Çalı, Nilüfer
| Çalı | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Çalı'nın Türkiye'deki yeri | |
Koordinatlar: 40°10′N 28°55′E / 40.17°K 28.92°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Bursa |
| İlçe | Nilüfer |
| Coğrafi bölge | Marmara |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Nüfus (2007)[1] | 5.151 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 224 |
Resmî site Beldenin YerelNeT Sitesi | |
Çalı, Bursa ilinin Nilüfer ilçesine bağlı bir mahalledir.
İlçenin güney batısındadır. Bursa iline 18 km., Nilüfer ilçesine 10 km. uzaklıktadır. Bursa'nın Osmanlı Beyliği tarafından fethedilmesinden sonra kurulan köyde o günlerden beri yağlı güreş geleneği yaşatılır. Geçmişte tarım ve ipekböcekçiliği yapılan ve özellikle bağcılıkta ileri olan köyde 1988-1989 yıllarında Çalı Sanayi Bölgesi kurulmuştur.[2]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Çalı'nın Bursa'nın Osmanlı Beyliği tarafından fethinden hemen sonra Orhan Gazi'nin akıncılarından biri olan Çalık Halil tarafından kurulduğu düşünülür.[3] Yüzyıllarca Çalık Halil Karyesi adıyla anılan yerleşim, Cumhuriyet döneminde "Çalı" adını almıştır. [3] Rum nüfusun yok denecek kadar az olması ile çevredeki diğer köylerden ayrılır.[3]
Günümüzde Türkiye'nin dört bir yanından pehlivanların katılımı ile yapılan Çalı Yağlı Güreşleri, köyün yerleşime açıldığı günlerden kalan yağlı güreş geleneğini yaşatır.[4]
Osmanlı sicil kayıtlarından II. Murad'ın vakıf köyü olduğu anlaşılan Çalı, 16. yüzyıl belgelerine göre "Kite" kazasına bağlı bir yerleşim idi.[3]
Çalı, 1914 nüfus sayımına göre Bursa'nın en kalabalık 3. köyü idi. Çalılar, I. Dünya Savaşı sırasında Çanakkale cephesine asker göndermiş ve şehit vermişti. I. Dünya Savaşı'ndan sonra, Yunan işgaline direniş için kurulan Çalık Halil taburunun hatırası, köyde günümüzde anlatılagelen kahramanlık hikayelerinde yaşatılır.[3]
Cumhuriyetin ilanından sonra Türkiye'nin ilk köy filmi olarak bilinen Aysel-Bataklı Damın Kızı (1934) adlı film Çalı'da çekildi. Çalılılar figüran olarak filmde yer aldılar. Köylüler, 1933'te Cumhuriyetin 10. yıl kutlamaları sırasında ise bir tiyatro deneyimi yaşamıştı. Gazeteci Aka Gündüz'ün yazdığı Yarım Osman adlı piyes, Halkevinin desteği ile köylüler tarafından sahnelendi. [3]
Çalı'da belediye örgütü 1968'de kuruldu.[3] 1988-1989 yıllarında sanayi bölgesi imarına açıldı ve böylece Çalı Sanayi Bölgesi kuruldu. Günümüzde Çalı Sanayi bölgesinde otomotiv başta olmak üzere farklı iş alanlarda faaliyet gösteren 230 firma bulunur.[5]
Mahalle, 2009'da Nilüfer ilçesine bağlanmıştır. [3]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre mahalle nüfus verileri[6] | |
|---|---|
| 2007 | 5151 |
| 2000 | 3677 |
| 1990 | 2648 |
| 1985 | 2146 |
| 1980 | 1890 |
| 1975 | 2345 |
| 1970 | 2558 |
Tarihî yapılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Gözlüklü Çeşmesi ve Yörük Çeşmesi adlı çeşmeler Çalı'da günümüze ulaşmış iki tarihî çeşmedir.
1940 tarihli Uludağ Bursa Halkevi Dergisi'ne göre köyde minare kitabesinde 1780 tarihinde yaptırıldığı yazan bir cami vardı. Sözlü tarih tanıkları da köyde tarihî bir caminin olduğunu, 1855 Bursa depreminde hasar görüp onarıldığını, 1976'da yıkılıp ortadan kaldırıldığını anlatır.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ "Çalı 'ıslah' olacak - Orhan ÇELİK - Bursa Hakimiyet". www.bursahakimiyet.com.tr. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2025.
- ^ a b c d e f g h i Ulutaş, Onur (Eylül 2014). Nilüfer'in Hikayesi. Nilüfer Belediyesi.
- ^ Belediyesi, Bursa Büyükşehir. "Rota". Bursa Şehir Rehberi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2025.
- ^ "Tarihçe – ÇASİAD". 4 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2025.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2010.