Tunus'taki Dünya Mirasları listesi
1972 yılında imzalanan UNESCO Dünya Mirası Sözleşmesi ile Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), kültürel veya doğal miras açısından önem taşıyan yerler olan Dünya Mirasları kavramını tanımladı.[1][2] Doğal özellikler (fiziksel ve biyolojik oluşumlardan oluşur), jeolojik ve fizyografik oluşumlar (tehdit altındaki hayvan ve bitki türlerinin yaşam alanları dahil) ve bilim, koruma veya doğal güzellik açısından önemli olan doğal alanlar doğal miras olarak tanımlanır.[3] Tunus'un, Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına İlişkin Sözleşmeyi 10 Mart 1975'te onaylamasıyla ülkedeki alanlar listeye dahil edilmiştir.[4]
Tunus'taki dokuz alan Dünya Mirası listesinde, 16 alan ise ise geçici listede bulunur.[4] Listeye eklenen ilk yer 1979'da Dünya Miras Komitesi'nin 3. oturumunda kayıt altına alınan Tunus Medinesi, Kartaca Arkeolojik Siti ve El-Cem Amfitiyatrosu'ydu.[5] En son olarak 2023'te Cerbe listeye dâhil edildi.[4] İşkul Millî Parkı ülkenin tek doğal alanı olup diğer alanlar kültüreldir.[4] Bu alan 1996-2006 yılları arasında tehlike altında bir alan olarak belirlenmişti.[6]
Dünya Mirasları listesi
[değiştir | kaynağı değiştir]UNESCO, alanları on kritere göre listelemektedir; Her alan kriterlerden en az birini karşılaması gerekir. i'den vi'ye kadar olan kriterler kültüreldir ve vii'den x'e kadar olan kriterler doğaldır.[7]
| Ad | Fotoğraf | İl | Seçildiği yıl | UNESCO verileri | Kaynak |
|---|---|---|---|---|---|
| Tunus Medinesi | 
|
Tunus | 1979 | 36bis; ii, iii, v (kültürel) |
[8] |
| Kartaca Arkeolojik Siti | 
|
Tunus | 1979 | 37; ii, iii, vi (kültürel) |
[9] |
| El-Cem Amfitiyatrosu | 
|
Mehdiye | 1979 | 38bis; iv, vi (kültürel) |
[10] |
| İşkul Millî Parkı | 
|
Binzert | 1980 | 8; x (doğal) |
[6][11] |
| Kerkuvan Pön Kenti ve Nekropolü | 
|
Nabil | 1985 | 332bis; iii (kültürel) |
[12] |
| Susa Medinesi | 
|
Susa | 1988 | 498bis; iii, iv, v (kültürel) |
[13] |
| Kayrevan | 
|
Kayrevan | 1988 | 499bis; i, ii, iii, v, vi (kültürel) |
[14] |
| Thugga | 
|
Bace | 1997 | 794; ii, iii (kültürel) |
[15] |
| Cerbe: Bir ada bölgesindeki yerleşim düzenine tanıklık | 
|
Medenin | 2023 | 1640; v (kültürel) |
[16] |
Geçici liste
[değiştir | kaynağı değiştir]Dünya Mirası listesinde yer alan alanlara ek olarak, üye devletler aday göstermeyi düşünebilecekleri geçici alanların bir listesini de tutabilirler. Dünya Mirası listesine aday göstermeler, yalnızca alanın daha önce geçici listede yer alması durumunda kabul edilir.[17] Tunus, 2024 itibarıyla geçici listesine 16 alan kaydetti.[4]
| Ad | Fotoğraf | İl | Seçildiği yıl | UNESCO kriterleri | Kaynak |
|---|---|---|---|---|---|
| El-Feyca Millî Parkı | 
|
Cendube | 2008 | vii, viii, x (doğal) |
[18] |
| Buvahdime Millî Parkı | 
|
Sidi Bu Zeyd | 2008 | vii, viii, x (doğal) |
[19] |
| Şattü'l-Cerid | 
|
Kabili | 2008 | vii, viii, ix, x (doğal) |
[20] |
| Gabis Vahası | 
|
Gabis | 2008 | iv, vii, x (karma) |
[21] |
| Numidya Kraliyet Mozolesi, Moritanya ve İslam Öncesi Cenaze Anıtları | 
|
birkaç site | 2012 | ii, iii, iv (kültürel) |
[22] |
| Zağvan-Kartaca Roma Hidrolik Kompleksi | 
|
birkaç site | 2012 | i, iv (kültürel) |
[23] |
| Şimtu'daki Numidya Antik Mermer Ocakları | 
|
Cendube | 2012 | ii, iv (kültürel) |
[23] |
| Roma İmparatorluğu'nun Sınırı: Güney Tunus Kireci | ,_Tunisia.jpg)
|
birkaç site | 2012 | ii, iii, iv (kültürel) |
[24] |
| Safakes Medinesi | 
|
Safakes | 2012 | ii, iv, v (kültürel) |
[25] |
| Cebel Tebaga Permiyen Denizi | 
|
Medenin | 2016 | vii, viii (doğal) |
[26] |
| Kretase-Tersiyer Sınırının Stratotipi | Kâf | 2016 | vii, viii (doğal) |
[27] | |
| Kaletü's-Sinan'daki Yugurta Tepesi | 
|
Kâf | 2017 | ii, iii, v, vi, vii, viii (karma) |
[28] |
| Troglodit Habitatı ve Güney Tunus'taki Kasr Dünyası | 
|
birkaç site | 2020 | iv, v (kültürel) |
[29] |
| Rammadiye dü'l Mekta, Kaps kültürünün referans alanı | .png)
|
Kafsa | 2021 | iii (kültürel) |
[30] |
| Subeytile Arkeolojik Siti | 
|
Kassarin | 2021 | ii (kültürel) |
[31] |
| Sidi Bou Saïd Köyü: Akdeniz'de mimari ve manevi uyum | 
|
Tunus | 2024 | ii, vi (kültürel) |
[32] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "The World Heritage Convention". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2024.
- ^ "Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 1 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2024.
- ^ "Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 1 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2021.
- ^ a b c d e "Tunisia". UNESCO. 30 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
- ^ "3rd session of the World Heritage Committee". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 20 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
- ^ a b "Thirtieth Session: State of conservation reports of the properties inscribed on the List of World Heritage in Danger" (PDF). UNESCO Dünya Miras Merkezi. 5 Nisan 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
- ^ "UNESCO World Heritage Centre – The Criteria for Selection". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 12 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
- ^ "Medina of Tunis". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 19 Kasım 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
- ^ "Archaeological Site of Carthage". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 4 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
- ^ "Amphitheatre of El Jem". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 22 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
- ^ "Ichkeul National Park". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 19 Kasım 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
- ^ "Punic Town of Kerkuane and its Necropolis". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 2 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
- ^ "Medina of Sousse". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 20 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
- ^ "Kairouan". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 23 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
- ^ "Dougga / Thugga". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 4 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
- ^ "Djerba: Testimony to a settlement pattern in an island territory". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 19 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
- ^ "UNESCO World Heritage Centre – Tentative Lists". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 20 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
- ^ "Parc National d'El Feija" (Fransızca). UNESCO Dünya Miras Merkezi. 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
- ^ "Parc National de Bouhedma" (Fransızca). UNESCO Dünya Miras Merkezi. 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
- ^ "Chott El Jerid" (Fransızca). UNESCO Dünya Miras Merkezi. 20 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
- ^ "Oasis de Gabès" (Fransızca). UNESCO Dünya Miras Merkezi. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
- ^ "Les Mausolées Royaux de Numidie, de la Maurétanie et les monuments funéraires pré-islamiques" (Fransızca). UNESCO Dünya Miras Merkezi. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
- ^ a b "Le complexe hydraulique romain de Zaghouan-Carthage" (Fransızca). UNESCO Dünya Miras Merkezi. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
- ^ "Frontières de l'Empire romain : Limes du Sud tunisien" (Fransızca). UNESCO Dünya Miras Merkezi. 5 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
- ^ "Médina de Sfax" (Fransızca). UNESCO Dünya Miras Merkezi. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
- ^ "Le Permien marin de Jebel Tebaga" (Fransızca). UNESCO Dünya Miras Merkezi. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
- ^ "Le Stratotype de la limite Crétacé-Tertiaire (limite K-T)" (Fransızca). UNESCO Dünya Miras Merkezi. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
- ^ "La Table de Jugurtha à Kalaat-Senen" (Fransızca). UNESCO Dünya Miras Merkezi. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
- ^ "Habitat troglodytique et le monde des ksour du Sud tunisien" (Fransızca). UNESCO Dünya Miras Merkezi. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
- ^ "Rammadiya d'El Magtaa (El Mekta), le site princeps de la culture capsienne" (Fransızca). UNESCO Dünya Miras Merkezi. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
- ^ "Le site archéologique de Sbeïtla" (Fransızca). UNESCO Dünya Miras Merkezi. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
- ^ "Village de Sidi Bou Saïd : Harmonie architecturale et spirituelle en Méditerranée" (Fransızca). UNESCO Dünya Miras Merkezi. 12 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2025.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Tunus'taki Dünya Mirasları listesi ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.
- UNESCO World Heritage Sites - Tunisia 8 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
