Surinam devlet başkanları listesi
| Surinam Cumhuriyeti Devlet Başkanı | |
|---|---|
| President van de Republiek Suriname | |
 Surinam Devlet Başkanlığı Forsu | |
| Ünvan | Sayın Başkan (Gayriresmi) Ekselansları (Diplomatik) |
| Statü | Devlet başkanı Hükûmet başkanı |
| Resmî ikamet | Başkanlık Sarayı, Paramaribo |
| Atayan | Ulusal Meclis |
| Görev süresi | Beş yıl, süresiz olarak yenilenebilir |
| Kurucu belge | Surinam Anayasası (1987) |
| Önceli | Genel Vali |
| İlk sahibi | Johan Ferrier |
| Oluşum | 25 Kasım 1975) |
| Maaş | Yıllık 4.646.552 Surinam doları/133.560 ABD doları[1][2] |
| İnternet sitesi | gov.sr/ministeries/kabinet-van-de-president |
Surinam Cumhuriyeti devlet başkanı (Felemenkçe: President van de Republiek Suriname), 1987 Anayasası uyarınca Surinam'ın devlet başkanı ve hükûmet başkanıdır ve Surinam Ulusal Ordusunun (SNL) başkomutanıdır. Devlet başkanı ayrıca kabineyi atar.
Mevcut başkan, Ulusal Meclisin eski başkanı Jennifer Geerlings-Simons'tur. Kendisi Ulusal Demokratik Parti (NDP) üyesidir. Simons, 6 Temmuz 2025 tarihinde oybirliğiyle başkan seçilmiş[3] ve 16 Temmuz'da Paramaribo'daki Onafhankelijkheidsplein'de düzenlenen törenle göreve başlamıştır.[4]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Devlet başkanlığı makamı, 1975 yılında Surinam'ın Hollanda'dan bağımsızlık kazanılmasının ardından oluşturuldu. 1987 yılına kadar devlet başkanlığı, çoğunlukla törensel bir görevdi ve daha önce Hollanda monarşisine ait olan görevlerin çoğunu yerine getiriyordu. Her bakımdan gerçek iktidar başbakanda bulunuyordu.
İlk görevli, 1968'den beri vali olarak görev yapan bir öğretmen ve deneyimli politikacı olan Johan Ferrier'di. Ferrier, bir darbeden birkaç ay sonra, Ağustos 1980'de devlet başkanlığı görevinden istifa etti. O tarihten 1988'e kadar cdevlet başkanları, ordunun komutanı Dési Bouterse'nin atadığı kuklalardı. Bouterse, fiilen askeri diktatör olarak hüküm sürdü ve iktidarı üzerinde pratikte hiçbir denetim yoktu.
Bouterse, mevcut anayasanın referandumda onaylanmasından kısa bir süre sonra, 1987 yılında çok partili seçimlere izin verdi. Başkanlık, yarı başkanlık sistemine sahip cumhuriyetlerdeki başkanların görev ve sorumluluklarına benzer görev ve sorumluluklara sahip bir yürütme görevi haline geldi. 24 Aralık 1990'da, Bouterse'nin ordu komutanlığından istifasından iki gün sonra, ordu, başka bir darbeyle, Başkan Ramsewak Shankar'ı arayarak kendisine ve kabinesine görevden alındıklarını bildirdi; polis şefi ve ordu komutanı vekili Ivan Graanoogst, başkan vekili olarak atandı. 29 Aralık 1990'da Johan Kraag başkan oldu. Ordu 1991'de iktidarı sivillere geri verdi ve o zamandan beri başkanlar serbest seçimlerle seçilmektedir.
Seçim
[değiştir | kaynağı değiştir]Devlet başkanı ve devlet başkanı yardımcısı, Ulusal Meclis üyelerinin en az üçte ikisinin oyuyla beş yıllık bir görev süresi için seçilir ve Meclise karşı sorumludur. Görev süreleri boyunca devlet başkanı, siyaset veya iş dünyasında başka herhangi bir görevden feragat etmek zorundadır.
Yeterlilik
[değiştir | kaynağı değiştir]Aday, en az 30 yaşında ve Surinam vatandaşı (en az altı yıldır ülkede ikamet eden) olmalıdır. Aday, seçilebilmek için Mecliste oyların en az üçte ikisini almalıdır. Üç turdan sonra hiçbir aday üçte ikiyi alamazsa, oylama Meclis ve yerel yönetim yetkililerinden oluşan Birleşik Halk Kongresine gider. Bu durumda, basit çoğunluk gereklidir.
Yetki ve görevler
[değiştir | kaynağı değiştir]Devlet başkanı geniş işlevsel yetkilerle donatılmıştır. Devlet başkanı bakanları atar ve görevden alır, kanunları imzalar, diplomatik personeli atar ve görevden alır. Ulusal Meclisin onayıyla savaş ve olağanüstü hal ilan eder. Yine Meclisin onayıyla dış anlaşmalar ve antlaşmalar imzalar. Ayrıca ödül verme, yabancı diplomatları kabul etme ve af çıkarma gibi törensel görevleri de yerine getirir.
Devlet başkanları listesi
[değiştir | kaynağı değiştir]- Siyasi partiler
| Devlet başkanı | Görev başlangıcı | Görev bitişi | Görev süresi | Siyasi parti | Başkan yardımcısı | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Sıra | Fotoğraf | Ad (Doğum-Ölüm) | |||||
| 1 | .jpg)
|
Johan Ferrier (1910-2010) |
25 Kasım 1975 | 13 Ağustos 1980 [a] |
4 yıl, 262 gün | NPS | Makam kurulmadı |
| 2 | .jpg)
|
Henk Chin A Sen (1934-1999) |
15 Ağustos 1980[8] | 4 Şubat 1982 [b] |
1 yıl, 173 gün | PNR | |
| 3 | .jpg)
|
Fred Ramdat Misier (1926-2004) |
8 Şubat 1982 | 25 Ocak 1988 | 5 yıl, 351 gün | Bağımsız | |
| 4 | 
|
Ramsewak Shankar (d. 1937) |
25 Ocak 1988 | 24 Aralık 1990 [c] |
2 yıl, 333 gün | VHP | Henck Arron (NPS) |
| 5 | .jpg)
|
Johan Kraag (1913-1996) |
29 Aralık 1990 | 16 Eylül 1991 | 261 gün | NPS | Jules Wijdenbosch (NDP) |
| 6 | 
|
Ronald Venetiaan (1936-2025) |
16 Eylül 1991 | 15 Eylül 1996 | 4 yıl, 365 gün | NPS | Jules Ajodhia (VHP) |
| 7 | 
|
Jules Wijdenbosch (1941-2025) |
15 Eylül 1996 | 12 Ağustos 2000 | 3 yıl, 332 gün | NDP | Pretaap Radhakishun (BVD) |
| (6) |
|
Ronald Venetiaan (d. 1936) |
12 Ağustos 2000 | 12 Ağustos 2010 | 10 yıl | NPS | Jules Ajodhia (VHP) |
| Ramdien Sardjoe (VHP) | |||||||
| 8 | 
|
Dési Bouterse (1945-2024) |
12 Ağustos 2010 | 16 Temmuz 2020 | 9 yıl, 339 gün | NDP | Robert Ameerali (ABOP) |
| Ashwin Adhin (NDP) | |||||||
| 9 | _v3.jpeg)
|
Chan Santokhi (d. 1959) |
16 Temmuz 2020 | 16 Temmuz 2025 | 5 yıl | VHP | Ronnie Brunswijk (ABOP) |
| 10 | 
|
Jennifer Geerlings-Simons (d. 1953) |
16 Temmuz 2025 | Görevde | 158 gün | NDP | Gregory Rusland (NPS) |
Zaman çizelgesi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Starnieuws - Salaris alle ministers is ruim SRD 15.000 netto". starnieuws.com.
- ^ BFMTV. "Qui sont les chefs d'État les mieux rémunérés au monde?". BFMTV.
- ^ "Suriname's parliament elects the country's first female president amid economic turmoil". AP News (İngilizce). Erişim tarihi: 16 July 2025.
- ^ "Buitengewone openbare vergadering gestart". Time of Suriname (Felemenkçe). Erişim tarihi: 16 July 2025.
- ^ "Kabinet van de President - Historie". 2 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2018.
- ^ "Suriname President Ousted in Army-Backed Coup; U.S. Says Capital Is Calm". The New York Times. 15 August 1980. Erişim tarihi: 19 October 2022.
- ^ De Vries, Paul (15 August 1980). "President Afgezet". Limburgs Dagblad (Felemenkçe). s. 1 – Delpher vasıtasıyla.
- ^ "Chin A Sen is nu de dubbele leider". Limburgs Dagblad (Felemenkçe). 14 August 1980 – Delpher.nl vasıtasıyla.
- ^ "AROUND THE WORLD; Military in Suriname Takes Over Government". The New York Times. 6 February 1982. Erişim tarihi: 15 December 2020.
- ^ "Chin A Sen onder druk afgetreden". Reformatorisch Dagblad via Digibron (Felemenkçe). 5 February 1982. Erişim tarihi: 23 June 2020.
- ^ Howard W. French (27 December 1990). "Suriname Coup Leaders Had Power Already". The New York Times. Erişim tarihi: 15 December 2020.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Surinam devlet başkanlığı sitesi 27 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Felemenkçe)
- Surinam anayasası 1987 20 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
