Zey
| Zey | |
|---|---|
 | |
 Adıyaman'ın Türkiye'deki konumu | |
  Zey Zey'in Adıyaman'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Adıyaman |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Güneydoğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[3] İhtiyar heyeti[3] |
| Rakım | 764 m |
| Nüfus (2024) | |
| • Toplam | 809 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0416 |
| İl plaka kodu | 02 |
| Posta kodu | 02010 |
Zey, Adıyaman ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Köyün adı, 1928 yılı kayıtlarında Zeğ/Zey olarak geçmektedir.[4] İlerleyen yıllarda adı İndere olarak değiştirilen köy, 2012'de tekrar "Zey" adını aldı. Zey Köyü 1500′lü yıllarda büyük bir yerleşim merkezi olarak tarih sahnesinde yer almıştır. O dönemde köyün ismi Zeg veya Zek olarak anılmaktadır. 1519-1540 yılları arasında köyün nüfusunda fazla bir artış olmazken, 1540 yılında hızlı bir artışla üç mahallesi olan büyük bir yerleşim birimi haline gelmiştir. Köydeki bu nüfus artışı iktisadî ve sosyal açıdan büyük avantaj sağlamıştır.[5] Yerleşim yerine 1638 senesinde 4. Murat tarafından Bağdat seferine giderken 2 taş köprü ve bir cami yaptırılmıştır.[6][7] 2023 Kahramanmaraş depremleri sonucu ağır yıkıma uğrayan köy, yapılan zemin etüdü sonrası belirlenen kayalık bölgedeki 135 dönümlük alanda yeniden inşa edildi.[8]
Etimoloji ve Linguistik
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy ismi ve Köyde konuşulan ağız Azerbaycan Türkçesi özellikleri gösterir; "Adıyaman Zey (İndere) Köyü Ağzı‛ başlıklı bu çalışmada çevre köylerden etnik yapı ve ağız özelliği bakımından apayrı özellikler taşıyan bir yöremizin ağız özellikleri incelenmiştir. Bu incelemeyle, XVI. yüzyılda bölgeye Azerbaycan'ın Erzincanî bölgesinden göç eden yöre halkının ağız özelliklerinin Azerbaycan Türkçesi ve Erzurum-Kars yöresi ağız özellikleriyle benzerliklerinin ve yazı dilimizle farklılıklarının belirtilmesi..."
"...Adıyaman İndere (Zey) Köyü ağız özellikleri üzerinde yaptığımız bu araştırma sonunda, bölge ağzının özellikle Kuzeydoğu Anadolu (Erzurum-Kars) ağızları ve Azeri Türkçesiyle benzerlikler taşıdığı tespit edilmiştir. Bölge halkının XIVXV. yüzyıllarda Oğuz boylarının Anadolu'ya göç hareketleri sırasında Azerbaycan'ın Erzincani bölgesinden geldikleri sanılmaktadır. Dolayısıyla Zey Köyü Ağzı'nın ortaya çıkışı birkaç asrı bulmuştur"[5]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy, Adıyaman il merkezine 6 km uzaklıktadır.[9] Ilıman Karasal iklim görülür.[10]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2024 | 809[2] |
| 2023 | 633[2] |
| 2022 | 619[2] |
| 2021 | 647[2] |
| 2020 | 651[2] |
| 2019 | 723[2] |
| 2018 | 684[2] |
| 2017 | 715[2] |
| 2016 | 742[2] |
| 2015 | 714[2] |
| 2014 | 650[2] |
| 2013 | 639[2] |
| 2012 | 635[2] |
| 2011 | 620[2] |
| 2010 | 622[2] |
| 2009 | 647[2] |
| 2008 | 636[2] |
| 2007 | 627[2] |
| 2000 | 660[9] |
| 1990 | 709[9] |
| 1985 | 736[9] |
| 1965 | 803[11] |
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Zey'in Adıyaman coğrafyasındaki konumu -
Zey'in topoğrafik görüntüsü, Şehir merkezi ve Atatürk barajı -
4. Murad tarafından yaptırılan Zey Köyü Cami'nin altından su akıyor. Caminin altındaki dehliz, özellikle yaz aylarında serinlemek isteyenler için uygun. -
Zey köyü camisi (1638) ve yakınındaki akarsu
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Indere, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 24 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2021.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s "Adıyaman Merkez Zey Köy Nüfusu". Nufusune.com. 12 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ Nişanyan, Sevan. "Index-Anatolicus: Türkiye yerleşim birimleri envanteri". nisanyanmap.com. 4 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2020.
- ^ a b "The Journal of Academic Social Science Studies". jasstudies.com. 23 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2021.
- ^ "Adıyaman'da altından su geçen dehlizli cami ilgi çekiyor". Sözcü. 23 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2021.
- ^ "Tarihi İndere Köprüsü Restore Edildi". Milliyet. 23 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2021.
- ^ "Adıyaman'ın Zey Köyü kayalık zeminde yeniden kuruldu". milliyet.com.tr. 6 Mayıs 2025. 13 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2025.
- ^ a b c d "Zey Köyü". YerelNet.org.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2021.
- ^ "Adıyaman valiliği iklim bilgilendirmesi". adıyaman valiliği. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir] | Türkiye'deki bir köy ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |