Urnayr
| Urnayr | |
|---|---|
| Albanya Kralı | |
| Hüküm süresi | 350–375 |
| Önce gelen | Vache I |
| Sonra gelen | Vachagan II |
| Eş(ler)i | II. Şâpûr'un kızı |
| Çocuk(lar)ı | Aswagen |
| Hanedan | Arşak |
| Annesi | Sasani prensesi |
Urnayr (yalnızca Eski Ermenice Ուռնայր Uṙnayr olarak geçmektedir) yaklaşık 350 ile 375 yılları arasında Albanya'nın üçüncü Arşak kralıdır.[1] Vache I'in (h. 336-350) ardılıdır.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Sasani Kralı (şahanşah) Narseh (h. 293-303) ile Roma İmparatoru Diocletianus'un arasında 299 yılında imzalanan Nisibis Barış Antlaşması Sasaniler için felaketle sonuçlanmış ve Sasaniler, Ermenistan ve İberya'nın Kafkas krallıkları da dahil olmak üzere topraklarının büyük bir bölümünü onlara bırakmışlardı.[2] Sasaniler, yaklaşık 40 yıl boyunca Kafkasya'nın siyasi işlerine katılmayacaklardı.[2]
Modern tarihçi Murtazali Gadjiev, Arşakların bu dönemde Romalılar tarafından Kafkasya'nın tam kontrolünü ele geçirmek için vekil olarak atanarak Albanya krallığını ele geçirdiklerini savunmaktadır.[2] 330'lu yıllarda, yeniden güçlenen İran, Kafkas siyasi sahnesine yeniden girerek Arşak Albanya kralı I. Vaçagan'ı (veya I. Vache) Sasani egemenliğini kabul etmeye zorladı.[2] Annesi Sasani prensesi olan Urnayr, Sasani şahı II. Şâpûr'un (h. 309-379) kızıyla evlendirildi.[3] Daha sonraki Arşak Albanya kralı Aswagen (h. 415-440) büyük olasılıkla onların oğluydu.[4] Urnayr, 372'de Bagavan Muharebesi'nde II. Şapur'un yanında savaştı ve Ermeni generali I. Mushegh Mamikonian tarafından yaralandı, ancak Mushegh onu bağışladı.[5][6] Urnayr Albanya'ya döndüğünde, Mushegh'e hayatını bağışladığı için teşekkür eden bir mesaj gönderdi ve ayrıca II. Şapur tarafından planlanan bir sürpriz saldırı hakkında bilgi verdi.[7] Urnayr'ın yerine yaklaşık y. 375 yılında I. Vaçagan geçmiştir.[1]
Hristiyan olması
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir efsaneye göre, Urnayr, Ermenistan Kralı III. Tiridatis ve Aziz Krikor'un çabaları sayesinde 313 yılında Albanya'nın devlet dini olarak Hristiyanlığı kabul etti. Ancak araştırmacılar Wolfgang Schulze, Zaza Alexidze ve Jost Gippert, Urnayr'ın siyasi kariyeri ve Ermenistan Kralı Pap ile çağdaşlığı göz önüne alındığında bunun olası olmadığını savunmuşlardır. Bu, büyük olasılıkla geleneğe daha sonra eklenmiş bir bilgidir.[8]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ a b Gadjiev 2020, s. 33.
- ^ a b c d Gadjiev 2020, s. 31.
- ^ Gadjiev 2020, ss. 32–33.
- ^ Gadjiev 2020, s. 32.
- ^ Gadjiev 2020, s. 30.
- ^ Chaumont 1985, ss. 806–810.
- ^ Faustus of Byzantium, History of the Armenians, Book Four, Chapter 5
- ^ Wolfgang, Schulze; Gippert, Jost; Alexidze, Zaza; Mahé, Jean-Pierre (2008–2010). The Caucasian Albanian palimpsests of Mt. Sinai. Turnhout: Brepols. ss. xiii-xv. ISBN 978-2-503-53116-8. OCLC 319126785.
- Genel
Antik çalışmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bizantionlu Faustus, Ermenilerin Tarihi.
Modern çalışmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Chaumont, M. L. (1985). "Albania". Encyclopaedia Iranica, Vol. I, Fasc. 8. ss. 806-810.
- Gadjiev, Murtazali (2020). "The Chronology of the Arsacid Albanians". Hoyland, Robert (Ed.). From Albania to Arrān: The East Caucasus between the Ancient and Islamic Worlds (ca. 330 BCE–1000 CE)
. Gorgias Press. ss. 29-35. ISBN 978-1463239886.
