Toynak
Toynak, toynaklılar denen memeli grubunda, at, eşek, zebra gibi tek toynaklı (Perissodactyla) hayvanlar ile koyun, keçi, geyik, sığır, domuz gibi çift toynaklı (Artiodactyla) hayvanlarda tırnak. Tırnak gibi bunların da temel bileşeni keratindir ve sürekli büyür, fakat üstüne basılarak kullanıldığı için zamanla aşınır.
Kullanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Yiyecek olarak kullanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Türkiye, İran ve Kafkasya'da koyun, keçi, sığır ve manda gibi hayvanların toynaklı bacaklarından paça çorbası ile kelle paça adlı yemek yapılır. Aynı yemeğe Afganistan'da siri paya denir.
Kuzey Tayland'da manda toynağı ile tendonundan yam tin khwai (ยำตีนควาย) adı verilen çorba gibi sulu yemeği yapılır.
Kanada'da Han Kızılderilileri (Tr’ondëk Hwëch’in) rengeyiği toynaklarını haşlarlar ve oluşan jölemsi sıvıyı kurutarak daha sonra yemek için saklarlar.[1]
Yiyecek dışı kullanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Umman'da keçi toynağından mancur (لمنجور) adlı müzik aleti yapılır.
Brulé Lakotaları (Sičháŋǧu Oyáte) Amerika bizonunun toynaklarından çıngırak yaparlar.[2]
Toynaklar yapıştırıcı tutkal yapımında kullanılır. Kayovalar (Kiowa) Amerika bizonu toynaklarından tutkal yaparlar.[3]
Toynaklar Neolitik dönemde defin törenlerinde kullanılmıştır.[4]
Alaska'da yaşayan Eskimo halkı İnyupikler yöredeki rengeyiği ya da Dall yaban koyununun toynağını sıcak suda yumuşatarak kar gözlüğü yapımında kullanırlar.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Nothing wasted: traditional uses of caribou" (PDF). 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2012.
- ^ "KUL WICASA OYATE - Lower Brule Sioux Tribe". 28 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2012.
- ^ "Texas State Historical Association : Kiowa Indians". 28 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2012.
- ^ M. E. Robertson-Mackay (1980). "A head and hooves burial beneath a round barrow, with other Neolithic and Bronze Age sites on Hemp Knoll, near Avebury, Wiltshire". Proceedings of the Prehistoric Society. 22 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi24 Kasım 2012.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
