Solaryum
Solaryum makinesi, morötesi ışınım (ultraviyole) yayarak kozmetik olarak bronzlaşma sağlayan makinedir. Tipik olarak yayılan ışınım %97 UVA ve %3% UVB'dir. Çoğu solaryum makinesi fosfor içeren floresan lambalar kullanarak güneşe benzer UV yayarak çalışır. Daha küçük olan ve genellikle evde kullanılan solaryum makineleri ise genel olarak 12 ila 28 watt arasında 100 lamba içerirken, solaryum salonlarında bulunan makineler ise her biri 100 ila 200 watt arasında olan 24 - 60 arası lamba kullanır.
Bunların dışında, yüksek ışınımlı kuvarz lambalar, reflektör sistemleri ve filtreler kullanan, "yüksek basınçlı" solaryum makineleri de vardır. Bu modeller daha pahalı olduğundan dolayı daha az talep görmektedir. Solaryum kabinleri ise, solaryum yatağının aksine dik olarak durur ve bronzlanacak kişi önünde durur. Bu modellerin çıkış gücü diğerlerine göre daha yüksektir.
Güneş ışınları; görünebilen orta dalga boyundaki gün ışığı, görünmeyen enfaruj ve ultraviyole ışınlarının bileşiminden oluşmaktadır. Ultraviyole ışınlar üçe ayrılmaktadır. UV-A, UV-B ve UV-C. İnsan için zararlı olan UV-C ışınları ozon tabakası tarafından filtre edilmektedir. UV-B ışınları ciltte yeni renk pigmentleri oluşumunu sağlarken, UVA ışınları cildin koruma mekanizmasını harekete geçirerek bu pigmentlerin aktive olmasını ve bronzlaşmayı sağlar. Solaryum makinesi de, aynı biyolojik mekanizmayı harekete geçirir.
UV ışınlarına aşırı maruz kalmadan kaynaklı, cilt kanseri, katarakt, bağışıklık sisteminin bastırılması ve erken yaşlanma gibi yan etkilerinden dolayı, kozmetik nedenlerle solaryum makinelerinin bronzlaşma amaçlı kullanımını Dünya Sağlık Örgütü tarafından tavsiye edilmemektedir. Çoğu solaryum makinesi melanom riskini artıran UVA ışını yayar.[1] Bu cilt kanserinin en öldürücü türüdür.[2][3] Solaryum yataklarının koruyucu gözlük takılmadan kullanılması haklinde ise, kar körlüğüne sebep olabilir. Ayrıca solaryum yatağında uyuyakalındığında, Amerikalı beyzbol oyuncusu Marty Cordova hadisesinde olduğu gibi, akut yaralanmalara yol açabilir.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Neighmond, Patti. Tanning Beds Substantially Raise Skin Cancer Risks. 11 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. NPR. 27 Mayıs 2010.
- ^ Peeples, Lynne. Study: Frequent tanning-bed use triples melanoma risk. 9 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. CNN. 27 Mayıs 2010.
- ^ "WHO | Artificial tanning sunbeds: risk and guidance". Dünya Sağlık Örgütü. 18 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2012.
- ^ Jeff Pasan (3 Temmuz 2005). "Some injuries are just dumb; Baseball players get hurt in some very weird ways". Kansas City Star (İngilizce).