτης. […] Ό υίός του Σοφοκλής Αβραάμ, γνωστός εις τους διανοουμένους κΰκλους της Ευρώπης, κατέφυγεν εις 'ΑΌήνας τω 1924. Είναι γνωστός καί εις την Βουδαπέστην οπου παρέστη εις το Συνέδριον της Στενογραφίας του 1931 ως αντιπρόσωπος τών.
- ^ Yıldırım, Seyfi (2010). Siyasî faaliyetleriyle Osmanlı'dan Cumhuriyet'e İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi. Köksav. s. 122. ISBN 9789757430353.
İçinde bulunulan ortamı Anado1u'nun taksimi için eşi bulunmaz bir fırsat olarak gören Fener Rum Ortodoks ... Paris'te Yunanlılık adına yaptığı teşebbüsleri desteklemek üzere Patrikhane üyelerinden Sofakles Hüdaverdioğlu'nun da bulunduğu otuz kişilik bir heyetle birlikte 3 Mart 1919 tarihinde bir Yunan…