A vitamini
| A vitamini (retinol) | |
| Genel özellikleri | |
|---|---|
| Kimyasal formülü | C20H30O |
| Moleküler ağırlığı | 286.456 g/mol |
| Vitamin özellikleri | |
| Çözünürlüğü | Yüksek |
| Günlük alınması gereken miktar (Yetişkin erkek) | 900 µg/gün |
| Günlük alınması gereken miktar (Yetişkin kadın) | 700 µg/gün |
| Günlük alınması gereken limit (Yetişkin erkek) | 3,000 µg/gün |
| Günlük alınması gereken limit (Yetişkin kadın) | 3,000 µg/gün |
| Eksikliği | |
| |
| Fazlalığı | |
| |
| Kaynakları | |
| |
A vitamini, göz problemlerini ve körlüğü önler. Bağışıklık sistemini kuvvetlendirerek cilt sorunlarını engeller. Ayrıca sindirim sisteminde oluşan ülserleri tedavi eder; soğuk algınlığına ve böbreklerde, mesanede, akciğerlerde ve mukus zarlarında enfeksiyonlara karşı vücudu korur. Eksikliğinde gece körlüklerine benzer hastalıklar görülür.
A vitamini dokuların bakım ve onarımı, yeni hücrelerin gelişmesi, kemiklerin ve dişlerin oluşumu için de önemlidir. Antioksidan olarak faaliyet yaparak hücreleri kansere ve diğer hastalıklara karşı korur, yaşlanma sürecini yavaşlatır, yağ depolanmasına yardımcı olur. A vitamininin vücut açısından diğer bir önemi, proteinlerin A vitamini olmadan kullanılamamasıdır.
A vitamininin iki formu vardır:
- Hayvansal ürünlerde bulunan önceden oluşturulmuş A vitamini (retinol, retinal ve retinoik asit bileşikleri)
- Bitkisel gıdalarda bulunan provitamin A karotenoidleri (alfa-karoten, beta-karoten)
A vitamini içeren besinler
- A vitamini içeren hayvansal besinler: Peynir, süt, yoğurt, yumurta, karaciğer ürünleri, yağlı balıklar, havyar.
- Beta-karoten içeren bitkisel besinler: Sarı, kırmızı ve yeşil (yapraklı) sebzeler (Ispanak, brokoli, lahana, pazı, kırmızı biber, domates, havuç, şalgam, tatlı patates, bal kabağı vb.), sarı meyveler (mango, greyfurt, kavun, kayısı vb.)
A vitamini eksikliği neden olur?
- Uzun süre boyunca A vitamini içeren besinlerden tüketmemek,
- Bağırsak veya pankreas ameliyatı,
- Karaciğer bozuklukları (A vitamininin çoğu karaciğerde depolanır),
- Bağırsakların yağ emilimini ve dolayısıyla A vitamini emilimini bozan hastalıklar (Çölyak hastalığı, kronik ishal, safra kanallarının tıkanması, bazı pankreas bozuklukları, kistik fibrozis vb.),
- Uzun süredir yaşanan şiddetli protein ve kalori eksikliği A vitamini eksikliğine neden olabilir.[1]
A vitamini eksikliği belirtileri
A vitamini eksikliği çok sık görülmemekle birlikte, eksikliğinde derinin pullanması, akne gibi cilt sorunları, iskelet gelişiminin duraklamasını içeren büyüme eksikliği, kornea ile ilgili sorunlar ve körlük görülebilir. Ayrıca A vitamini eksikliğinde bağışıklık sistemi ve vücut direnci azaldığından, vücut enfeksiyona daha açık hale gelir ve daha kolay hastalanır.
Retinol, A vitamininin besin olarak alınan haline denir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "A Vitamini nedir? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği". 15 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2022.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- A Vitamini ve Eksikliği
- A Vitamini nedir? Hangi besinlerde bulunur? 15 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
.svg){kind=small} | Biyokimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
