Sol popülizm
Sol popülizm ya da sosyal popülizm, solcu siyaset ile popülist söylemleri birleştiren bir siyasi ideolojidir.[1] Bu ideoloji, elitizm karşıtı tutumları, mevcut düzene karşı çıkışı ve “sıradan halk” adına konuşmayı veya onlara hitap etmeyi merkezine alır. Sol popülizmin öne çıkan temaları arasında ekonomik demokrasi, sosyal adalet ve küreselleşme karşıtlığı bulunur. Sosyalist teori ise geleneksel sol ideolojilere kıyasla daha sınırlı bir rol oynar.[2][3]
Kapitalizm ve küreselleşmeye yönelik eleştiriler, sol popülizmde özellikle Orta Doğu'daki ABD askerî müdahaleleriyle ilişkilendirilir.[4] Popülist sol, diğer grupları dışlamayan, eşitlikçi ideallere dayalı bir yaklaşım olarak tanımlanır. Bazı akademisyenler, Nikaragua'daki Sandinist Devrimi veya Venezuela'daki Bolivarcı Devrim örneklerinde görüldüğü gibi milliyetçi sol popülist hareketlerden de söz etmektedir. Sağ popülizmden farklı olarak sol popülist partiler, genellikle azınlık haklarını savunur ve kültürel ya da etnik temellere dayanmayan bir milliyetçilik anlayışını benimser.[5][6] Kendilerini demokratik sosyalist olarak tanımlayan Bernie Sanders ve Alexandria Ocasio-Cortez, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki çağdaş sol popülist siyasetçilere örnek gösterilir.[7][8][9][10]
Geleneksel olarak sosyalist hareketle ilişkilendirilen sol popülizm, 2010'lardan itibaren sol liberal çevrelerde de etkili olmaya başladı;[11][12] bu yaklaşımların bir kısmı sosyal demokratik eğilimler olarak değerlendirildi.[13][14] 2020'lerde ise işçi sınıfına hitap eden sol liberal ekonomik popülizm, farklı ülkelerde öne çıktı. Amerika Birleşik Devletleri'nde Joe Biden ve Güney Kore'de Lee Jae-myung, bu eğilimi temsil eden örnekler arasında gösterilmektedir.[15]
Ülkelerine göre
[değiştir | kaynağı değiştir]
Bolivya
[değiştir | kaynağı değiştir]Evo Morales ve Hernán Siles Zuazo gibi liderler ve iktidarları sol popülist deneyimlerdendir.
Ekvador
[değiştir | kaynağı değiştir]Rafael Correa popülist söylemlerin önemini vurguladı ve bu bağlamda çalışmak için Ekvador halkı adına teknokratlar entegre etti. Yerli halklar ile hükûmet arasındaki çatışma sırasında Correa yabancı sivil toplum kuruluşlarını yerli halkları sömürmekle suçladı.
Almanya
[değiştir | kaynağı değiştir]Demokratik Sosyalizm Partisi özellikle Alman akademisyenler tarafından sol popülizm altında incelendi.[16] Parti, Almanya'nın yeniden birleşmesi sonrasında kuruldu ve anti-elitizm ve medyanın ilgisi karizmatik liderlik ile elde edilir düşüncesinde olan sağ popülistler ile benzerlik gösteriyordu. Parti Doğu Almanya'da daha güçlü bir platforma sahip olmasına rağmen sağ popülistler ile hemen hemen aynı seçmen kitlesi için yarıştı. Demokratik Sosyalizm Partisi 2007'de Sol Parti ile birleşti ve yeni popülist fikirler Almanya'da sağa göre solda gelişmek için çok daha uygun bir ortam buldu.[17]
Hollanda
[değiştir | kaynağı değiştir]Sosyalist Parti 1991'de komünist rotasını kaybedince sol popülist rotada ilerlemeye başladı. Bazıları partinin yıllar içinde popülist özelliğini kaybettiğini söylemesine rağmen parti güncel seçim söylemlerinde hala anti-elitizmi barındırmaktadır.
Venezuela
[değiştir | kaynağı değiştir]Hugo Chavez iktidarı halk egemenliği ve etkileyici liderliğin sosyalist doktrinler ile kombine edilmesinin temsiliydi.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sağ popülizm
- Argumentum ad populum
- Demagoji
- Elitizm
- Hakikat sonrası siyaset
- Lümpen proletarya
- Oklokrasi
- Oportünizm
- Paternalizm
- Populares
- Pragmatizm
- Refah devleti
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Miller, David (2003). Political philosophy: a very short introduction. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0192803955.
- ^ Zaslove, Andrej (Haziran 2008). "Here to Stay? Populism as a New Party Type". European Review. 16 (3): 319-336. doi:10.1017/S1062798708000288.
- ^ Roth, Silke (17 Nisan 2018). "Introduction: Contemporary Counter-Movements in the Age of Brexit and Trump". Sociological Research Online. 23 (2): 496-506. doi:10.1177/1360780418768828.
- ^ Hartleb, Florian (2004). Rechts- und Linkspopulismus. Eine Fallstudie anhand von Schill-Partei und PDS (Almanca). Wiesbaden. s. 162.
- ^ Mudde, C.; Rovira Kaltwasser, C. (2013). "Exclusionary vs. inclusionary populism: comparing contemporary Europe and Latin America". Government and Opposition. 48 (2): 147-174. doi:10.1017/gov.2012.11.
- ^ Huber, Robert A.; Schimpf, Christian H. (2017). "On the Distinct Effects of Left-Wing and Right-Wing Populism on Democratic Quality". Politics and Governance. 5 (4): 146-165. doi:10.17645/pag.v5i4.919. ISSN 2183-2463.
İlk olarak, ortalama olarak sol popülist partiler ile azınlık hakları arasında önemli bir pozitif ilişki gözlemlerken, sağ popülist partiler için olumsuz etkiler tespit ediyoruz. [...] Bu ek kontroller arasında en tutarlı bulgu, sağ popülist partilere kıyasla, özellikle muhalefetteki sol popülist partiler ile azınlık hakları arasında pozitif bir ilişki olmasıdır.
- ^ Sullivan, Sean; Costa, Robert (2 Mart 2020). "Trump and Sanders lead competing populist movements, reshaping American politics". The Washington Post. Erişim tarihi: 4 Mart 2021.
- ^ Ross Coleman, Aaron (22 Ağustos 2020). "Alexandria Ocasio-Cortez and the future of the left". Vox. Erişim tarihi: 4 Mart 2021.
- ^ Lerer, Lisa; W. Herndon, Astead (18 Şubat 2021). "When Ted Cruz and A.O.C. Agree: Yes, the Politics of GameStop Are Confusing". The New York Times. Erişim tarihi: 4 Mart 2021.
- ^ Levitz, Eric (27 Haziran 2018). "Ocasio-Cortez Proved That 'Identity Politics' Is an Asset for Berniecrats". The New York Times. Erişim tarihi: 4 Mart 2021.
- ^ Reinemann, Carsten; Aalberg, Toril; Esser, Frank (2014). Populist Political Communication in Europe. Routledge. s. 211. ISBN 9781317224747.
Gerçekten de, Yesh Atid ile sol popülist partiler arasında bazı benzerlikler vardır. İlk olarak, sol popülizmi karakterize eden “saf halk” ile yozlaşmış siyasi kurumlar arasındaki ayrım (Alonso & Kaltwasser, 2014), Yesh Atid'in retoriğinde de mevcuttur. Aynı durum, hem sol popülizmi (Alonso & Kaltwasser, 2014) hem de Yesh Atid'i karakterize eden maddi yeniden dağıtım çağrısı için de geçerlidir.
- ^ "Here's What Elizabeth Warren Looks Like as a Comic Book Hero: Elizabeth Warren, a populist liberal icon, is now a comic book star". ABC News. 8 Nisan 2016. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022.
- ^ "Are Elizabeth Warren and Bernie Sanders the same? The debate, explained". Vox. 18 Haziran 2019. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022.
Warren bir sosyal demokrat. Sanders ise demokratik bir sosyalist. Barnard College'da siyaset bilimci olan ve solun tarihi üzerine çok sayıda eser yazmış olan Sheri Berman, ikisi arasındaki farkın en iyi Warren ve Sanders'ın kapitalizme karşı şüpheciliğini nasıl ifade ettikleriyle açıklanabileceğini söylüyor.
- ^ "What an Elizabeth Warren Presidency Would Look Like". In These Times. 7 Ocak 2020. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022.
Sanders, Warren gibi, hareketlerin değişimi yönlendiren motor olduğunu açıkça takdir ediyor ve Sanders yönetimi, Warren yönetimi gibi, değişimi gerçekleştirmek için hareketlerle işbirliği yapacaktır. Her iki aday da insanları ilham verebilecek çekici bir vizyon sunuyor ve her ikisi de Amerika'yı sosyal demokrasiye daha yakın hale getirme hedefini paylaşıyor.
- ^ "News Analysis: President Biden's speech to Congress offers a dose of left-leaning economic populism". Los Angeles Times. 29 Nisan 2021. Erişim tarihi: 29 Nisan 2021.
- ^ Lewis, Derek (2016). Historical dictionary of contemporary Germany (2. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1442269569.
- ^ Smith, Helmut Walser (2011). The Oxford handbook of modern German history. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0199237395.