Yupik dilleri
| Yupik dilleri | |
|---|---|
| Coğrafi dağılım | Doğu Sibirya, Alaska |
| Sınıflandırma | Eskimo-Aleut dilleri |
| ISO 639-2 / 5 | ypk |
Yupik dilleri, Rusya'da Çukçi Yarımadası'nın birbirinden ayrı iki kıyısında ve Amerika Birleşik Devletleri'nde Alaska eyaletinde Eskimo-Aleut dilleri ailesinden Yupik halkları tarafından konuşulan Eskimo dilleri ailesidir. Eskimo dillerinin diğer ana kolu İnuit dilleridir. Alaska Yerli Dil Merkezi'ndeki son rakamlara göre 30.800 kişilik nüfusa sahip Yupik halklarından 11.900 kadarı anadillerini konuşabilimektedir.[1]
Sirenik Yupiklerinin günümüzde konuşanı kalmayan dilleri, diğer Yupik dillerinden belirgin şeklinde farklı olup bu farklılığa dayanarak Menovşçikov (Меновщиков)[2] gibi kimi uzmanlar Sirenik Yupikçesini Yupik dilleri dışında tutarak Sirenik Eskimocası adı altında Eskimo dillerinin üçüncü ana kolu olarak sınıflandırır.
Sınıflandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sirenik Yupikçesi (Uqeghllistun) (1997 yılında tükendi)
- Öz Yupik dilleri
- Sibirya Yupikçesi (Yupigestun) (konuşanı 1.300 kişi)
- Naukan Yupikçesi (Нывуӄаӷмит) (konuşanı 50 kişi)
- Alaska Yupikçesi (Yugtun & Cugtun) (konuşanı10.400 kişi)
- Yupikçe (Yugtun)
- Çupikçe (Cugtun)
- Nunivak Çupikçesi (Cugtun)
- Supikçe (Sugcestun, Sugtʼstun, Sugtestun, Alutiitstun) (konuşanı 200 kişi)
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Alaska Yerli Dil Merkezine göre Yupik halklarının nüfusu ve anadillerini konuşabilen kişi sayısı:[1]
| Halk | Etnik nüfus | Anadilini konuşabilen kişi sayısı |
| Supikler (Alaska) | 3.500 | 200 |
| Alaska Yupikleri (Alaska) | 25.000 | 10.400 |
| Sibirya Yupikleri (Alaska) | 1.400 | 1.000 |
| Sibirya Yupikleri (Rusya; Naukan ve Sirenik dahil) | 900 | 300 |
Yupik - Çupik - Supik
[değiştir | kaynağı değiştir]| Türkçe |
Alaska Yupikçesi | Chevak Çupikçesi | Supikçe |
|---|---|---|---|
| insan | yuk | cuk | suk |
| yirmi | yuinaq | cuinaq | suinaq |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Alaska Native Language Center : Alaska Native Languages / Population and Speaker Statistics". 9 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2012.
- ^ Г. А. Меновщиков (1997), Сиреникских эскимосов язык 15 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Языки мира. Палеоазиатские языки. - М., 1997. - С. 81-84 (= Генетически С.э.я. относится к эскимосско-алеутской семье; по всей вероятности, он представляет собой последний сохранившийся осколок третьей ветви эскимосских языков, наряду с юпикской и инуитской. Он характеризуется значительным сходством синтаксиса и отчасти морфологической структуры с языками юпикской группы; вместе с тем, лексика и в какой-то степени фонетика включает значительное число отличающихся элементов.))
