Ters zoonoz - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Terminoloji
  • 2 Kaynakça

Ters zoonoz

  • Azərbaycanca
  • Беларуская
  • Català
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Eesti
  • Français
  • Հայերեն
  • Қазақша
  • Кыргызча
  • Português
  • Русский
  • Тоҷикӣ
  • Українська
  • Oʻzbekcha / ўзбекча
  • 中文
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Ters zoonoz veya Zooantroponoz (Yunanca: zoon; "hayvan", Yunanca: anthropos "insan", Yunanca: nosos " hastalık") veya antroponoz,[1] insanlarda bulunan ve insan olmayan hayvanlara bulaşma yeteneğine sahip patojenlere denir.[2]

Terminoloji

[değiştir | kaynağı değiştir]

Antroponoz, insan kaynaklı patojenleri ifade eder ve insandan hayvanlara bulaşmayı ve insandan insana bulaşmayı içerebilir. Zoonoz terimi, teknik olarak herhangi bir hayvan ile insan olsun ya da olmasın başka bir hayvan arasında aktarılan hastalığı ifade eder. Ayrıca hayvanlardan insanlara bulaşan hastalık ve bunun tersi olarak da tanımlanır.[2] Yine de insan merkezli tıbbi önyargılar nedeniyle zoonoz, özellikle insanlara bulaşabilen, insan olmayan hayvanlarda bulunan patojenlere atıfta bulunan antropozoonoz ile aynı şekilde kullanılma eğilimindedir.[2]

Bilim insanlarının "antropozoonoz" ve "zooantroponoz" terimlerini birbirinin yerine kullanmasından kaynaklanan kafa karışıklığı durumu, hayvanlar ve insanlar arasındaki bulaşıcı patojenlerin çift yönlü değişimini tanımlamak için "zoonoz" kullanımını öneren 1967 Ortak Gıda ve Tarım ve Dünya Sağlık Örgütü toplantısında karara bağlanmıştır.[2]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Anthroponosis and risk management: a time for ethical vaccination of wildlife?". The Lancet Microbe. 2 (6): e230-e231. June 2021. doi:10.1016/S2666-5247(21)00081-1. PMC 8016401 Özgürce erişilebilir. PMID 33824953. 
  2. ^ a b c d "Emerging human infectious diseases: anthroponoses, zoonoses, and sapronoses". Emerging Infectious Diseases. 9 (3): 403-4. March 2003. doi:10.3201/eid0903.020208. PMC 2958532 Özgürce erişilebilir. PMID 12643844. 
  • g
  • t
  • d
Enfeksiyon hastalıkları alanındaki kavramlar
Belirleyiciler
Ajan
  • Bulaşıcılık
    • Bulaşıcı doz
  • Patojenite
    • Atak hızı
  • Virülans
    • Endotoksin
    • Ekzotoksin
    • vaka ölüm oranı
  • Antimikrobiyal direnç
Konak
  • Hassas birey
  • Yanık
  • Diyabet
  • Bağışıklık tepkisi
    • Bağışıklık yetmezliği
    • Bağışıklık baskılanması
  • Ameliyat Sonrası
  • Fırsatçı enfeksiyon
  • Enfeksiyon riski
Çevre
  • Su, sanitasyon ve hijyene erişim
  • İklim değişikliği
    • El Niño
    • Tropikal hastalıklar
  • Ticaret
  • Ormansızlaşma
  • Ekoloji
  • Nem
  • Enjeksiyon uyuşturucu kullanımı
  • Doğal afetler
    • Sel
  • Kümes hayvanları ve çiftlik hayvanları
  • Yoksulluk
  • Seyahat
  • Vektör kontrolü
  • Savaş ve çatışma
Bulaşma
Temel kavramlar
  • Asemptomatik taşıyıcı
  • Enfeksiyon zinciri
  • Fomit
  • Konak
  • Kuluçka süresi
  • İndeks vaka
  • Bulaşıcı dönem
  • Gizli dönem
  • Doğal rezervuar
  • Fırsatçı enfeksiyon
  • Subklinik enfeksiyon
  • Süper yayıcı
  • Ara dönem
Modlar
  • İnsandan insana bulaşma
    • Yatay
    • Dikey
  • Türler arası aktarım
    • Saçılan enfeksiyon
    • Vektör
    • Zoonoz
    • Ters zoonoz
  • Çığır açan enfeksiyon
Rotalar
  • Hava
  • Kan
  • Yiyecek
  • Dışkı
  • Fomit
  • Hastane
  • Sivrisinek
  • Seks
  • Su
Modelleme
  • Saldırı hızı
  • Temel çoğalma sayısı
  • Epidemiyolojide bölmeli modeller
  • Kritik topluluk boyutu
  • Enfeksiyonun gücü
  • Sürü bağışıklığı
  • Enfeksiyon oranı
  • Seri aralığı
  • İletim riskleri ve oranları
Oluşum seviyeleri
  • Küme
  • Endemik
  • Epidemi
  • Holoendemik
  • Hiperendemik
  • Insidans
  • Mezoendemik
  • Salgın
  • Pandemi
  • Yaygınlık
  • Sporadik
  • Sindemik
Önleme ve
Kontrol önlemleri
Farmasötik
  • Antibiyotik
  • Antifungal
  • Antimikrobiyal
  • Antiseptik
  • Antiviral
  • Bağışıklama
  • İmmünoterapi
    • Monoklonal antikor tedavisi
  • İnokülasyon
  • Faj tedavisi
  • Temas öncesi profilaksi
  • Temas sonrası profilaksi
  • İlacın yeniden konumlandırılması
  • Aşılama
    • Aşı etkinliği
    • Hatırlatma dozu
    • direnç
İlaç dışı
  • Kişi takibi
  • Kordon sanitaire
  • Hastalık sürveyansı
  • Dezenfeksiyon
  • Hijyen
    • Gıda hijyeni
    • El yıkama
    • Eldiven
  • İzolasyon
  • Karantina
  • Koruyucu haciz
  • Halk sağlığı
  • Karantina
  • Solunum kaynağı kontrolü
    • Cerrahi maske
    • KKD
  • Güvenli seks
  • Sanitasyon
  • Tarama
  • Sosyal mesafe
  • Sterilizasyon
  • Seyahat kısıtlamaları
  • Vektör kontrolü
Yeni enfeksiyonlar
  • X Hastalığı
  • Yeni virüsler
Diğer
  • Keşif
  • Eradikasyon
  • Enfeksiyon hastalıkları (Uzmanlık dalı)
  • Mikrobik biyoterörizm
  • Tropikal hastalıklar
    • Tropikal tıp
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ters_zoonoz&oldid=35210070" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Enfeksiyon hastalıkları
  • Hayvan hastalıkları
  • Sayfa en son 07.50, 12 Nisan 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Ters zoonoz
Konu ekle