Taşizm
Taşizm, resim sanatında düzensiz biçimli renk lekeleri ve damlalarının kullanılmasını temel alan sanat biçimidir. Terim, Fransızca "tache" (leke) sözcüğünden türetilmiştir. Bu anlayış önceden bir resmetme eylemini yadsıyarak, sanatsal yaratmada rastlantısalcılığın ön plana alınmasını öngörmektedir. Amerika'da ortaya çıkan soyut dışavurumculuk akımının Avrupa sanatındaki eşleniği olarak değerlendirilebilir. Bu akıma verilen diğer adlar l'art informel (Amerikan sanatındaki action painting benzeri) ve abstraction lyrique (Amerikan sanatındaki Lyrical abstraction benzeri) idir.
Paris Okulu terimi II. Dünya Savaşı'nın ardından taşizm yerine kullanılmaya başlamıştır. Bu akımın önemli destekçileri arasında Jean Dubuffet, Pierre Soulages, Nicholas de Stael, Hans Hartung, Serge Poliakoff ve Georges Mathieu gibi sanatçılar bulunmaktadır.
Chilvers'a göre taşizm terimi ilk kez 1951 yılında kullanılmış (Fransız eleştirmenler Charles Estienne ve Pierre Guéguen tarafından ortaya atılmıştır) ve Fransız eleştirmen ve ressam Michel Tapié tarafından yazılan Un Art autre (1952) adlı kitapla tüm dünyaya duyurulmuştur.
Kübizme tepki olarak doğan taşizm; ani fırça darbeleri, damla ve lekelerle özdeşleştirilmiş ve zaman zaman hat sanatını andıran bir kimliğe bürünmüştür.
Taşizm, sanat eleştirisinin ön planda olduğu 1950'li yılların Fransası'nda başı çeken Art Informel akımıyla da yakından ilintilidir. Ne var ki, bu akımın algılanma biçimi geleneksel anlayışla pek örtüşmemektedir.[1]
Sanatçılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Pierre Alechinsky (1927)
- Karel Appel (1921-2006)
- Jean René Bazaine (1904 - 2001)
- Roger Bissière (1888 - 1964)
- Norman Bluhm (1921-1999)
- Camille Bryen (1902 – 1977)
- Alberto Burri (1915 - 1995)
- Jean Dubuffet (1901 - 1985)
- Agenore Fabbri (1911-1998)
- Jean Fautrier (1898 - 1964)
- Lucio Fontana (1899-1968)
- Sam Francis (1923 - 1994)
- Elaine Hamilton (1920)
- Hans Hartung (1904 - 1989)
- Paul Jenkins (1923)
- Asger Jorn (1914-1973)
- André Lanskoy (1902 - 1976)
- Georges Mathieu (1921)
- Henri Michaux (1899 - 1984)
- Ludwig Merwart (1913 - 1979)
- Jean Miotte (1926)
- Ernst Wilhelm Nay (1902 - 1968)
- Serge Poliakoff (1900 - 1969)
- Maria Helena Vieira da Silva (1908 - 1992)
- Pierre Soulages (1919)
- Nicolas de Staël (1914 - 1955)
- Michel Tapié (1909-1987)
- Antoni Tàpies (1923)
- Bram van Velde (1895 - 1981)
- Wols (Alfred Otto Wolfgang Schulze) (1913 - 1951)
- Zao Wou Ki (1921)
- Mustafa Cemal Yıldırım (1960)
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Fransız sanatı
- Soyut dışavurumculuk
- Action painting
- Lyrical Abstraction
- Paris Okulu
- Gutai
- Uzamsalcılık
- Karl Otto Götz
- Dieter Borst
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Troy Dean Harris 8 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Art Informel'e ilişkin bir yorum. 2009, Bauddhamata 11.6.09.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Chilvers, Ian; 20. Yüzyıl Sanat Sözlüğü 29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Oxford ; New York : Oxford University Press, 1998 ISBN 0-19-211645-2
- Tapié, Michel; Un art autre où il s'agit de nouveaux dévidages du réel' 29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Paris, Gabriel-Giraud et fils, 1952 OCLC 1110556
- Tiampo, Ming. Gutai ve Japonya ile Fransa'da savaş sonrası Art Informel, 1945--1965. (Worldcat 29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) (Dissertation Abstracts International, 65-01A) ISBN 0-496-66047-0 9780496660476
