Kara kaplumbağası
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Nisan 2022) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
| Testudinidae | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Tip cins | |||||||||||||||
| Testudo | |||||||||||||||
Kara kaplumbağası (Testudinidae), karada yaşayan kaplumbağaların genel adıdır. Kara kaplumbağalarına bazen tosbağa denilse de bu ad daha çok mahmuzlu Akdeniz kaplumbağası (Testudo graeca) için kullanılır.
Genel özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]
Türkiye de bulunan kara kaplumbağaları çoğunlukla Testudo Graeca Ibera cinsidir (Akdeniz cinsi). Kara kaplumbağaları, diğer kaplumbağaların aksine su kenarlarında yaşamazlar. Hatta çoğu türü çöl ve bozkır gibi kurak bölgelerde yaşar. Besinlerinin %99'u bitkilerden oluşmaktadır. Kara kaplumbağaları genellikle bitki yiyerek beslenir. Ancak bazı türler solucan ve böcek de yiyebilir. Güneşe karşı dönerek durmaktan ve dinlenmekten hoşlanırlar.Kabukları kitin polisakkaritini içerdiği için çok sert ve dayanıklıdır. Kara kaplumbağaları boyutlarına göre değişerek 40 yıl ile 200 yıl arası yaşarlar. Kara kaplumbağaları çok yavaş hareket eder. En fazla 0.17 km hızla koşabilirler. Küçük kaplumbağalarda cinsiyet ayrımı yapılamaz. Genel olarak erkeklerle dişileri ayıran en önemli özellikler; Erkeklerde kuyruk dişilere oranla daha uzun ve kalındır. Karın altı kabuğu erkeklerde daha kuvvetli ve içbükeydir. Erkeklerde ön bacak tırnaklarından bir tanesi dişiyi çiftleşme anında kavrayabilmek için daha uzundur. Hayvanat bahçesi gibi yerlerde erken dönemlerde cinsiyet tayini, kandaki östrojen ve testosteron hormonları seviyelerine bakılarak yapılır. Yumurtayla üreyen bu hayvanların yumurta şekil ve sayıları, yumurtadan yavrunun çıkma süreleri değişiklikler göstermektedir. Yumurtadan çıkma süreleri 2 ile 3 ay arası değişir. Çiftleşme zamanları iklim koşullarına göre değişmektedir. Genelde kaplumbağalar Nisan ayının başından, Mayıs ayının sonuna kadar çiftleşirler. Bu dönemde günlerin uzun olması ve güneş ışığının fazlalığı önemli rol oynamaktadır. Dişiler çiftleştikten sonra spermi 4 yıl kadar bir süre saklayabilirler. Kaplumbağaların yaşamında ısınında çok önemli etkileri vardır. Poikilotermik (vücut ısıları çevre sıcaklığı ile değişir) hayvanlardır. Vücut sıcaklıkları çevre sıcaklığının 0.1-0.2 derece altındadır. Kaplumbağaların sindirim enzimlerinin aktiviteleri 20 - 22 derecenin altında azalmaktadır. Sindirim işlemi yüksek ısıda hızlanmaktadır. Solunum sırasında akciğerlere hava alınması, omuz kaslarının gerilmesi ile göğüs içi hacim genişler daha sonra iç organların basıncı ile hava dışarı atılır .Kaplumbağaların yürümedikleri zaman omuz ve ayaklarının oynaması soluk alma işlemi ile ilgilidir. Kaplumbağaların çenelerinde diş yoktur, dillerini dışarı çıkaramazlar. Gözler parlak ve göz kapakları gelişmiştir. Kulak kepçeleri bulunmamaktadır. Kara kaplumbağalarının ayaklarında beş parmak bulunmaktadır.
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Yavru bir kara kaplumbağası yumurtadan çıkıyor -
Bir leopar kaplumbağası (Geochelone pardalis) -
4 ayrı türden kara kaplumbağası
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Chambers, Paul (2004). A Sheltered Life: The Unexpected History of the Giant Tortoise. Londra: John Murray. ISBN 978-0-7195-6528-1.
- Ernst, C. H.; Barbour, R. W. (1989). Turtles of the World. Washington, DC: Smithsonian Institution Press.
- Gerlach, Justin (2004). Giant Tortoises of the Indian Ocean. Frankfurt: Chimiara.
- Antoinette C. van der Kuyl; Donato L. Ph. Ballasina; John T. Dekker; Jolanda Maas; Ronald E. Willemsen; Jaap Goudsmit (February 2002). "Phylogenetic Relationships among the Species of the Genus Testudo (Testudines: Testudinidae) Inferred from Mitochondrial 12S rRNA Gene Sequences". Molecular Phylogenetics and Evolution. 22 (2): 174-183. doi:10.1006/mpev.2001.1052. ISSN 1055-7903. PMID 11820839.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Family Testudinidae (Tortoises) 7 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Reptile Database
- Chelonia 11 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: Conservation and care of turtles.
- Live Tortoise Stream : Live Tortoise Stream
Wikimedia Commons'ta Kara kaplumbağası ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Vikitür'de Kara kaplumbağası ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
