Sofia Zamenhof
Zofia Zamenhof | |
|---|---|
 Sofia Zamenhof 1906 yılında | |
| Doğum | 13 Aralık 1889 Varşova, Polonya, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 13 Eylül 1942 (53 yaşında) Treblinka imha kampı |
| Milliyet | Polonyalı |
| Tanınma nedeni | Esperanto |
| Ebeveyn(ler) | L. L. Zamenhof (1859-1917) Klara Zamenhof (1863-1924) |
| İmza | |
 | |
Sofia Zamenhof (doğum;13 Aralık 1889 - ölüm; muhtemelen Ağustos 1942'de) Polonyalı çocuk doktoru. Klara (Silbernik) ile Esperanto'nun mucidi LL Zamenhof'un kızıdır.
1907 - 1913 arasında Lozan Üniversitesi'nde tıp öğrenimini tamamlamış ve 1914'te Saint Petersburg'da devlet sınavını geçmiştir.[1] Daha sonra dahili ve pediatrik hastalıklarda uzmanlaşmaya devam etmiştir. Lebedin'de bir hastanede ve sonrasında 1922'de Varşova'da bir hastanede çalışmıştır.[kaynak belirtilmeli] 2. Dünya Savaşı sırasında Varşova Gettosuna taşınmıştır. Nazilerin varlığına rağmen, tutuklanıp bir ölüm kampına götürülene kadar tıbbi uygulamalarına devam etmiştir. 1942'de Varşova gettosundaki Umschlagplatz'dan, büyük olasılıkla bir gaz odasında öldürüldüğü Treblinka'daki imha kampına götürülmüştür.
Sembolik mezarı (Klara Zamenhof'un mezarının yanındaki hatıra levhası) Varşova'daki Yahudi Mezarlığı'nda bulunmaktadır.[2]
Ailesi ve Esperanto dili
[değiştir | kaynağı değiştir]Zamenhof ailesinin üç çocuğu olmuştur. Kızları Lidya, Sofia ve Adam, Esperanto üzerindeki çalışmaları devam ettirmişleridir.[3]
Zamenhoflar Esperanto’yu insanlığı birleştirecek bir araç olarak görmüşlerdi. Ancak muhalifleri baba Zemherof'a “Küçük Yahudi Peygamber” adını takarak küçük düşürmeye ve antisemitizm aracılığıyla engel olmaya çalışmışlardır. Çarlık Rusya’sının bütünlüğü için de tehlike olarak görülmüşlerdir. Almanya ise Zamenhof’ların özellikle Yahudiliği nedeniyle Esperanto engellenmeye çalışmışlardır.[3]
“Kavgam” kitabında Hitler, “Esperanto’nun uluslararası Yahudi komplosunun bir aracı olduğunu” yazmıştır. Almanya 1939 yılında Varşova’yı işgal ettiğinde Hitler’in özel emriyle Zamenhof’un ailesine ‘özel ilgi’ gösterilmiş, oğlu Adam 1940 yılında, diğer iki kızı da 1942 yılında Treblinka’da öldürülmüştür. Stalin de 1937 yılında Esperanto’yu “casusların dili” ilan etmiş ve Esperanto ile yakından uzaktan ilgisi olanlar ya sürgüne gönderilmiş ya da kurşuna dizilmiştir.[3]
Zamenhof’un ana ve temel amacına ulaşılmamasına rağmen, iki milyonu aşan konuşanıyla Esperanto dili o günden beri yaşamını sürdürmektedir.[3]
Okuma
[değiştir | kaynağı değiştir](Lehçe) Joanna Iwaszkiewicz: Wtedy kwitły forsycje. Pamięci dzieci – ofiar Holocaustu. Warszawa: bis, 2002. ISBN 83-88461-65-6.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Louis Falstein, The martyrdom of Jewish physicians in Poland, Exposition Press, 1964, s. 493
- ^ "Zofia Zamenhof cemetery.jewish.org.pl". 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2021.
- ^ a b c d "Tarihin gizli ünlüleri/ Esperanto dilinin babası L.L. ZAMENHOF". 25 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021.
