Çorlulu Ali Paşa Medresesi
Çorlulu Ali Paşa Medresesi, İstanbul'un Fatih ilçesinde, Beyazıt semtinde bulunan tarihi medrese yapısıdır. Çorlulu Ali Paşa tarafından 1707-1709 yılları arasında yaptırılmış Çorlulu Ali Paşa Cami'nin de bulunduğu bir külliyenin parçasıdır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]İnşa Dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Cami, tekke, medrese (dârülhadis), kütüphane, hazîre ve meşrutalardan oluşan külliye, İstanbul'un kaynaklarda Irgatpazarı/Esirpazarı/Makasçılar, günümüzde ise Çarşıkapı olarak anılan mevkiinde ve eski Simkeşhâne binasının yerinde 1707-1709 yılları arasında kurulmuştur.[1] Bânisi, II. Mustafa'nın damadı ve III. Ahmed'in sadrazamlarından olan Çorlulu Ali Paşa'dır.[1] Çorlulu Ali Paşa, 1670 yılında Çorlu'da bir çiftçi ailesinin oğlu olarak dünyaya gelmiş, 3 Mayıs 1706'da sadrazamlığa getirilmiştir. 1708 yılında yedi yıldan beri nişanlı bulunduğu II. Mustafa'nın kızı Emine Sultan'la evlenmiştir.
Restorasyon ve Kullanım
[değiştir | kaynağı değiştir]Hangi tarikata ait olduğu tesbit edilemeyen tekke, 19. yüzyılın başından itibaren İstanbul tekke listelerinde yer almamış ve bu dönemden itibaren aslî fonksiyonunu yitirerek külliyenin medresesine ilhak edildiği düşünülmektedir.[1] Külliye binaları 1960-1961'de, şadırvanlar ise 1963'te Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından tamir ettirilmiş ve medrese bölümü bir süre Arapkir Kültür Derneği'ne verilmiştir.[1] Günümüzde cami-tevhidhâne cami, medrese ve tekke hücreleri turistik eşya dükkânı, dershane ile medrese avlusu kahvehane ve kütüphane de imam meşrutası olarak kullanılmaktadır.[1]
Mimari
[değiştir | kaynağı değiştir]
Genel Yerleşim
[değiştir | kaynağı değiştir]İstanbul'un yoğun bir ticaret kesiminde yer alan külliyenin arsası kuzey-güney doğrultusunda ikiye ayrılmış, batıda kalan kısma kendi içlerinde bir bütün oluşturan cami ile tekke, doğudaki kısma da medrese ile kütüphane yerleştirilmiştir.[1]
Medrese
[değiştir | kaynağı değiştir]Dikdörtgen planlı medrese avlusunun güneydoğu köşesinde dershane, bunun kuzeyinde kütüphane, merkezinde şadırvan ve batı sınırında talebe hücreleri bulunmaktadır.[1] Medrese girişinin üzerindeki 1120 (1708) tarihli, ta'lik kitâbenin manzum metni şair Dürrî'ye aittir.[1] Boyut ve tasarım bakımından tekke hücrelerinin eşi olan medrese hücreleri sekiz tanedir.[1] Sekizgen prizma biçimindeki dershane basık kasnaklı bir kubbe ile örtülüp batı yönünde sivri kemerli bir giriş revakı ve her yüzünde düşey eksen üzerinde yer alan ikişer pencere ile donatılmıştır.[1]
Günümüzde
[değiştir | kaynağı değiştir]Medrese, İstanbul'un merkezi konumunda bulunan Beyazıt semtinde, Kapalıçarşı'ya yakın bir konumdadır.[2] Avlusu günümüzde nargile ve Türk kahvesi servisi yapan kahvehaneler olarak işletilmekte ve hem yerel halk hem de turistler tarafından yoğun olarak ziyaret edilmektedir.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g h i j "Çorlulu Ali Paşa Külliyesi". TDV İslâm Ansiklopedisi. 21 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2025.
Cami, tekke, medrese (dârülhadis), kütüphane, hazîre ve meşrutalardan oluşan külliye, il merkezinin kaynaklarda Irgatpazarı/Esirpazarı/Makasçılar, günümüzde ise Çarşıkapı olarak anılan mevkiinde ve eski Simkeşhâne binasının yerinde 1707-1709 yılları arasında kurulmuştur.
- ^ "Çorlulu Ali Paşa Camii". Fatih Belediyesi. 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2025.
Molla Fenari Mahallesi, Yeniçeriler Caddesi üzerinde Çorlulu Ali Paşa Medresesi numara 36'da bulunmaktadır.
- ^ "Çorlulu Ali Paşa Medresesi". AFAR. 19 Temmuz 2024. 9 Temmuz 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2025.
he 300-year-old Medrese evolved from a religious school and dervish lodge during the Ottoman times to bazaar stores in the mid-20th century to its current form—a respite for locals and tourists from the bustling Grand Bazaar district. Relax amid the bubbling sounds of the nargile while indulging in the wafting aromas of fruity tobacco.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Çorlulu Ali Paşa Medresesi ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
| Otorite kontrolü |
|
|---|
