Tenasüp
Tenasüp, ya da yakışma,[1] (Osmanlıca: tenâsüb), tezat olmayarak anlamca birbirine uygun birden fazla şeyi bir araya getirmektir.[2] Nazımda mana bakımından birbiriyle ilgili kelimeleri aynı beyit veya kıt'ada bir arada kullanmaktır. Karşıtlık ilgisi, bunun dışındadır.
"Müraat-ı nazir" adıyla da bilinen tenasüp, mânaca birbiriyle alâkalı kelimeleri bir arada kullanma sanatıdır. Tenasüp sanatında, anlamca ilgili sözcükler okuyucunun zihninde bir çağrışım, bir cisim oluştururlar. Tenasüp olması için mânaca alâkalı kelimeler arasında karşıtlık ilgisinin bulunmaması gerekir.
Divan edebiyatı şairleri, tenasüp sanatında türlü ilim terimlerini, mitoloji, tarih ve mesnevi kahramanlarını, hayvan, bitki ve çiçek adlarını bol bol kullanmışlardır.
Örnekler
[değiştir | kaynağı değiştir]Arı gibi her çiçekten bal alırsın
Benden selam söyle gül yüzlü yare
Yanakların olmuş gonca
Al karanfil takmış sümbül saçınaAramazdık gece mehtâbı yüzün parlarken
Bir uzak yıldıza benzerdi güneş sen varken
Bu dizelerde "arı, bal, çiçek", "yanak, yüz", "gül, karanfil, sümbül, çiçek", "mehtab, yıldız, güneş" anlamca ilişkili sözcüklerdir.[3]
Kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023.
- ^ Muallim Naci (2017). "M. A. Yekta Saraç". Istılâhât-ı Edebiyye. Türk Dil Kurumu Yayınları. s. 125.
[Tenasüb] Tezad suretinde olmayarak mana cihetiyle mütenasib olan iki veya daha ziyâde şeyi ibarede cem etmektir.
- ^ "Tenasüb Nedir? - Türk Dili ve Edebiyatı". www.turkedebiyati.org. 25 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2024.
 | Şiir ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |