Trikuriyaz
| Trikuriyaz | |
|---|---|
 | |
| Trichuris trichiura’nın hayat döngüsü | |
| Uzmanlık | Enfeksiyon hastalıkları  |
Trikuriyaz, bir parazitik solucan türü olan Trichuris trichiura’nın (kamçı solucanı) yol açtığı bir enfeksiyondur.[1] Enfeksiyon yalnızca birkaç solucandan kaynaklanıyorsa çoğunlukla bir belirti görülmez.[2] Ama çok sayıda solucanla enfekte olan kişilerde karın ağrısı, yorgunluk ve ishal görülebilir.[2] Bu ishal bazen kanlı olabilir.[2] Bu enfeksiyona yakalanan çocuklarda zihinsel ve fiziksel gelişim geriliği gözlenebilir.[2] Kan kaybından dolayı kırmızı kan hücresi seviyesi düşebilir.[1]
Sebepleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Hastalık genellikle insanların bu solucanın yumurtalarını içeren yiyecekleri yemesi ya da suyu içmesiyle bulaşır.[2] Yumurta bulaşmış sebzelerin tam olarak temizlenmeden ya da pişirilmeden tüketilmesiyle de hastalığa yakalanmak mümkündür.[2] Bu yumurtalar çoğunlukla insanların dışarıda dışkıladığı ve muamele görmemiş insan dışkısının gübre olarak kullanıldığı toprakta bulunur.[1] Bu yumurtaların kaynağı enfekte kişilerin dışkılarıdır.[2] Bu toprakta oynayan ve ellerini ağzına götüren küçük çocuklar da kolayca enfekte olabilir.[2] Kamçı solucanları kalın bağırsakta yaşar ve yaklaşık dört santimetre uzunluğundadır.[1] Kamçı solucanı, dışkının mikroskop ile incelenerek yumurtaların görülmesiyle teşhis edilir.[3] Yumurtalar fıçı şeklindedir.[4]
Korunma ve tedavi
[değiştir | kaynağı değiştir]Yiyecekler doğru şekilde pişirilerek ve yemekten önce eller yıkanılarak hastalıktan korunulur.[5] Alınabilecek diğer tedbirler arasında işlevsel ve temiz tuvalet kullanımının[5] ve temiz suya erişimin sağlanması gibi sanitasyon imkanlarının iyileştirilmesi sayılabilir.[6] Dünyada enfeksiyonun yaygın olduğu yerlerde sıklıkla herkes aynı anda ve düzenli olarak tedavi edilir.[7] Bu hastalığın aşısı yoktur.[8] Dünya Sağlık Örgütü tarafından önerilen tedaviler; albendazole, mebendazole, levamisole veya pyrantel pamoate ilaçlarıdır.[8] Diğer etkili ürünler arasında tribendimidine ve nitazoxanide bulunmaktadır.[8]
Epidemiyoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Kamçı solucanının yol açtığı bu enfeksiyon dünya genelinde yaklaşık 600 ila 800 milyon insanı etkilemektedir.[1][9] En yaygın görüldüğü yer ise tropik ülkelerdir.[7] Gelişmekte olan ülkelerde trikuriyaza yakalananlarda sıklıkla kancalı kurt ve askariyaz enfeksiyonları da görülür.[7] Birçok ülkenin ekonomisi üzerinde büyük etkisi vardır.[10] Hastalığa karşı aşı geliştirme çalışmaları sürmektedir.[7] Trikuriyaz, ihmal edilen tropik hastalık olarak sınıflandırılmaktadır.[11]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e "Parasites - Trichuriasis (also known as Whipworm Infection)". CDC. 10 Ocak 2013. 10 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2014.
- ^ a b c d e f g h "Soil-transmitted helminth infections Fact sheet N°366". World Health Organization. Haziran 2013. 21 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2014.
- ^ "Parasites - Trichuriasis (also known as Whipworm Infection) Diagnosis". CDC. 10 Ocak 2013. 28 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2014.
- ^ Duben-Engelkirk, Paul G. Engelkirk, Janet (2008). Laboratory diagnosis of infectious diseases : essentials of diagnostic microbiology. Baltimore: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins. s. 604. ISBN 9780781797016. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2015.
- ^ a b "Parasites - Trichuriasis (also known as Whipworm Infection) Prevention & Control". CDC. 10 Ocak 2013. 28 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2014.
- ^ Ziegelbauer, K; Speich, B; Mäusezahl, D; Bos, R; Keiser, J; Utzinger, J (Jan 2012). "Effect of sanitation on soil-transmitted helminth infection: systematic review and meta-analysis". PLoS medicine. 9 (1). ss. e1001162. doi:10.1371/journal.pmed.1001162. PMC 3265535
. PMID 22291577.
- ^ a b c d Bethony, J; Brooker, S; Albonico, M; Geiger, SM; Loukas, A; Diemert, D; Hotez, PJ (6 Mayıs 2006). "Soil-transmitted helminth infections: ascariasis, trichuriasis, and hookworm". Lancet. 367 (9521). ss. 1521-32. doi:10.1016/S0140-6736(06)68653-4. PMID 16679166.
- ^ a b c Hagel, I; Giusti, T (Oct 2010). "Ascaris lumbricoides: an overview of therapeutic targets". Infectious disorders drug targets. 10 (5). ss. 349-67. doi:10.2174/187152610793180876. PMID 20701574.
- ^ Fenwick, A (Mar 2012). "The global burden of neglected tropical diseases". Public health. 126 (3). ss. 233-6. doi:10.1016/j.puhe.2011.11.015. PMID 22325616.
- ^ Jamison, Dean (2006). "Helminth Infections: Soil-transmitted Helminth Infections and Schistosomiasis". Disease control priorities in developing countries (2nd ed. bas.). New York: Oxford University Press. s. Chapter 24. ISBN 9780821361801. 10 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2015.
- ^ "Neglected Tropical Diseases". cdc.gov. 6 Haziran 2011. 11 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2014.
| Sınıflandırma | |
|---|---|
| Dış kaynaklar |