Ulufeli Çınar
Ulufeli Çınar (diğer adıyla Koğuk Çınar ya da Kovuk Çınar) Bursa şehir merkezinde Koğukçınar mahallesinde bulunan, 1988 yılında yıkılan anıt ağaç.
XIV. yüzyıl sonlarında dikilmiştir. 18.20 metrelik çevresi ile Bursa'daki en geniş gövdeli çınar idi. "Ulufeli çınar" adının, Osmanlı döneminde yeniçerilere bu ağaç altında ulufe dağıtılmasından geldiği düşünülür. Geçirdiği yangın ve şiddetli lodostan kırılan dalları güdükleşmiş;[1] 1988 yılında yıkılmıştır.[2]
Anıt ağaç, gövdesinde 4.90 metrelik bir kovuk nedeniyle "Koğukçınar" olarak da adlandırılmıştır. Gövdesindeki kovukta bir zamanlar kahve ocağı çalıştırılmıştır.[1] İçinde yer aldığı mahalleye de Koğukçınar adı verilmiştir. Bursa Eski Eserleri Sevenler Kurumu tarafından korumaya alınmış tarihî çınarlardandır.[3]
Ulufeli çınar ile ilgili bir halk anlatısına göre çınarın "ulufeli" adını alması şu şekilde gerçekleşmiştir: Osmanlı Sultanı Yıldırım Bayezid ilk çocuğu doğduğunda, o gün Bursa'da doğan tüm erkek çocuklara ulufe dağtılmasını emreder. Saraya gelen bir yaşlı kadın kendisinin de o gün bir evladı olduğunu iddia etmiş, kendisine inanmayan saray mensuplarını şehrin dışındaki bir bağa götürüp oradaki çınar fidanını göstererek "şehzade doğduğu gün diktiğim fidan bu", diye göstermiştir. Padişah, kendisine iletilen bu durumdan etkilenerek kadına ulufe bağlatır.[4] Rivayete göre yeniçerilere maaşlarının bu ağacın altında dağıtılması gelenekselleşmiştir.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Yavuz, Sebahat Mayda (10 Mart 2017). "Ulufeli Çınar (Kovuk Çınar)'ın Hik^yesi". MANŞET. 24 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2024.
- ^ "Ulufeli (Koğuk) Çınar". Bursa Haberleri. 24 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2024.
- ^ Keskin, Duygu (2015). "Türkiye'de yerel sivil tolum kuruluşlarının mimari korumaya katkıları: Bursa Eski Eserleri Sevenler Kurumu ve restorasyon faaliyetleri". İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü yüksek lisans tezi. 23 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2024.
- ^ a b Gürlek, Dursun (27 Mart 2022). "Tarihi çınar hikâyeleri". Yeni Şafak. 24 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2024.