Tacates
| Tatzates | |
|---|---|
| Ölüm | 785 |
| Bağlılığı | Bizans İmparatorluğu (750ler–782) Abbasi Halifeliği (782–785) |
| Hizmet yılları | 750ler–785 |
| Rütbesi | strategos |
| Çatışma/savaşları | Arap-Bizans savaşları Hazar-Arap savaşları |
Tatzates ya da Tatzatios (Yunanca: Τατζάτης or Τατζάτιος, Ermenice: Տաճատ dilinde Tačat), Ermeni asıllı etkili bir Bizans generali, 782 yılında Abbasilere iltica etmiş ve Arminiya valisi olarak atanmıştır.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Tatzates, asil Ermeni Andzevatsi ailesinin bir üyesidir. Muhtemelen 750lerde Bizans İmparatorluğu'na gelmiş ve İmparator V. Konstantinos'un (741–775 arası hükümdar) hizmetine girmiştir.[1][2] V. Konstantinos idaresinde, Bulgarlara karşı savaşmış ve yaklaşık 760 yılında strategos (general ve thema valisi) makamını elde etmiştir. Fakat hangi themayı yönettiği bilinmemektedir ancak 776 yılında Boukellarion Themasının başına geçmiştir.[1][2][3] Aynı yıl Araplara karşı başarılı bir seferi yönetmiş ve Samosata'ya ulaşmıştır. 778 yılında bütünü Mihail Lahanodrakon komutasında Germanikeia'ya karşı yapılan büyük ölçekli başarılı bir seferin bir parçasını komuta etti ve 781 yılında gene Lachanodrakon komutasında, Abdül Kabir komutasında Arap işgaline karşı Caesarea Mazaca'da kazanılan Bizans zaferinde savaşmıştır.[1][2][4]
782 yılında Halife'nin oğlu Harun Reşid'in (786–809 arası hükümdar) Bizans İmparatorluğuna karşı sefer düzenledi Küçük Asya'yı istila etti. Hadım Logothetis Stavrakios komutasında Bizanslılar Harun'un geri dönüş yolunu kesip, çember içine aldılar. Tatzates bu anı adamlarıyla Harun'a iltica etmek için seçti. Bu iltica, fakat, bir süre gizli tutularak Harun'un, ateşkes görüşmelerini müzakere yapmak için gelen aralarında Stavrakios'un da olduğu elçileri yakalama imkânı verdi. Abbasi komutan böylece sert şartlar içeren koşullarını imparatoriçe-naibe İrini'ye kabul ettirme şansı buldu.[1][2][5]
Bu hareketin sebepleri belli değildir. Günah Çıkartıcı Theofanis, onun İrini'nin gözdesi Stavrakios'tan nefret etmesini sebep gösterirken, Ermeni tarihçi Ghevond Yerets, daha makul bir biçimde, onun sarayda gözden düşmesini ve İrini'nin V. Konstantinos'un (741–775 arası hükümdar) ikonoklastik politikalarına hararetle bağlı generalleri görevden alma politikasının bir parçası olarak onunda görev alınmasının çok yakın olmasından korkmasını sebep olarak gösterir.[1][3][6] Teofanes ayrıca Tatzates'in iltica ederken karısını ve tüm mülkünü geride bıraktığını ve onların barış imzalandıktan sonra ona katıldığını kaydetmiştir; Ermeni kaynakları, fakat, onları iltica ederken yanına aldığını belirtir.[1][2] Harun, Tatzates'i Arminiya (Güney Kafkasya prenslikleri) valisi olarak atamıştır. 785 yılında Hazarlara karşı yapılan sefer sırasında öldürülmüştür.[1][2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ a b c d e f g Kazhdan 1991, s. 2014.
- ^ a b c d e f Winkelmann et al. 2001, ss. 320–321.
- ^ a b Treadgold 1988, s. 69.
- ^ Treadgold 1988, ss. 66–67.
- ^ Treadgold 1988, ss. 67–69.
- ^ Garland 1999, s. 77.
- Genel
- Garland, Lynda (1999). Byzantine Empresses: Women and Power in Byzantium AD 527–1204. Londra, United Kingdom and New York, New York: Routledge. ISBN 978-0-415-14688-3. 27 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2016.
- Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8.
- Treadgold, Warren (1988). The Byzantine Revival, 780-842 (İngilizce). Stanford, Kaliforniya: Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-1462-4.
- Tritle, Lawrence A. "Tatzates' Flight and the Byzantine-Arab Peace Treaty of 782". Byzantion: Revue Internationale des Etudes Byzantines. Cilt 47. ss. 297-300.
- Winkelmann, Friedhelm; Lilie, Ralph-Johannes; Ludwig, Claudia; Pratsch, Thomas; Rochow, Ilse; Zielke, Beate (2001). "Tatzates (#7241)". Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit: I. Abteilung (641–867), 4. Band: Platon (#6266) – Theophylaktos (#8345) (Almanca). Berlin, Germany and New York, New York: Walter de Gruyter. ss. 320-321. ISBN 978-3-11-016674-3.