İsmet Atlı
| Kişisel bilgileri | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Doğumu | 1 Ocak 1931 Adana | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ölümü | 4 Nisan 2014 (83 yaşında) Adana | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Boy | 1,73 m (5 ft 8 in) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Spor | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ülke | Türkiye | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Spor | Güreş | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Yarışma(lar) | Serbest, Grekoromen | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Madalyalar
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
İsmet Atlı (1931, Adana - 4 Nisan 2014, Adana), Dünya ve Olimpiyat Şampiyonu Türk güreşçi, halk ozanı. 1960 yılında Roma Olimpiyatları'nda serbest stil 87 kiloda dünya şampiyonluğunu kazanmıştır.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Adana'nın Kozan ilçesine bağlı Çukurören Köyü'nde 1931'de dünyaya geldi. İsmet adı, İsmet İnönü'ye izhafeten verilmişti[1] Babası koşu atı yetiştiren ve at yarışlarına meraklı bir kişi olduğundan ailesi Atlılar olarak anılmaktaydı. Şiirlerinde Atlı, İsmet Atlı veya sadece İsmet adını kullandı. Babası Varsağı aşireti mensubu Pehlivan Ali, annesi Afşar aşiretine mensup Safiye Hanım'dır. Anne-baba bir altı kardeşi, babasının ilk evliliğinden dört üvey kardeşi vardır.
İlkokul mezunu olan İsmet Atlı, köylerinde okul olmadığı için Hamamköy İlkokulu'nda okudu ve 1942 yılında mezun oldu. İlkokul yıllarında iken halk edebiyatıyla ve güreşle ilgilenmeye başladı. Atatürk’ün güreşe merakını öğrenince onun istediği gibi bir güreşçi olmayı amaç edindi. Babası Pehlivan Ali, onu ileride millî güreşçi olması için teşvik etti. Yine babasının teşvikiyle ilkokul yıllarında iken halk ozanlarının şiirlerini ezberledi.
1951 yılında minder güreşine çıktı. Daha ilk yılında büyük bir varlık göstererek millî takıma alındı. Aynı yıl İskenderiye'de yapılan Akdeniz Oyunları'nda ilk defa ay-yıldızlı mayoyu giydi ve serbest stil 79 kiloda şampiyon oldu. 1952’de piyade olarak İzmir’de askere alındı ve orada güreş antrenmanlarına katıldı, altı ay sonra Yaşar Doğu’nun isteği ile Ankara Muhafız Birliği’ne alındı. Millî güreş takımının üyesi olarak yarışmalara katılmaya devam etti. Askerdeyken Finlandiya ve Japonya’daki müsabakalara gönderildi. Helsinki Olimpiyatlarında grekoromen stili 87 kiloda 5. (1953), Napoli’de grekoromen stili 79 kiloda dünya 4.sü (1953), Tokyo’da serbest stil 79 kiloda dünya 2.si(1954) oldu.
Birçok defa bölge ve Türkiye şampiyonlukları kazandı ve 10 yıl süreyle millî takımdaki yerini korudu. 1954 yılında dünya ikinciliğinin ardından, 1960 yılında Roma Olimpiyatları’nda serbest stil 87 kiloda dünya şampiyonluğunu kazandı. 1951'den 1964'e kadar süren güreş yaşamında millî mayoyu 62 defa giydi.[2] Kendine has en iyi uyguladığı güreş teknikleri Tekten ve Çiftten Dalmak, Boyunduruk, Göğüs çaprazı, Yerden Sarma, Şark kündesi Yanbaş Oyunudur.[3]
1957’de Karakayalı aşiretinden Mehmet Menzi’nin kızı Dürdane Hanım ile 1957 yılında evlendi, 49 yıl süren evliliklerinde çocukları olmadı. Dürdane Hanımın 2008 yılında vefatından sonra; Ankara'da bir kamu kurumunda çalışan, Andırın'lı Cennet Temiz ile 2009 yılında evlendi.
1961 yılında güreşi bırakıncaya kadar hayatını sadece güreş müsabakalarından elde ettiği ödüllerle kazandı. Tercüman ve Türkiye Gazeteleri ile Adana’nın yerel gazetelerinde köşe yazarlığı da yaptı. “Şampiyonun Not Defteri, Minder, Tuş” adlı gazete köşesinde güreş ve kültürel konularla ilgili yazılar yazdı.
2003 yılında Adana'nın Karşıyaka Kışla Mahallesi'nde açılan güreş okuluna adı verildi. İsmet Atlı, ikinci adresi olarak belirlediği bu mekânda güreş sporuna katkıda bulunmaya devam etmektedir.
Sporculuğunun yanı sıra bir ozan olan İsmet Atlı, yöresindeki kurtuluş bayramları için çeşitli destanlar yazar, halk ozanları derneğinin üyesidir ve halk aşıkları yetişmesi için çaba gösterir. Derlediği folklor ürünlerini makale olarak yayımlar ancak ozanlığı her zaman güreşçiliğinden sonra ikinci plandadır.
Yayımlanmış iki kitabı vardır: Birincisi, “Dünya Güreşine Oyun Getiren Ustalar” (basım tarihi bilinmiyor), ikincisi “Yazılar, Anılar ve Şiirlerle Türk Güreşi”(2001).
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ İşte O Pehlivan İsmet Atlı’dır, 1. Cilt, Dr. Halil Atılgan, Ankara 2007
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2007.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2007.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- İsmet Atlı hakkında bilgi 16 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Büyük Ödülü |
|
|---|---|
| |
|
- 1931 doğumlular
- Türk erkek güreşçiler
- Altın Olimpiyat madalyalı Türk sporcular
- Kozan doğumlular
- 2014'te ölenler
- Adana ilinde ölenler
- 1951 Akdeniz Oyunları güreşçileri
- 1952 Yaz Olimpiyatları güreşçileri
- 1956 Yaz Olimpiyatları güreşçileri
- 1960 Yaz Olimpiyatları güreşçileri
- Türk Olimpiyat güreşçileri
- 1960 Yaz Olimpiyatları'nda madalya kazananlar
- Altın Olimpiyat madalyalı güreşçiler
- Dünya Güreş Şampiyonası madalyalı güreşçiler
- 20. yüzyılda Türk erkek sporcular
- 21. yüzyılda Türk erkek sporcular