Yukarı Oruzman
| Yukarı Oruzman ზემო ოროზმანი | |
|---|---|
Köy | |
  Yukarı Oruzman | |
Koordinatlar: 41°17′48″K 44°10′37″D / 41.29667°K 44.17694°D | |
| Ülkeler listesi |  Gürcistan |
| Bölge | Dmanisi |
| Rakım | 1220 m |
| Nüfus (2014) | |
| • Toplam | 901 |
| Zaman dilimi | |
| Gürcistan | +4 |
Yukarı Oruzman (Gürcüce: ზემო ოროზმანი Rusça: Земо-Орозмани Azerice: Yuxarı Oruzman) Gürcistan Cumhuriyeti'nin Kvemo-Kartli bölgesinde Dmanis (Başkeçid) Belediyesinin kırsal idari birimine bağlı,[1] etnik olarak Türk nüfusa sahip yerleşim birimidir.[2] Gürcistan'ın güneydoğu kesiminde, tarihi Borçalı bölgesinde yer almaktadır.
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Köyün adı ve etnik kökeni Oğuz Türkleri ile ilişkilendirilmektedir.[3] Oruzman adının Oğuzun oğlu ''Uruz'' dan geldiği düşünülmektedir. Tarihi Borçalı bölgesinde olduğu gibi Oruzman köyünde kullanılan dil genellikle güneybatı (Oğuz) grubuna ait dillerle aynı karakteristik özellikleri taşımaktadır.[4][5] Bölgede Türkçe konuşan İslam dinine mensup Sünni halk etnik olarak Terekeme veya Karapapak olanak adlandırılmıştır. Baskakov'a göre "terekeme" kavramı Persler tarafından kendilerine verilen toplu bir isimdir. Arapça "Türk" (تركي) kelimesi ile aynı anlama gelmektedir. Arapça çoğul (تر ﻛـمـه) Türkler anlamına gelmektedir. Buna karşılık "karapapak" ise siyah şapka anlamına gelmektedir.[6] Geleneksel kıyafetlerinin karakteristik özelliğine uygun olarak Türkler tarafından kendi içlerinde, yaylacılık yapan ve göçebe hayatı yaşayan kabilelere verilen bir ad olduğu düşünülmektedir. Dmanis'teki arkeolojik kazılar, bir buçuk milyon yıllık bir insan çenesini ortaya çıkardı. Bu arkeolojik kazılar sırasında bir Müslüman mezarlığında, Arap alfabesiyle yazılmış 1204 tarihli bir kitabe anıtı ve 1340 tarihli (yüzündeki yazıttan Karam Han'a ait olduğunu gösteren) taştan bir at heykeli bulunmuştur.Yukarı Oruzman da bulunan bazı kiliselerin zincirli olduğu görülmektedir. Tarihi Arnavut kilisesi ise diğerlerinden farklı olarak yanındaki tünel ve tünelin giriş kısmına yakın üç dairesel oda bulunmaktadır. Tünelin çıkışının "Hazine" denilen köyün arkasındaki tepeye kadar uzandığı düşünülmektedir.[7] Bu tepenin adının kilise ile bağlantılı olduğu söylenmektedir.
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy, Dmanisi bölge merkezinin 4 km güneyinde, Maşaver Nehri'nin sağ kıyısında, deniz seviyesinden 1220 metre yükseklikte yer almaktadır.[1]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Gürcistan Devlet İstatistik Komitesi'ne göre 2014 yılı resmi nüfus sayımında Yukarı Oruzman köyünün nüfusu 901 kişi olarak kayıtlara geçmiştir.[8]
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Nüfus ağırlıklı olarak koyun yetiştiriciliği, sığır yetiştiriciliği ve sebze yetiştiriciliği ile uğraşmaktadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Wikimapia - Let's describe the whole world!". wikimapia.org. 25 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021.
- ^ "Kaynak". 23 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021.
- ^ Şureddin Memmedli Gürcistan Azerbetcanlıları (PDF). 15 Ekim 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021.
- ^ ) PROF. DR. YUSUF SEYİDOV VE AZERBAYCAN EDEBÎ DİLİ TARİHİ MESELELERİ. 14 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021.
- ^ "Turkic languages | Geography, History, & Comparison". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 2 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021.
- ^ Карапапахи (Rusça), 22 Aralık 2024, 8 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi24 Aralık 2024
- ^ El yaddaşı - Orzuman - Oğuz eli. 10 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021.
- ^ "census - Main". census.ge. 26 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2024.