Çermik
| Çermik | |
|---|---|
 İlçenin genel görünümü (Mayıs 2017) | |
 Türkiye'de yeri | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Diyarbakır |
| Coğrafi bölge | Güneydoğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Adem Karataş[1] |
| • Belediye başkanı | Şehmus Karamehmetoğlu (AK Parti) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 1032 km² |
| Rakım | 700 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 50.812 |
| • Kır | - |
| • Şehir | 51.058 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 21600 |
| İl alan kodu | 0412 |
| İl plaka kodu | 21 |
Resmî site Çermik resmî sitesi | |
Çermik, Diyarbakır ilinin kuzeybatısında bulunan bir ilçedir. İlçe, Doğu Anadolu Bölgesinin Yukarı Fırat Bölümünde bulunmaktadır. Ayrıca Diyarbakır'ın Fırat Havza'sında bulunan Çüngüş ile beraber iki ilçeden birisidir.
İlçenin yüzölçümü 948 km²’dir.[2]
Eski ismi Aberna'dır. İlçe bugünkü ismini ise dünyaca meşhur kaplıcalarından almıştır. Çermik'in 2006 tarihi itibarıyla merkez nüfusu 21.000 civarıdır. İlçe 20 Nisan 1924 yılında Elazığ ilinden ayrılıp Diyarbakır iline bağlanmıştır.[3]
Çermik ilçesinin nüfusu Türkmenler, Zazalar ve Kürtlerden oluşur. 1915 Olayları'na kadar Ermenilerin ilçede ciddi bir nüfusa sahip olduğu iddia edilir. 13. Yüzyılda Moğol istilası sonucu Harezmşahlardan göçen Beg-Tili Boyuna mensup Türkmenlerin ev sahipliğini yaptığı eski büyük Türkmen şehri ve "Türk milliyetçiliğinin babası" olarak kabul gören Türk düşünür Ziya Gökalp'in memleketi olan Çermik'te ekonomik sıkıntılardan ve eğitim faktöründen dolayı Türkmen yoğunluğu 1960-1970'lerden beri her geçen gün azalmakta olup Türkçe ve Zazaca konuşulur. İlçede Artuklu Beyliği döneminden kalma birçok tarihî eser mevcuttur. Bunların başlıcaları; Haburman Köprüsü, Çeteci (Bande) Abdullah Paşa Medresesi, Çermik Hamamı ve Bandeler Çeşmesi'dir. (Çermik kaplıcaları Bandeler döneminde yaptırılmıştır.) Çermik Belediyesi tarih ve kültür eseri olan Haburman köprüsünü korumak amacıyla araç geçişine kapatmış ve yol ihtiyacını karşılamak için yaklaşık 20 metre yanına ek bir köprü yapmıştır.[4]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1927[5] | 17.308 | 2.994 | 14.314 |
| 1935[6] | 24.263 | 3.105 | 21.158 |
| 1940[7] | 26.635 | 3.329 | 23.306 |
| 1945[8] | 27.375 | 3.320 | 24.055 |
| 1950[9] | 31.096 | 3.734 | 27.362 |
| 1955[10][a] | 24.911 | 4.251 | 20.660 |
| 1960[11] | 28.304 | 4.683 | 23.621 |
| 1965[12] | 30.950 | 5.420 | 25.530 |
| 1970[13] | 34.297 | 6.910 | 27.387 |
| 1975[14] | 38.046 | 9.749 | 28.297 |
| 1980[15] | 36.893 | 9.798 | 27.095 |
| 1985[16] | 43.238 | 12.566 | 30.672 |
| 1990[17] | 49.107 | 16.531 | 32.576 |
| 2000[18] | 46.050 | 15.843 | 30.207 |
| 2007[19] | 51.381 | 17.825 | 33.556 |
| 2008[20] | 50.961 | 17.520 | 33.441 |
| 2009[21] | 50.240 | 17.389 | 32.851 |
| 2010[22] | 50.134 | 17.962 | 32.172 |
| 2011[23] | 50.450 | 18.286 | 32.164 |
| 2012[24] | 50.309 | 18.505 | 31.804 |
| 2013[25] | 50.657 | 50.657 | veri yok |
| 2014[26] | 50.928 | 50.928 | veri yok |
| 2015[27] | 50.356 | 50.356 | veri yok |
| 2016[27] | 50.586 | 50.586 | veri yok |
| 2017[27] | 50.886 | 50.886 | veri yok |
| 2018[27] | 50.812 | 50.812 | veri yok |
| 2019[27] | 50.819 | 50.819 | veri yok |
| 2020[27] | 51.058 | 51.058 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Diyarbakır'da 2 vali yardımcısı ve 7 kaymakam değişti İhlas Haber Ajansı". IHA. 2 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2024.
- ^ "HGM | Harita Genel Müdürlüğü - Ulusal Haritacılık Kurumu". www.harita.gov.tr. 7 Ekim 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2025.
- ^ "İlçemizin Tarihçesi". cermik.gov.tr. 14 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2024.
- ^ "Çermik tarihi". www.diyarbakir.gov.tr. Erişim tarihi: 24 Kasım 2025.
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Çermik Nüfusu - Diyarbakır". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Diyarbakır Çermik Nüfusu". nufusune.com.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- YerelNET14 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Çermik Kaymakamlığı26 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
 | Diyarbakır ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Türkiye'deki bir ilçe ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
| Otorite kontrolü |
|
|---|
