Vincenzo Vela
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2025) |
| Vincenzo Vela | |
|---|---|
 Vincenzo Vela | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum | 3 Mayıs 1820 Ligornetto, Ticino, İsviçre |
| Ölüm | 3 Ekim 1891 |
| Çocukları | Spartaco Vela |
| Sanat eğitimi | Brera Güzel Sanatlar Akademisi |
| Ünlü yapıtları | Napolyon'un Son Günleri, Ecco Homo |
Vincenzo Vela (3 Mayıs 1820 - 3 Ekim 1891) çoğunlukla Kuzey İtalya'da faaliyet gösteren İsviçreli-İtalyan bir heykeltıraştı.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Vela, Ticino kantonundaki Ligornetto’da yoksul bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Çocuk yaşta Besazio’daki taş ocaklarında taş ustası olarak çalışmaya başladı. İlk eğitimini Viggiù’da aldıktan sonra Milano’ya taşındı; burada Milano Katedrali inşaatına işçi olarak katıldı ve 1832’de Brera Güzel Sanatlar Akademisi’ne kaydoldu. Milano’da Profesör Cacciatori’nin öğrencisi oldu.
Lorenzo Bartolini’nin etkisiyle doğalcı bir yaklaşım benimseyen sanatçı, 1840’ların başlarında heykel sanatında hâkimiyetini sürdüren klasik üsluba karşılık çağdaş giysiler içindeki figürler üretmeye başladı. Francesco Hayez’in desteğiyle Lombardiya’daki liberal aristokrasi ve burjuvaziden, özellikle dönemin siyasal durumuna göndermeler yapan yurtsever içerikli yapıtlar için önemli siparişler aldı. Kısa süreli Roma ikametinden sonra, 1848’de Birinci Bağımsızlık Savaşı’na gönüllü olarak katıldı. Ardından Torino’ya yerleşerek 1852’de Albertina Akademisi’nde heykel kürsüsüne atandı. Cenaze anıtları, portreler ve ulusal kurtuluş mücadelesinden esinlenen kamusal yapıtları Fransa’da da başarı kazandı; özellikle Napolyon’un son günlerine adanmış eseri, 1867 Paris Dünya Fuarı’nda ödül aldı ve sanatçının ününü pekiştirdi. Aynı yıl Ligornetto’ya dönerek Torino’daki atölyelerinden çıkan eserleri barındırmak için inşa ettirdiği villada yaşamaya başladı. Olgunluk döneminde portreler ve mezar anıtları üretmeyi sürdürdü; bunlar arasında Gotthard Demiryolu Tüneli inşaatında ölen 199 işçiye adanmış natüralist kabartma (1882–83) dikkat çekicidir.
Brera’da ödül kazanan ilk yapıtı Odysseus’un İthaka’ya Dönüşü konulu bir alçak kabartmaydı. Ardından, Kuzey İtalya’dan katılanlar arasından, Jairus’un kızını dirilten İsa’yı betimleyen heykel tasarısıyla Venedik’te bir yarışmayı (altın madalya ve 60 zecchini) kazandı.
Bu ödülden kazandığı parayla Roma’ya giderek çalıştı. Daha sonra Avusturya’ya karşı savaşmak için Milano’ya döndü. İsyan bastırıldıktan sonra, İtalyan yurtseverler için güçlü bir simgesel anlam taşıyan Zincirlerini Kıran Spartaküs adlı mermer heykeli tamamladı. Avusturyalı makamların Milano Güzel Sanatlar Akademisi üyeliği teklifini reddetti; siyasal görüşleri nedeniyle hapse atıldı ve memleketi İsviçre’ye sürgün edildi. Burada, Sommacampagna’da Avusturyalılar tarafından öldürülen jandarma Francesco Cartoni’nin ve Lugano için bir William Tell heykelinin yapımına başladı.
1852’de Torino’daki Albertina Akademisi'nde profesörlüğü kabul etti. Burada Rassegnazione (Kontes Loschi için), matematikçi Piola, şair Tommaso Grossi, filozof Rosmini için heykeller; Lizbon için bir Minerva; Ceneviz Borsası atriyumuna Kont Cavour; Donizetti için Alegorik Armoni figürüyle birlikte bir anıt; Torino’da Prever ailesi için Umut; kamu bahçeleri için Cesare Balbo; Kraliçe Maria Adelaide ve Maria Teresa’nın heykelleri; Trieste için Primavera; Torino’daki Palazzo Madama önüne L’Alfiere combattente; Torino’da Manin Anıtı; Torino Belediye Sarayı için Vittorio Emanuele; Kraliyet Sarayı için Carlo Alberto; Bologna Certosası için Joachim Murat; Padova Prato della Valle için Dante ve Giotto heykelleri; La Pregante; 1863 Paris Fuarı’nda sergilenen Fransa’ya Minnettar İtalya (Milan tarafından İmparatoriçe Eugénie’ye armağan edilmiştir) ve Veracruz kenti için bronz bir Kristof Kolomb heykeli gibi birçok eser üretti.[1]
1883’te Roma’da Ecce Homo’yu sergiledi; bu yapıt, L’Illustrazione Italiana’da aşağıdaki sözlerle incelenmiştir:
Vela hakkında şüpheye mahal yok… Onun Barzaghi tarafından bronza ustalıkla dökülen Ecco Homo'su Fuar'ın en çok hayranlık uyandıran heykellerinden birisidir. Çizgilerin ritmi, iyi biçimlendirilmiş uzuvlar, üstünkörü bırakılmayıp incelikle işlenmiş eller, heykel sanatının ikincil fakat azımsanmayacak güçlüklerini dahi aşmasını bilen birinin elinden çıkmış ayaklar göze çarpmaktadır. Figür—kamçılanan, soyulan ve alay edilen Mesih’in şahsında, insan kötülüğü tarafından çiğnenen adil insanı ifade eden bir oturuş içinde olsa da—vakurdur. Omuzlarından yere kadar inerek kısmen bedenini örten kıyafetin kıvrımlarında, kadim geleneği sürdüren bir ustanın varlığı fark edilebilir.[2]
Museo Vincenzo Vela
[değiştir | kaynağı değiştir]Vincenzo'nun oğlu Spartaco Vela (1853–1895), Brera’da eğitim almış bir manzara ressamıydı. Vasiyetiyle babasının stüdyosundaki eserleri ve evi İsviçre devletine bırakarak Museo Vincenzo Vela’nın kuruluşunu sağladı. Cipriano Ajmetti’nin tasarladığı ve 2001’de Mario Botta tarafından yeniden düzenlenen ev, bugün Vela’nın heykellerini çağdaş bir düzenlemeyle sergilemektedir. Müzede Spartaco’nun resimlerinin yanı sıra amcası Lorenzo Vela’nın heykelleri de yer alır.
Müzede ayrıca üç Vela'nın topladığı çağdaş tablolar da yer alıyor. Lorenzo'nun eserleri arasında Ambrogio Preda (1839-1906), Luigi Scrosati (1814-1869), Giuseppe Landriani (1824-1894), Eleuterio Pagliano (1826-1903), Bartolomeo Giuliano (1825-1909), Federico Faruffini (1833-1869) ve Mosé Bianchi (1840-1904). Spartaco'nun eserleri arasında, arkadaşı Giovanni Segantini (1858-1899), Eugenio Spreafico (1856-1919), Filippo Carcano, Pio Sanquirico (1847-1900) ve Franceso Fiocchi (1856-1936) dahil olmak üzere Milanlı ressamlar çevresinden eserler yer alıyor. Vincenzo'nun topladığı bu eserler arasında Gaetano Fasanotti (1831-1882), Ernesto Allason (1822-1869), Leone Eydoux (1829-1875), Domenico kardeşler (1815-1878) ve Gerolamo Induno (1827-1890), Enrico Gamba (1825-1909), Giuseppe Bertini'nin eserleri yer alıyor. (1825-1898) ve Pierre (Henri Theodore) Tetar van Elven (1828-1908).
Ayrıca müze, üç Vela’nın topladığı çağdaş resimleri de barındırmaktadır. Lorenzo’nun koleksiyonunda Ambrogio Preda, Luigi Scrosati, Giuseppe Landriani, Eleuterio Pagliano, Bartolomeo Giuliano, Federico Faruffini ve Mosè Bianchi’nin yapıtları bulunur. Spartaco’nun koleksiyonu ise Giovanni Segantini, Eugenio Spreafico, Filippo Carcano, Pio Sanquirico ve Francesco Fiocchi gibi Milano çevresinden sanatçılara aittir. Vincenzo’nun koleksiyonunda ise Gaetano Fasanotti, Ernesto Allason, Leone Eydoux, Domenico ve Gerolamo Induno kardeşler, Enrico Gamba, Giuseppe Bertini ve Pierre (Henri Théodore) Tetar van Elven’in yapıtları yer almaktadır.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Elena Lissoni, Vincenzo Vela, Fondazione Cariplo'nun çevrimiçi kataloğu Artgate, 2010, CC BY-SA (biyografi kaynağı).
- ^ Dizionario degli Artisti Italiani Viventi: pittori, scultori, e Architetti., by Angelo de Gubernatis. Tipe dei Successori Le Monnier, 1889, page 541.
- ^ "Ecce Homo (Statua in bronzo di Vincenzo Vela)" [Ecce Home (Statue in bronze by Vincenzo Vela)]. L'Illustrazione Italiana (İtalyanca). X (20): 313, 314. 20 Mayıs 1883.
- ^ Museo Vincenzo Vela 3 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Official Site.
Diğer eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Genç olarak tasvir edilmiş MarkizVirginia Busti Porro -
Massimo D'Azeglio'nun büstü -
Dante (Fondazione Cariplo)
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Vincenzo Vela ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
