Tebriz'in işgali

Tebriz'in İşgali
	I. Dünya Savaşı - İran Cephesi
	; Osmanlı birlikleri Tebriz civarında, 1917.
Tarih	Mart 1917 - 23 Ağustos 1918
Bölge	Tebriz, Kuzeybatı İran
Sonuç	Taktiksel: Osmanlı kuvvetleri, 1915 ve 1918 yıllarında Tebriz’i başarıyla ele geçirerek sahada üstünlük sağlamış ve İran Azerbaycanı’nda önemli bir askerî baskı unsuru oluşturmuştur. Bu kazanım, özellikle Kafkas Cephesi'nde Osmanlı lehine moral üstünlük yaratmıştır. ; Stratejik: Ancak bu başarılar uzun vadede kalıcı bir Osmanlı nüfuzuna dönüşememiş, bölge savaş sonrası yeniden İngiliz ve yerel güçlerin denetimine geçmiştir. Dolayısıyla Osmanlı’nın Tebriz'deki hakimiyeti, stratejik ölçekte sürdürülebilir bir kazanıma evrilememiştir.
Taraflar
Komutanlar ve liderler
Kayıplar
	5.000'den fazla Fars, Süryani ve Hristiyan sivil, Kürt aşiretleri tarafından öldürüldü

Güney Azerbaycan bölgesindeki Tebriz şehri, Osmanlı ve Rusya arasında I. Dünya Savaşı boyunca birkaç kez el değiştirdi.

Savaşın başlangıcında, 1911'deki Rus işgalinden bu yana Tebriz, Rus kuvvetlerinin elindeydi. 31 Haziran 1914'te, yani savaşın başlamasından üç gün sonra İran hükûmeti tarafsızlığını ilan etti. Buna rağmen Ruslar, sonbaharda harekâta başladıklarında Güney Azerbaycan'da halihazırda bulunan kuvvete 50.000 asker daha göndererek sayıyı 60.000'e çıkardı.

Osmanlı, 2 Ocak 1915'te Kafkasya Cephesi'ndeki Sarıkamış Harekâtı devam ederken bir yandan da İran içlerine harekâta başladı ve Rus kuvvetlerini Culfa'ya çekilmeye zorladı. Bu harekât sırasında Osmanlı kuvvetleri Tebriz'i işgal etti.

Ruslar yeni kuvvetlerle Culfa'nın güneyinde Osmanlı kuvvetlerini mağlup etti ve Şubat 1915'in başlarında Tebriz'in kontrolünü yeniden ele geçirdi. Ruslar batıya doğru ilerleyerek Urmiye'yi işgal etti ve Van Gölü'ne kadar çıktı. Aynı zamanda Ruslar İran'ın orta kısmına girerek Kazvin, Kerec ve Tahran'ı işgal etti.

1917 Şubat Devrimi'nden sonra ön saflardaki Rus kuvvetleri dağıldı ve İran'dan çekilmeye başladı. Osmanlı kuvvetleri hızla harekete geçerek Güney Azerbaycan'ı ve Tebriz'i işgal etti.^[3] İngilizlerin geri çekilmeye zorlamaya yönelik çabalarına rağmen 23 Ağustos 1918'e kadar Tebriz'de kaldılar.^[4]

Kaynakça

^ Ismael 1964, s. 90.
^ Maria T. O'Shea, "Trapped Between the Map and Reality: Geography and Perceptions of Kurdistan", Routledge, 2004. p. 100: "Simultaneously, a 1000 Christians were killed in Salmas, in a massacre instigated by Simko."
^ Clifford Edmund Bosworth (1 Ocak 2007). Historic Cities of the Islamic World. BRILL. ISBN 978-90-04-15388-2. 29 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2024.
^ Edward J. Erickson (12 Mart 2007). Ottoman Army Effectiveness in World War I: A Comparative Study. Routledge. ISBN 978-1-135-98456-4.

İran tarihi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[FOOTNOTEIsmael196490-1] Ismael 1964, s. 90.

[2] Maria T. O'Shea, "Trapped Between the Map and Reality: Geography and Perceptions of Kurdistan", Routledge, 2004. p. 100: "Simultaneously, a 1000 Christians were killed in Salmas, in a massacre instigated by Simko."

[Bosworth2007-3] Clifford Edmund Bosworth (1 Ocak 2007). Historic Cities of the Islamic World. BRILL. ISBN 978-90-04-15388-2. 29 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2024.

[Erickson2007-4] Edward J. Erickson (12 Mart 2007). Ottoman Army Effectiveness in World War I: A Comparative Study. Routledge. ISBN 978-1-135-98456-4.

[1]

[2]

[3]

[4]