Yuliya Lermontova
Yuliya Lermontova | |
|---|---|
| Юлия Всеволодовна Лермонтова | |
.jpg) | |
| Doğum | Julia Lermontova 21 Aralık 1846 St. Petersburg, Rusya |
| Ölüm | 16 Aralık 1919 (72 yaşında) Moskova |
| Milliyet | Rus |
| Eğitim | Göttingen Üniversitesi |
| Tanınma nedeni | Kimya alanında doktora yapan ilk Rus kadın |
| Ebeveyn(ler) | Vsevolod Lermontov (baba) |
| Kariyeri | |
| Dalı | Kimya |
Julia Lermontova (Rusça: Юлия Всеволодовна Лермонтова; d. 21 Aralık 1846 – ö. 16 Aralık 1919 OS 2 Ocak 1847) Rus kimyager.[1] Kimya alanında doktora derecesi alan ilk Rus kadın olarak biliniyor.[1] 1874'te Göttingen Üniversitesi'nden doktorasını almadan önce Heidelberg Üniversitesi ve Berlin Üniversitesi'nde okudu.[1] 1875'te Rus Kimya Derneği'ne alındı.[1]
Erken dönem
[değiştir | kaynağı değiştir]Julia Vsevolodovna Lermontova, 21 Aralık 1846'da Rusya'nın St. Petersburg kentinde, aristokrat Lermontov ailesinden Elisawjeta Andrejevna Kossikovsky ve General Vsevolod Lermontov'un (Rus şair Mikhail Lermontov'un ikinci kuzeni) çocuğu olarak dünyaya geldi.[2] Babasının Moskova Harbiyeli Kolordusu'ndan sorumlu olması nedeniyle genç yaşamının büyük bir bölümünde Moskova'da yaşadı.[2] Anne ve babası Moskova entelijansiyasının üyeleri olduğu için çocuklarının eğitimi yüksek bir öncelikti.[2] Sonuç olarak özel hocaların yanında okudu.[1] Ailesi onun bilime olan ilgisini tam olarak anlamasa da onu engellemediler. Evde profesyonel literatürler okuyup basit deneyler yaptı.[2]
Eğitim
[değiştir | kaynağı değiştir]Rusya'da
[değiştir | kaynağı değiştir]Julia Lermontova başlangıçta tıp okumak istiyordu ancak çok geçmeden iskeletlerin görüntüsüne ve hastalarının yoksulluğuna dayanamadığını keşfetti. Daha sonra mükemmel kimya programıyla tanınan Petrovskaia Ziraat Koleji'ne (şimdi Timirjasew-College) okumak için başvurdu.[2] Oradaki birçok profesör tarafından desteklense de başvurusu sonuçta reddedildi. O dönemde pek de kolay olmayan yurt dışına giderek eğitimine devam etmeye karar verdi. Kuzeni Anna Evreinova aracılığıyla, bir mantık evliliği yapan Sofia Kovalevskaia ile tanıştı. Bu durum, Kovalevskaia'nın daha sonra refakatçi olarak hareket edebileceği için her iki kadının da yurtdışında bir üniversitede okumasını sağlayan bir yol oldu.[2]
Yurt dışı
[değiştir | kaynağı değiştir]Julia Lermontova, 1869 sonbaharında, 22 yaşındayken Heidelberg'e geldi ve Heidelberg Üniversitesi'ne gitti. Burada Robert Bunsen'in derslerine girmesine izin verildi ve sonrada laboratuvarına kabul edildi.[2][3] Platin bileşiklerini araştırdığı yer Bunsen'in laboratuvarındaydı. Platin alaşımlarının ayrılmasına yönelik tekniklerin geliştirilmesine yönelik bu araştırma, kendisine Mendeleev tarafından önerildi.[4][5] Oradan August Wilhelm von Hofmann'ın gözetiminde araştırma yapmak üzere Berlin'e taşındı.[3] Berlin'de Hofmann'ın özel laboratuvarında çalıştı ve organik kimya derslerine katılabildi. " Ueber die Zusammensetzung des Diphenins " adlı ilk yayınını burada yaptı.[2] 1874'te "Zur Kenntniss der Metilenverbindungen" (metil bileşiklerinin analiziyle ilgili) tezini tamamladı ve o sonbaharda Göttingen Üniversitesi'nden Kimya Doktoru diplomasını aldı.[3][4] Magna cum laude ile mezun oldu. Dünyada kimya alanında doktora derecesi alan ilk kadın oldu.[4]
Araştırmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Eğitimini tamamladıktan sonra Rusya'ya döndü ve Moskova Üniversitesi'nde Vladimir Markovnikov'un laboratuvarında çalışmaya başladı. Daha sonra Alexander Butlerov'dan St. Petersburg'a taşınma daveti aldı.[3] Burada 2-metil-2-butenoik asit üzerine araştırma yaptı.
1877'de babasının ölümünden sonra ailesiyle birlikte Moskova'ya taşındı ve Markovnikov'un laboratuvarında petrol araştırmalarında çalışmaya başladı. Bu araştırma alanında çalışan ilk kadındı. Ayrıca petrolün sürekli damıtılması için bir cihaz geliştirdi, ancak cihaz endüstriyel ölçeğe uyarlanamadı.[2]
Rusya Kimya Derneği'nin Ocak 1878 konferansında AP Eltekov , CnH2n formülüne sahip hidrokarbonların sentezlenmesine yönelik yeni bir yöntem bildirdi. Butlerov, bu deneylerin çoğunun daha önce Julia tarafından yürütüldüğünü belirtti. Bu araştırma daha sonra oldukça dallanmış hidrokarbon sentezinin endüstriyel üretimi ve bazı motor yakıt türlerinde kullanımı için daha fazla çalışıldığında değer kazandı. Bu süreç daha sonra Butlerov -Eltekov-Lermontova reaksiyonu olarak bilinmeye başlandı.[3]
Butlerov, Milli Eğitim Bakanı tarafından kendisine izin verilmeyebileceği endişesini dile getidi. Lermontoba'nın kabul etmeyeceği Yüksek Kadınlar Kurslarında öğretmenlik pozisyonunu için onu ikna etmeye çalıştı. 1881'de Rusya Teknik Birliği'ne katılan ilk kadın oldu.[2]
Araştırma dünyasından sonraki hayat
[değiştir | kaynağı değiştir]Ailesinin Semenkovo'daki mülkü kendisine miras kaldığı için yaz aylarında orada yaşamayı alışkanlık haline getirdi ve sonunda kalıcı olarak orada yaşamaya başladı. Kalıcı olarak Semenkovo'ya taşındıktan sonra emekli oldu. Orada tarım bilimlerine ilgi duymaya başladı ve sonunda Rusya ve Ukrayna'da satılan peyniri geliştirdi.[2] 1889 baharında çifte zatürre nedeniyle ciddi bir şekilde hastalandı ve o sonbahar Sofia Kovalevskaya'yı ziyaret etmek için Stockholm'e gitti. 1890'da Kovalevskaya, kızı Fufa ile birlikte St. Petersburg'a gitti. Burada Lermontova onlarla tanıştı ve Kovalevskaya'nın 1891'deki ölümünden önce Fufa'yı yanına aldı.[2]
1917'de Ekim devriminden sonra Semenkovo'daki mülkün kamulaştırılması girişiminde bulunuldu. Ancak Eğitim Bakanı Anatoli Lunascharski'nin müdahalesiyle mülkü elinde tutmasına izin verildi. Julia Lermontova 1919'da beyin kanamasından öldü. Hiç evlenmemiş olmasına rağmen, Sofia (Fufa) Kovaleyskaya (üvey kızı) tüm mirası miras aldı.[2]
Yayınları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Lermontoff, J. ve Moskan (1872), Ueber die Zusammensetzung des Diphenins. Ber. Dtsch. Chem Ges., 5: 231–236. doi:10.1002/cber.18720050172
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Okuma
[değiştir | kaynağı değiştir]- Nye, Mary Jo (2003). The Cambridge History of Science: Volume 5, the Modern Physical and Mathematical Sciences. s. 59. ISBN 9780521571999.
- Apotheker, Jan; Sarkadi, Livia Simon (27 Nisan 2011). European Women in Chemistry. s. 58. ISBN 9783527636464.
- Roussanova, Elena (2003). "Julia Lermontowa - die erste promovierte Chemikerin". Nachrichten aus der Chemie (Almanca). 51 (12): 1296-1297. doi:10.1002/nadc.20030511239.
- STEINBERG C. J., Julia Vsevolodovna Lermontova (1846-1919) in A. S. Chemistry. International Congress of the History of Science. 16th. Proceedings. A. Scientific Sections (1981) 202 p.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e Creese, Mary (1998). "Early Women Chemists in Russia: Anna Volkova, Iuliia Lermontova, and Nadezhda Ziber-Shumova" (PDF). 21: 19-24. 9 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)26 Mayıs 2024.
- ^ a b c d e f g h i j k l m Offereins, Marianne (1 Ocak 2011). "Julia Lermontova (1846-1919)". Apotheker, Jan (Ed.). European Women in Chemistry (İngilizce). Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA. ss. 27-30. doi:10.1002/9783527636457.ch9. ISBN 9783527636457.
- ^ a b c d e Rulev, Alexander Yu.; Voronkov, Mikhail G. (2013). "Women in chemistry: A life devoted to science". 37 (12): 3826. doi:10.1039/c3nj00718a. 16 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi26 Mayıs 2024.
- ^ a b c Koblitz, Ann Hibner (1988). "Science, Women, and the Russian Intelligentsia: The Generation of the 1860s". Isis. 79 (2): 208-226. doi:10.1086/354696.
- ^ Boeck, Gisela (2019). "Ordering the Platinum Metals—The Contribution of Julia V. Lermontova (1846/47-1919)". Women in Their Element: Selected Women's Contributions To The Periodic System. Singapore: World Scientific.
