Aksiyon resmi
Aksiyon resmi, eylem resmi veya jestle soyutlama resim yüzeyine anında, herhangi bir ön planlama yapılmadan ve dikkatsizce dökülen, püskürtülen, damlatılan veya sürülen boya yoluyla üretilen ve bu özelliği ile resmin planlanmasından daha ziyade sanatçının fiziksel hareketini vurgulayan bir resim üslubudur. Bu çeşit resimler sanatçının spontane eylemlerinin dolaysız bir sonucudur.
1940'lar ile 1960'lar arasında yaygınlaşan akım soyut dışavurumculuk ile yakından ilgili olup zaman zaman aynı anlamda da kullanılır. Bir Fransız akımı olan Tachisme ile de yakından ilgilidir.
Harold Rosenberg'in bu terimi 1952'de kullanmaya başlamasıyla soyut dışavurumculuk ile atılan adım ileri götürülerek resim objesi arka plana itilmiş, hareket öne çıkmıştır. Gerçek eserin süreç olduğunun vurgulanması daha sonraları happening'ler, Fluxus, kavramsal sanat ve arazi sanatına temel oluşturmuştur.
En önemli aksiyon ressamlarından birisi Jackson Pollock'tur.
Action Painting Tekniği
20. yüzyıl resim sanatındaki ve Amerikan Soyut Dışavurumculuğu'ndaki en önemli eğilimlerin başında Action Painting tekniği yer almaktadır. II. Dünya Savaşı sonrası göçmen sanatçılar ve Amerikalı yeni nesil sanatçılar, özgün sanat dillerini oluşturarak eylem resmi olarak Türkçeleştirilmiş Action Painting sanat akımını oluşturmuşlardır. Alışılagelmiş tüm kalıplardan uzakta, planlamadan, spontanlığın sağladığı tüm imkanlardan faydalanarak, genellikle büyük alanlarda çalışmak suretiyle boyaları akıtma tekniği ile üst üste lekesel etkiler yaratılan, özgün çalışma örnekleri ortaya çıkartmışlardır. Soyut Dışavurumcu bir teknik olan bu teknik, sanatçıların, sezgisel yaklaşımlarla tuali yatay ya da dikey kullanarak fırça vuruşları veya boya akıtma, damlatma vb. tekniklerle rastlantıdan da faydalanarak meydana getirdikleri yapıtlardır. Sanatçıların büyük boyutlarda çalışmayı tercih ettikleri görülmektedir. Kalıpların dışında, sezgisel, özgün ve biçimsellikten uzak üretim teknikleri, sanatçıların özgür ifade biçimleri ile birleşerek genellikle izleyicisinin beğenisine sunulmaktan çok, sanatçının üretimini tatmin etmesine hizmet etmektedir. Bu teknik özdevinimden yola çıkan, sanatçının bilinçaltını özgür kıldığı, ön planlama ve tasarım olmadan, çağrışımların getirdiği anlık oluşumlarla biçim bulan sanat eserleridir. Genelde lekeler ve üst üste gelen çizgilerle oluşturulan yapıtlar sınırları bulunmayan, tek ve bütüncül bir imge ortaya çıkaran yapıtlardır. Tuvalin sınırları zorlanarak üretilen devasa ve etkili yapıtlardır. [1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Müzeyyen Yeşim Yorulmaz ve Haluk Arda Oskay (Haziran 2023). "Fizyogram Tekniği ve Action Painting Akımının Karşılaştırılmalı Değerlendirilmesi" (PDF), 106. İdil. 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)4 Şubat 2024.