Tâcülmülk
| Tâcülmülk ﺗﺎﺝ ﺍﻟﻤﻠﻙ | |
|---|---|
| Büyük Selçuklu İmparatorluğu Veziri | |
| Görev süresi Ekim 1092 - 17 Ocak 1093 | |
| Hükümdar | I. Melikşah I. Mahmud |
| Yerine geldiği | Nizâmülmülk |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1046 Fars, Büyük Selçuklu İmparatorluğu |
| Ölüm | Şubat 1093 |
| Dini | İslam |
Tâcülmülk veya tam adıyla Ebü’l-Ganâim Tâcülmülk İbn Dârüst Merzübân b. Hüsrev Fîrûz-ı Şirâzî, (Farsça: ﺗﺎﺝ ﺍﻟﻤﻠﻙ, d. 1046, Fars - ö. Şubat 1093), Büyük Selçuklu İmparatorluğu veziri.
İranlı vezir ailesinden gelen Tâcülmülk Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun kumandanlarından Serheng Savtegin'in hizmetinde bulunduktan sonra Selçuklu sarayına girdi ve çeşitli görevlerde bulunduktan sonra Terken Hatun'un vezirliğine yükseldi. Kendisine rakip olarak gördüğü Nizâmülmülk aleyhine çalışmalar yürütüp Sultan I. Melikşah'ı Nizâmülmülk aleyhine kışkırtmaya çalışarak gözden düşürmeye çalıştı. Nizâmülmülk'ün fakih ve sufîlere yaptığı yardımla İstanbul'un dahi fethedilebileceğini söylemesi üzerine Melikşah, Nizâmülmülk'ü azletmeye karar verdi ve bu kararını Nizâmülmülk'e bildirdi ancak Melikşah vezirini azletmeden Bağdat'a yürüdü. Bu seyahat sırasında Nizâmülmülk, Nihavend yakınlarında bir bâtınî fedai tarafından öldürüldü. Bazı kaynaklar katili bu cinayete azmettirenler arasında Tâcülmülk’ün adınıda zikreder.[1][2]
Nizâmülmülk'ün ölümünün ardından I. Melikşah, Tâcülmülk'ü vezir tayin etti. I. Melikşah'ın kısa bir süre sonra ölümünün ardından Terken Hatun ile anlaşarak çocuk yaştaki Mahmud'u sultan ilan ettiler ve Tâcülmülk vezirliğe getirildi. Berkyaruk ile Terken Hatun'un arasında yapılan savaşta Terken Hatun'un ordusunun başında yer alan Tâcülmülk yenilgiden sonra kaçarken yakalandı. Berkyaruk, kabiliyetli bir vezir olduğu için Tâcülmülk'ü vezir tayin etmek istedi ancak Nizâmülmülk'ün ölümünde parmağı olduğunu düşünen Nizâmülmülk'ün oğlu ve naibi, taraftarlarına Tâcülmülk'ün öldürülmesi gerektiğini söylediler. Sonunda Şubat 1093'te Tâcülmülk öldürülüp cesedi parçalandı.[3]
Tâcülmülk, Bağdat'ta Tâciyye Medresesi'ni yaptırmıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Nizâmülmülk |
Büyük Selçuklu İmparatorluğu Veziri Ekim 1092 - 17 Ocak 1093 |
Sonra gelen: ? |