Tünel kalıp sistemi

Adıyaman TOKİ deprem konutları tünel kalıp uygulaması - Haziran 2024

Tünel kalıp sistemi, inşaat alanında döşeme ve perde duvar betonunun yerinde yekpare dökülmesini sağlayan, çok katlı hücresel yapıların inşasında kullanılan bir çelik kalıp sistemidir. İnşa edilen yapının, temel harici taşıyıcı elemanları bu sistemle üretilmektedir. 1992 Erzincan Depremi ve 1999 Gölcük Depremi'nin ertesinde yeniden yapılanmalarda tünel kalıp sistemiyle inşa edilen konutlar, sonraki depremlerde elastik sınır altında kalarak başarılı bir sınav vermiştir. Taşıyıcı elemanlarında hasar meydana gelmeyen bu yapılarda, kesintisiz kullanım performansı elde edilmiştir. Özellikle konut blokları, oteller, öğrenci yurtları, kışlalar ve cezaevleri gibi işlevsel yapılarda oldukça etkilidir.

Tünel kalıp sisteminin modüler özelliği, bina inşaatını endüstriyel üretim benzeri bir yapıya çevirerek, sahada yüksek verimliliğe olanak sağlar. Bu sayede kalifiye iş gücüne ihtiyaç azalmakta, yapım süresi geleneksel yöntemlere nispetle kısalmakta ve kalıplar farklı projelerde kullanılabilmektedir. Standart ölçülerdeki yatay ve dikey panolar farklı kat yükseklikleri ve aks açıklıklarına uyabilmek için ara adaptör panolarla birlikte kullanılır. Kendisini taşıyabilen bir sistem olduğundan ayrıca kalıp destek iskelesi gerektirmez. Bu sayede farklı projelerde, sistemi kullanmanın ek maliyeti en aza indirilir. Birbirini tekrar eden kat yüksekliklerine ve benzer kat planlarına sahip projelerde kullanılması daha uygundur. Dayanıklı ve uzun ömürlü olan tünel kalıp 500 defanın üzerinde çevrilebilir. Yüksek inşaat hızına rağmen kalite artar. Çelik yüzeyleri sayesinde çok düzgün ve kaliteli beton yüzeyler elde edilmesine imkân verir. Betonarme inşaata getirdiği kalite, kolaylık ve ölçüsel hassasiyet sayesinde binaların tesisat ve ince işlerinde tasarruf sağlar. Soğuk havalarda ilave kapatma gerektirmeden kalıp içerisine kurulan ısıtıcılarla, kürü kolaylaştırır. Bina cepheleri, istenildiği takdirde ısı yalıtımlı ünitelerle kolayca kaplanabilir.

Tünel kalıp sistemine entegre çalışma platformları, kat çevresine ve boşluk kenarlarına sabitlenen koruma sistemleri yüksek iş güvenliği temin eder. İnşaat ilerledikçe tekrarlayan, öngörülebilir doğasına aşinalık üretkenliği ve iş güvenliğini artırır. Kalıbı çevirmek için gerekli aletin ve ekipmanın asgariye indirilmesi, şantiyede kaza riskini daha da azaltır. Sıfıra yakın atık, maliyet tasarrufu ve güvenlik avantajlarıyla birlikte genel olarak daha düzenli bir çalışma ortamı yaratır.

Tünel Kalıp Tip Kat Planı

Tünel kalıp sistemi ile yapılan binalar, petek şeklindeki yatay veya düşey rijitliği aynı seviyedeki taşıyıcı sistemleriyle, depreme karşı en dayanıklı yapılar arasındadır. Yer hareketlerinin yol açtığı yer değiştirme talepleri ince kalınlıkta da olsa duvarlar tarafından nominal kayma gerilmeleri aracılığıyla karşılanır. Kat mekanizması meydana gelmez.

Tünel kalıp projelerinde düşey taşıyıcı sistemin neredeyse tamamını oluşturan perdelerde donatı olarak genellikle hasır çelik kullanılmaktadır. S500 çeliğinden nervürlü çubukların fabrikasyon kaynaklaması ile üretilen bu hasır çelikler, sahada kalitesiz işçiliğin önüne geçer, zayiatı azaltır, demir montaj süresini kısaltır.

Bu binalar bazı dezavantajları da beraberlerinde taşırlar. Yüksek imâlat maliyeti nedeniyle, kalıpların ekonomik olabilmesi için benzer çok sayıda yapıda kullanılmaları gerekmektedir. Ayrıca mimarî tasarım sırasında kullanılacak kalıp sistemi göz önünde bulundurulmalıdır. Klasik çerçeve sistemlerinden yaklaşık 50% daha fazla olan binaların ağırlığı, temel tasarımında ilave maliyetlere yol açar. Modüler şekilde kalma zorunluluğu, girintili çıkıntılı olmayan duvarları, dik açılı birleşimleri, 5-6 metreyi geçmeyen döşeme açıklıklarıyla mimari ihtiyaçlara kolayca cevap veremezler. Seri konut üretimi dışındaki yapılarda tercih edilmezler. Ses yalıtımı için ek önlemlerin alınmasını gerektirirler. Geleneksel yöntemlere nispetle cephe tasarımında esnek değildirler. Kentleşme talepleri, estetik ve imar eğilimleri tünel kalıp konutların uzun dönemde sürdürülebilme ihtimalini azaltmaktadır.