Teşvik merkezli tasarım

Teşvik merkezli tasarım (İngilizce: Incentive-centered design, kısaca ICD), bir sistemin ya da kurumun, bireylerin ve kullanıcıların güdülerini sistemin hedefleriyle uyumlu hâle getirecek biçimde tasarlanmasını konu alan bilimsel bir yaklaşımdır. Bu yöntem, bireylerin belirli teşviklere karşı sistematik ve öngörülebilir tepkiler verme eğiliminden yola çıkarak, daha fazla ve daha değerli katılımı teşvik etmeyi amaçlar. ICD yaklaşımı yalnızca kullanıcı davranışlarını gözlemlemekle kalmaz; aynı zamanda istenilen yönde motivasyon sağlayacak teşvik mekanizmalarını da geliştirir. Bu sayede sistem tasarımında kullanıcı katılımı hem nicelik hem nitelik açısından artırılabilir. Teşvik Merkezli Tasarım, özellikle çevrimiçi platformlar, sosyal medya yapıları, katılımcı ağlar ve ortak bilgi üretimi gibi kullanıcı etkileşiminin merkezde olduğu alanlarda önem kazanmaktadır.

Bu disiplinlerarası yaklaşım; ekonomi, psikoloji, sosyoloji, tasarım ve mühendislik gibi alanların ilkelerinden faydalanır. ICD'nin temel varsayımı, bireylerin teşviklere rasyonel veya tahmin edilebilir biçimde tepki verdiği ve bu tepkilerin sistem tasarımıyla uyumlu hâle getirildiğinde, hem sistemin başarısının hem de kullanıcı deneyiminin gelişeceğidir. ICD, kullanıcı davranışlarını optimize ederek sistem performansını ve verimliliğini artırma potansiyeli sayesinde son yıllarda akademik çevrelerde artan bir ilgi görmektedir. Araştırmalar, teşvik odaklı sistem tasarımının sadece kullanıcı katılımını değil, aynı zamanda iş birliği, sadakat ve kalite gibi olumlu davranış biçimlerini de destekleyebileceğini ortaya koymaktadır.