TORCH
TORCH, annedeki bir infeksiyon etkeninin, plasenta aracılığıyla ya da doğum sırasında bebeğe geçmesi olgusudur (vertikal bulaşma). TORCH tablosu ölü doğum, erken doğum ve prematüre bebek ölümlerinin önemli nedenlerinden biridir. İnfeksiyon etkenlerinin baş harfleriyle oluşturulan TORCH kısaltmasında yer alan canlı etkenlere giderek yenileri eklenmektedir.[1][2][3][4][5]
Klasik TORCH kısaltmasında yer alan etkenler şunlardır: Toxoplazma, O (ötekiler; others), Rubella, Cytomegalovirus, Herpes simpleks virüsü.
1. Toxoplasma: Koryoretinit, hidrosefalus, mikrosefali, beyinde halkamsı kireçlenmeler, deride kanamalar (peteşi ve purpuralar)
2. Ötekiler (others):
- Sifilis (konjenital sifilis): Yenidoğanlarda Pneumonia alba (ölü doğum nedeni), lenfadenopati, hepatosplenomegali ve ikter, ayak tabanları ve avuçiçlerinde döküntüler, burun tıkanıklığı, iskelet sistemi anomalileri. 2 yaş üstü çocuklarda Hutchinson triadı (dut azıdişleri, Hutchinson dişi, eğer burun), gözde keratit, işitme sorunları, kaval kemiğinde (tibia) kılıç kını deformasyonu
- Listeriosis: Düşük ya da erken doğum riski, yaşayan bebeklerde deride püstüllü infeksiyon (granulomatosis infantiseptica), meninjit, sepsis
- Zona virüsü (Herpes zoster): Prematüre bebek, pnömoni, ensefalit, gözde katarakt ve koryoretinit, beyin anomalileri, ekstremitelede kısalık
- Parvovirus B19: Hydrops fetalis, anemi (aplastik tip)
- Zika virüs: Mikrosefali[6]
- HIV: yaygın sistemik bulgular[7]
- Başkaca virüsler: HBV, HCV, Batı Nil virüsü, kızamık, enterovirus, adenovirus.[1][8]
3. Rubella (kızamıkçık): Konjenital rubellea sendromu, deride kanamalar (peteşi-purpura), intra-uterin gelişmede aksama, hepatit, işitme sorunları, katarakt, kardiyovasküler anomaliler, beyin anomalileri ve zeka geriliği, erişkinliğe ulaşan bebeklerde diabetes mellitus
4. CMV: Hepatosplenomegali ve ikter, koryoretinit, işitme sorunları, mikrosefali, beyin-içi boşlukların çevresinde kireçlenme, epileptiform ataklar, deride kanamalar (peteşi-purpura).
5. Herpes simplex virüsü (HSV): Prematüre doğum, intra-uterin gelişmede aksama, deride ve mukozalarda vezikülü yangı (püstül), meninjit ve sepsis.
|
Tıp ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Li D, Yang H, Zhang W-H, et al. (2006). A Simple Parallel Analytical Method of Prenatal Screening. Gynecologic and Obstetric Investigation, 62(4):220–225, 2006
- ^ Ford-Jones, EL, Kellner JD. Cheap torches: An acronym for congenital and perinatal infections. The Pediatric Infectious Disease Journal, 14(7):638–640, 1995
- ^ Hwang JS, Friedlander S, Rehan VK, Zangwill KM. Diagnosis of congenital/perinatal infections by neonatologists: a national survey. Journal of Perinatology, 39:690-696, 2019
- ^ Kumar V, Abbas AK, Aster JC. Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease. 9th edt., Elsevier Saunders, Philadelphia, 2015
- ^ Stegmann BJ, Carey JC. TORCH Infections. Toxoplasmosis, Other (Syphilis, Varicella-Zoster, Parvovirus B19), Rubella, Cytomegalovirus (CMV), and Herpes Infections. Current Women's Health Reports, 2(4):253-258, 2002
- ^ Coyne CB, Lazear HM. Zika virus - reigniting the RORCH. Nature Reviews Microbiology, 14:707-715, 2016
- ^ Klatt EC. Pathology of HIV/AIDS, 30th edition. Mercer University School of Medicine Savannah April 22, 2019
- ^ Kinney JS, Kumar ML. Should we expand the TORCH complex? A description of clinical and diagnostic aspects of selected old and new agents. Clinics in Perinatology. 15(4):727–744,1998