Hipoventilasyon
Hipoventilasyon (solunum depresyonu olarak da bilinir) yeterince hava alınmadığında solunumda gerekli olan gaz değişimi için gerçekleşir. Artan bir karbondioksit konsantrasyonuna (hiperkapni) ve solunum asidozuna neden olur. Hipoventilasyon solunum durması ile eş anlamlı değildir. Solunumun durması hipoksiye daha sonrasında anoksiye neden olur. Anoksi sonucu dakikalar içerisinde ölüm gerçekleşir. Hipoventilasyon hipoksinin öncüsü olarak da değerlendirilebilir
Sebepleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Felç gibi bir merkezi sinir sistemi hastalığı beyinsapını etkilemesi sonucunda gözlemlenebilir.
- İstemli olarak nefes tutmak veya az nefes almak, hipoventilasyon antrenmanı ya da Buteyko yöntemi örnek olarak gösterilebilir
- İlaç veya uyuşturucular, genellikle aşırı doz sonucu görünür. Opioidler ve benzodiazepinlerin solunum depresyonuna neden olduğu bilinmektedir. Opioid örnekleri arasında oksikodon ve hidromorfon gibi farmasötikler bulunur, benzodiazepin örnekleri arasında da lorazepam ve alprazolam bulunur.
- Hipokapni
- Obezite
- Kronik dağ hastalığı
İlaçlar
[değiştir | kaynağı değiştir]İlaçların ya da uyuşturucuların yan etkisi olarak, hipoventilasyon potansiyel olarak hayatı tehdit edecek seviyeye gelir. Pek çok merkezi sinir sistemi yatıştırıcı etanol, benzodiazepinler, barbitüratlar, GHB, sakinleştiriciler ve opioidler gibi ilaçlar yüksek dozda alındıkları zaman solunum depresyonuna sebep olur. Güçlü opiatların (fentanil, eroin ve morfin), barbitüratlar ve alprazolam gibi bazı benzodiazepinlerin solunum depresyonuna sebep olduğu bilinmektedir. Aşırı dozda kişi tamamen nefes almayı bırakabilir ve tedavi edilmezse ölüme sonuçlanabilir. Opoidler aşırı dozda veya başka yatıştırıcılar ile karıştırılmasında ölüme yol açması ile meşhurdur
Tedavi
[değiştir | kaynağı değiştir]Nikethamid gibi solunum uyarıcıları, geleneksel olarak CNS depresanı aşırı dozundan kaynaklanan solunum depresyonuna karşı koymak için kullanılmıştır. Ancak sınırlı seviyede etkindi. BIMU8 adlı yeni bir solunum uyarıcı ilaç araştırılıyor ve bu ilaç, önemli ölçüde daha etkili görünüyor ve opiat ve benzeri ilaçların terapötik etkilerini dengelemeden ürettiği solunum depresyonuna karşı koymak için yararlı olabilir.
Solunum depresyonu opioid doz aşımından meydana gelmiş ise, genellikle bir opioid antagonisti, büyük ihtimalle de nalokson uygulanacaktır. Eğer başka yatıştırıcılar kullanılmadıysa solunum depresyonunu hızla tersine çevirir. Bir opioid antagonisti, kronik kullanıcılarda bir opioid yoksunluk sendromunu da tetikleyebilir. İlk resüsitasyon sırasında mekanik ventilasyon hala gerekli olabilir.
Bağlantılı durumlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Konjenital santral hipoventilasyon sendromu, hızlı başlangıçlı obezite, hipotalamik disfonksiyon, hipoventilasyon, otonomik düzensizlik gibi bozukluklar hipoventilasyon ile ilişkili durumlar olarak kabul edilmektedir. Konjenital santral hipoventilasyon sendromu, "bebek ölümü" veya "beşik ölümü" olarak adlandırılan bazı "ani bebek ölümü sendromu” vakalarında önemli bir faktördür.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Hypoventilation" at Dorland's Medical Dictionary
- ^ Woorons X (2014). Hypoventilation training, push your limits!. Arpeh. p. 164. ISBN 978-2-9546040-1-5.