Spironolakton
| Tanımlayıcılar | |
|---|---|
| CompTox Bilgi Paneli (EPA) | |
| ECHA Bilgi Kartı | 100.000.122 |
Diğerlerinin yanı sıra Aldactone markası altında satılan Spironolakton, öncelikle kalp yetmezliği, karaciğer skarlaşması veya böbrek hastalığına bağlı sıvı birikimini tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır .[1] Ayrıca yüksek tansiyon, takviye ile düzelmeyen düşük kan potasyumu, erkek çocuklarda erken ergenlik , kadınlarda akne ve aşırı kıllanma tedavisinde, trans kadınlarda transseksüel hormon tedavisinin bir parçası olarak kullanılmaktadır.[2][3] Spironolakton ağızdan alınır.
Yaygın yan etkiler arasında elektrolit anormallikleri, özellikle yüksek kan potasyumu, bulantı, kusma, baş ağrısı, kızarıklıklar ve cinsel istek azalması bulunur.[1] Karaciğer veya böbrek problemi olanlarda dikkatli kullanılmalıdır. Spironolakton hamilelikte iyi çalışılmamıştır ve gebeliğin yüksek tansiyonunu tedavi etmek için kullanılmamalıdır.[4] Aldosteron ve testosteron hormonlarının etkilerini bloke eden ve bazı östrojen benzeri etkileri olan bir steroiddir. [5] Spironolakton, potasyum tutucu diüretikler olarak bilinen bir ilaç sınıfına aittir.
Spironolakton 1957'de keşfedildi ve 1959'da tanıtıldı.[6][7][8] Molekül DSÖ'nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır.[9] Jenerik bir ilaç olarak mevcuttur.[1] 2018'de, 12 milyon reçeteden fazla ilaçla Amerika Birleşik Devletleri'nde en sık reçete edilen 63. ilaçtı.[10][11]
Kontrendikasyonlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Spironolaktonun kontrendikasyonları arasında hiperkalemi (yüksek potasyum seviyeleri), şiddetli ve son dönem böbrek hastalığı, Addison hastalığı (adrenal yetmezlik ve düşük aldosteron seviyeleri) ve eşzamanlı eplerenon kullanımı bulunur.[12][13] Bazı nörolojik bozuklukları, idrar üretimi olmayanhastalarda, akut böbrek hasarı veya hiperkalemi riski olan önemli böbrek yetmezliği bozukluğu olan kişilerde de dikkatli kullanılmalıdır.
İsimler
[değiştir | kaynağı değiştir]Spironolakton, aşağıdaki eşdeğer kimyasal isimlerle de bilinir:[14][15][16]
- 7α-Asetiltiyo-17α-hidroksi-3-oksopregn-4-en-21-karboksilik asit γ-lakton
- 7α-Asetiltiyo-3-okso-17α-Pregn-4-ene-21,17β-karbolakton
- 3- (3-Okso-7α-asetiltiyo-17β-hidroksandrost-4-en-17a-il) propiyonik asit lakton
- 7α-Asetiltiyo-17α- (2-karboksietil) androst-4-en-17β-ol-3-on γ-lakton
- 7α-Asetiltiyo-17α- (2-karboksietil) testosteron γ-lakton
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c "Spironolactone". The American Society of Health-System Pharmacists. 16 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2015. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "AHFS2015" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Spironolactone for Adult Female Acne". Cutis. 96 (4): 216-7. October 2015. PMID 27141564.
- ^ Integrative Women's Health. 2. 2015. s. 746. ISBN 978-0-19-021480-7. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2021.
- ^ "Spironolactone Pregnancy and Breastfeeding Warnings". 2 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2015.
- ^ Drug & Device Selection in Heart Failure. JP Medical Ltd. 30 Ocak 2014. ss. 47-. ISBN 978-93-5090-723-8. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2021.
- ^ Nuclear Receptors As Drug Targets. John Wiley & Sons. 9 Temmuz 2008. s. 410. ISBN 978-3-527-62330-3. 21 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2012.
- ^ The Practice of Medicinal Chemistry. Academic Press. 24 Temmuz 2008. s. 34. ISBN 978-0-12-374194-3. 21 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2012.
- ^ Pharmaceutical Manufacturing Encyclopedia. William Andrew. 1988. s. 1385. ISBN 978-0-8155-1144-1. 20 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2012.
- ^ World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. Cenevre: World Health Organization. 2019. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.
- ^ "The Top 300 of 2021". ClinCalc. 16 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2021.
- ^ "Spironolactone - Drug Usage Statistics". ClinCalc. 29 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2021.
- ^ "Aldactone- spironolactone tablet, film coated". DailyMed. 29 Kasım 2018. 10 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2020.
- ^ Cardio-Renal Clinical Challenges. Springer. 12 Kasım 2014. ss. 167-. ISBN 978-3-319-09162-4. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2021.
- ^ The Dictionary of Drugs: Chemical Data: Chemical Data, Structures and Bibliographies. Springer. 14 Kasım 2014. s. 1111. ISBN 978-1-4757-2085-3. 15 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Spironolactone". 30 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2017.
- ^ "Spironolactone | C24H32O4S". ChemSpider. 9 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Spironolactone". Drug Information Portal. U.S. National Library of Medicine. 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.