Vedat Demircioğlu
Vedat Demircioğlu | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Vedat Demircioğlu 5 Mart 1943 Taşkent, Konya, Türkiye |
| Ölüm | 24 Temmuz 1968 (25 yaşında) Gümüşsuyu, Beyoğlu, İstanbul, Türkiye |
| Ölüm sebebi | Aşağı atılma |
| Milliyet | Türk |
| Vatandaşlık |  Türkiye |
| Eğitim | İstanbul Teknik Üniversitesi |
| Etkin yıllar | 1963-1968 |
| Tanınma nedeni | Politik aktivist, Türkiye'de 68 Kuşağı'nın ölen ilk ismi |
Vedat Demircioğlu (5 Mart 1943, Taşkent, Konya – 24 Temmuz 1968, Gümüşsuyu, Beyoğlu, İstanbul), Altıncı Filo'yu Protesto Olayları sırasında ölen öğrenci.
İTÜ Gümüşsuyu öğrenci yurduna 17 Temmuz 1968'de yapılan polis baskını sırasında ikinci kat penceresinden atılarak öldü. Türkiye'de 68 Kuşağının ölen ilk ismi sayılmaktadır.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1943'te o dönem Konya'ya bağlı olan Taşkent'te doğdu. Vefa Lisesi'nden mezun olduktan sonra eğitimine İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde devam etti.
Öğrenciliği sırasında işportacılık, otel katipilği gibi işlerde çalıştı. Türkiye İşçi Partisi'ne üye oldu. 1968 kuşağı öğrenci hareketi içinde yer aldı.1968 yazında İstanbul Teknik Üniversitesi Motor Enstitüsü'nde açılan kursa kaydoldu. Böylece hem İTÜ'lü arkadaşlarıyla mücadele yürütüyor hem de zaman zaman İTÜ'nün yurdunda kalıyordu.[1]
Türkiye'de üniversitelerde köklü reformların yapılması talebiyle başlayan öğrenci olayları, yerini gitgide ABD ve NATO karşıtlığına bırakmıştı. Demircioğlu, Amerikan 6. Filo'sunun Türkiye ziyaretlerinin doğurduğu tepki ile gerçekleştiren eylemlere katıldı.
17 Temmuz 1968'deki Altıncı Filo'yu Protesto Olaylarının ardından polis Gümüşsuyu'ndaki İTÜ öğrenci yurdunu bastı. İTÜ Rektörü Bedri Karafakioğlu'nun ‘Gümüşsuyu yurt binasını üniversitenin bir binası olarak kabul etmedikleri’ni dile getirmesi ile baskına izin verilmişti.[2]
Vedat Demircioğlu bu baskın sırasında ikinci kat penceresinden atıldı. Komaya giren Demircioğlu, Taksim İlk Yardım Hastanesi'ne kaldırıldı; 24 Temmuz'da öldü.[1][3][4]
Ölümüne tepkiler
[değiştir | kaynağı değiştir]Demircioğlu, Türkiye'de 68 Kuşağının ölen ilk ismi sayılmaktadır.[1] Katledilmesi, ülke çapında tepki doğurdu. Pencereden atılıp komaya girmesinin ertesi günü Ant Dergisi kurucularından Yaşar Kemal ve Doğan Özgüden, üniversiteyi ziyaret ederek üniversiteli gençlerle röportaj yaptı. Yaşar Kemal'in röportajı, "Bu Kanın Hesabı Er Geç Sorulacak!" başlığı ile yayımlandı. Ant dergisi kendisini “İkinci kurtuluş savaşının ilk şehidi” olarak andı. Ant dergisinin yayımlanmasından sonra Ruhi Su, "Demircioğlu Marşı" adlı bir marş besteledi.[5]
| “ |
|
” |
| — Ruhi Su'nun Vedat Demircioğlu için yazdığı şiirden | ||
Komadaki Vedat Demircioğlu'un 24 Temmuz'da ölümü üzerine 25 Temmuz sabahı İstanbul Üniversitesi'nde öğretim üyeleri ve öğrencilerin katıldığı bir anma töreni düzenlendi. Ardından öğrenciler Vedat Demircioğlu'nun sembolik tabutu ile vilayete doğru yürüyüşe geçtiler. Bu yürüyüş sırasında öğrenciler ile onların yolunu kesen polisler arasında bir çatışma çıktı, çok sayıda öğrenci yaralandı ve gözaltına altındı.[2]
10 Şubat 1969'de 6. Filo yeniden İstanbul'a geldi. Filonun yeni İstanbul ziyareti öncesinde ANT dergisi kapağında bu tepkileri “17 Temmuz’u unutmadık... Katil filo defol" sözleri ile dile getirdi.[5] Protesto için Taksim'den Harbiye'ye kadar yürüyüş yapıldı ve İstanbul Üniversitesi’nin büyük giriş kapısına üzerinde “6. Filo Defol. Vedat Demircioğlu’nu Unutmadık” yazılı büyük bir bez afiş asıldı. 11 Şubat'ta ise Beyazıt Kulesi’ne Vedat Demircioğlu'nun kırmızı beze yapılmış resmi asıldı[6] ve Beyazıt'tan Taksim'e yürüyüş yapıldı.[7]
Sonraki yıllarda 24 Temmuz’larda İTÜ’nün duvarlarından "6. Filo defol! Vedat Demircioğlu’nu unutmadık!" yazılı pankart sarkıtılmıştır.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c Güngör, Hakan (24 Temmuz 2019). "6. Filo uğruna öldürülen genç: Vedat Demircioğlu". Evrensel Gazetesi. 18 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2020.
- ^ a b c İlter, Ayça Delal (17 Temmuz 2020). "Vedat Demircioğlu'nun bayrağı Beyazıt Kulesinde dalgalanmaya devam ediyor!". Yurtsever. 24 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2025.
- ^ Konuksever, Ergin. "Vedat Demircioğlu'nun öldürülmesi ve 6. Filo'yu protesto". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2015.
- ^ "6. Filo Denize Döküldü, '68 Temmuz'unda Başka Neler Oldu?". Bianet. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2020.
- ^ a b Özgüden, Doğan. "Dönemin Basınına, Mücadelesine Tanıklık ve ANT Dergisi" (PDF). 19 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Ağustos 2025.
- ^ Sarıdemir, İbrahim (16 Şubat 2021). "KANLI PAZAR – Amerikancı Gladyonun Devrimci Gençliğe Saldırı". 68 Arşivi. 6 Ağustos 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2025.
- ^ "Kanlı Pazar". sendika.org. 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2025.