Sosyal Demokrat Parti (Romanya)

Sosyal Demokrat Parti Partidul Social Democrat
Kısaltma	PSD
Genel başkan	Marcel Ciolacu
Genel sekreter	Paul Stănescu
Onursal Başkan	Ion Iliescu
Senato Lideri	Radu Preda
Temsilciler Meclisi Lideri	Alfred Simonis
Avrupa Parlamentosu Lideri	Dan Nica
Kuruluş tarihi	17 Ocak 1990 (PSDR) 6 Şubat 1990 (FSN) 1992 (FDSN) 1993 (PDSR) 16 Haziran 2001 (PSD olarak)
Birleşme	PDSR PSDR
Önceli	PDSR
Merkez	Şos. Kiseleff nr. 10 Bükreş
Gençlik kolu	TSD
Üyelik (2014)	509,000
İdeoloji	Sosyal demokrasi Sosyal muhafazakârlık Popülizm
Siyasi pozisyon	Merkez Merkez sol
Avrupa üyeliği	Avrupa Sosyalistler Partisi
Resmî renkler	Kırmızı
Temsilciler Meclisi	86 / 330
Senato	36 / 136
Avrupa Parlamentosu	11 / 33
Belediyeler	1.362 / 3.176
İl Meclisleri	362 / 1.340
İlçe Meclisleri	13.820 / 39.900
İnternet sitesi
psd.ro

Sosyal Demokrat Parti (Rumence: Partidul Social Democrat, PSD), Romanya'da sosyal demokrat bir siyasi partidir. 2020 genel seçimleri sonrasında, Senatoda sahip olduğu 47 vekil ve Temsilciler Meclisinde 110 vekille Romanya'nın en büyük siyasi partisidir. Ayrıca ülkede en çok sayıda belediye başkanına, yerel belediye meclis üyesi ve ilçe başkanına da sahiptir. Bu sayede ülkedeki en büyük ve en etkili siyasi güçtür.

PSD'nin kökeni, komünizm sonrası Ulusal Kurtuluş Cephesi'nden (Frontul Salvării Naționale, FSN) 1992'de kurulan ayrı bir grup olan Demokratik Ulusal Kurtuluş Cephesi'ne kadar geri gider. 1993'te bu üç diğer partiyle birleşerek Romanya Sosyal Demokrasi Partisi (PDSR) haline geldi. Mevcut ismi, 2001 yılında küçük Romen Sosyal Demokrat Partisi (PSDR) ile birleşmesinin ardından kabul edildi. Kuruluşundan bu yana, her zaman ülkenin baskın partilerinden biri oldu.

PSDR, 1996-2000 yılları arasında küçük koalisyon ortağı olduğu sürece, Romanya'yı 1992-1996 yılları arasında yönetti. Birleşmiş PSD, 2000 yılından 2004 yılına, Mart 2014'ten Kasım 2015'e kadar olan koalisyonlarda üst düzey parti oldu. (Demokratik Liberal Parti ile birlikte) ve yine Mayıs 2012 ile Mart 2014 arasında (Sosyal Liberal Birliğin bir parçası olarak) koalisyon ortakları arasında yer aldı. Parti, Başbakan Victor Ponta'nın Kasım 2015'te istifasından sonra hükûmeti bıraktı. Partinin kurucusu Ion Iliescu, 1989-1996 yılları arasında Komünizmin sona ermesinden sonra 2000-2004 yılları arasında cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.

PSD 2015'ten bu yana sıkça başkan değiştirmiştir. 2015 yılında Romanya'nın eski Başbakanı Victor Ponta'nın, 12 Temmuz 2015'te çözülmemiş yolsuzluk suçlamaları ve başta bekleyen bazı sağlık sorunları nedeniyle istifa etmesi sonrasında lider olarak Liviu Dragnea seçilmiştir. Ancak 22 Nisan 2016 tarihinde Liviu Dragnea 2012 referandumunda oy usulsüz oy kullanmaktan dolayı suçlu bulundu ve iki yıl ertelenmiş cezaya çarptırıldı. Dragnea'nın seçim hakları ve parti üyeliği askıya alınmadı, bu nedenle PSD'nin Başkanı olarak partinin ona desteği devam etti. 2019'da yeni seçilen başkan Viorica Dăncilă'nın kurduğu hükûmetin güvenoyu alamaması ve sonrasında 2019 Cumhurbaşkanlığı seçimini kaybetmesinin ardından partide yaşanan değişimle beraber, 2019 yılından bu yana şu anki başkan ve aynı zamanda 15 Haziran 2023'ten bu yana Başkanlık görevi de yapan Marcel Ciolacu partinin lideri konumundadır.

FSN, FDSN, PDSR ve PSD Liderliği

Başkanlar

• Ion Iliescu (1990; FSN)
• Petre Roman (1990–1992; FSN)
• Oliviu Gherman (1992–1996; FDSN/PDSR)
• Ion Iliescu (1997–2000; PDSR)
• Adrian Năstase (2000–2005, 2001'e kadar geçici; PDSR/PSD)
• Mircea Geoană (2005–2010; PSD)
• Victor Ponta (2010–2015; PSD)
• Rovana Plumb (2015, geçici; PSD)
• Liviu Dragnea (2015–2019 PSD)
• Viorica Dăncilă (2019 PSD)
• Marcel Ciolacu (2019–günümüz)

Yürütme Kurulu Başkanları

• Adrian Năstase (1993–1997)
• Octav Cozmâncă (2003–2005)
• Adrian Năstase (2005–2006)
• Dan Mircea Popescu (2005–2006, makam kaldırıldığı zaman Adrian Năstase istifa edince geçici aday olarak gösterildi.)
• Liviu Dragnea (2013–2015)
• Valeriu Zgonea (2015-2016)
• Niculae Bădălău (2016-2018)
• Viorica Dăncilă (2018–2019)
• Paul Stănescu (2019 - geçici)
• Eugen Teodorovici (2019)
• 2019'dan sonra makam kaldırıldı

• 
  Ion Iliescu
• 
  Adrian Năstase
• 
  Mircea Geoană
• 
  Victor Ponta
• 
  Liviu Dragnea

Seçim sonuçları

Parlamento

Seçim	Oy	%	Temsilci	Senato	Sıra	Hükûmet
1990	9,353,006	67.02	263 / 395	91 / 119	1. (FSN olarak)	Koalisyon
1992	3,015,708	28.29	91 / 341	41 / 143	1. (FDSN olarak)	Koalisyon
1996	2,633,860	23.08	139 / 343	59 / 143	2. (PDSR olarak)	Muhalefet
2000	3,968,464	37.09	113 / 345	46 / 140	1. (PDSR olarak)	PSDR ve PUR ile seçim ittifakı
2004	3,730,352	37.2	110 / 332	48 / 137	1. (PSD+PU Ulusal Birlik PSD+PUR olarak)	Muhalefet
2008	2,279,449	34.16	149 / 334	58 / 137	1. (PSD+PC olarak)	Koalisyon1
2012	4,344,288	60.1 (USL olarak)	154 / 412	67 / 176	1. (USL olarak)	PNL ile seçim ittifakı2
2016	3,204,864	45.68	154 / 329	67 / 136	1.	Koalisyon
2020	1,705,777	28.90	110 / 329	47 / 136	1.	Koalisyon
2024	2,030,144	21.96	86 / 330	36 / 136	1.	Koalisyon

• ¹ 2009-2012 arasında muhalefet
• ² 2015-2016 arasında muhalefet

Dış bağlantılar

• Resmi websitesi7 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• PSD toplantıları tutanakları
• "Geoană PSD stenograflarının orijinal olduğunu itiraf etti", Ziua