Çaçaraki
Çaçaraki (Gürcüce: ჭაჭარაქი; okunuşu: “ç’aç’araki”), Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde Ahaltsihe Belediyesi’nde bir köydür. Potshovi Çayı’nın Kura Nehri’ne katıldığı noktada, deniz seviyesinden 1.000 metre yükseklikte yer alır. Ahaltsihe kentine 5 km uzaklıktadır.
Çaçaraki, Minadze ve Ğreli köyleriyle birlikte Minadze temini oluşturmaktadır.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Orta çağda inşa edilmiş bir kilisenin varlığı ve erken dönem Osmanlı tahrir defterinde yer alması buranın eski bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Çaçaraki, birleşik Gürcü Krallığı’nın zayıflaması üzerine bağımsız devlete dönüşen Samtshe-Saatabago yönetimi altındayken, 16. yüzyılın son çeyreğinde Osmanlıların eline geçti. Osmanlı idaresinin Çeçerek (چچرك) olarak kaydettiği Çaçaraki, Ahısha livasına bağlı bir nahiyeydi. 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde “Çeçerek” adı altında üç yerleşme kaydedilmiştir. Bunlar “Rabat-i Kale-i Çeçerek” (رباط قلۀ چچرك) ile Çeçerek-i Ulya (چچرك علیا) ve Çeçerek-i Süfla (چچرك سفلا) köyleridir. Bu tarihte “Rabat-i Kale-i Çeçerek”de 12 hane, Rabat’ın hemen yakından olan Yukarı Çeçerek’te (Çeçerek-i Ulya) 10 hane yaşıyordu; Aşağı Çeçerek (Çeçerek-i Süfla) ise boşalmıştı. Her hanede ortalama 5 kişinin yaşadığı kabul edilirse, ilk iki yerleşmede 110 kişinin yaşadığı ortaya çıkar. Bu yerleşmelerde vergi vermekle yükümlü hane reislerinin çoğu İvane, Hahuta, Gogiça, Papuna, İosan, Popia, Mahara, Kakala, Zakara, Grigol, Vardzel ve Mamuka gibi adlarla kaydedilmiştir. Kişi adları ve her hanenin ispenç vergisi vermesi, buranın Hristiyan Gürcü yerleşimleri olduğunu göstermektedir. Söz konusu yerleşmelerde buğday, arpa, çavdar, darı, nohut, keten tarımı ile arıcılık yapılıyor ve domuz besleniyordu.[2][3]
Çaçaraki, yaklaşık 250 yıl Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Çarlık Rusyası’nın eline geçti ve bu imparatorluğun bir parçası olan Gürcistan’a yeniden katıldı. Köyün Osmanlı döneminde Müslümanlaşmış nüfusu bu tarihten sonra Osmanlı ülkesine göç etmiş, Rus idaresi buraya Erzurum vilayetinden gelen Ermenlileri yerleştirmiştir.
Çaçaraki’de orta çağda inşa edilmiş olan kiliseden geriye sadece kalıntılar kalmıştır. Söz konusu kilisenin ne zaman inşa edildiği ve ne zaman yıkıldığı bilinmemektedir.[4]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Bugün tek bir köy olan Çaçaraki'de 2014 yılı verilerine göre 395 kişi yaşıyordu. Köyün nüfusu Ermenilerden oluşuyordu.[5]
| Sayım tarihi | Nüfus | Erkek | Kadın |
|---|---|---|---|
| 2002 | 420 | 220 | 200 |
| 2014 | 395 | 187 | 208 |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Samshe-Cavaheti (Gürcüce), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 158 26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8626-7
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947), s. 148, II. cilt (1941), s. 148-149, III. cilt (1958), s. 209-210". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2021.
- ^ Gürcü Sovyet Ansiklopedisi, Tiflis, 1987, 11. cilt, s. 387.
- ^ Ahaltsihe Belediyesi’ndeki tarihsel anıtlar listesi.
- ^ Samshe-Cavaheti (Gürcüce), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 275 26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8626-7