Şehit

Şehit, bir dış tarafın talebi üzerine dinî bir inancı veya başka bir davayı savunduğu, reddettiği ya da savunmayı reddettiği için zulüm gören ve öldürülen kişidir. Günlük kullanımda bu terim, bir davaya karşı protesto veya destek nedeniyle önemli bir sonuçla karşılaşan herhangi bir kişiyi de ifade edebilir.

Etimoloji

Arapça kökenli şehadet sözcüğü Arapçada "tanıklık" şehit de "tanık" anlamına gelir. Şehadet sözcüğünün Türkçede tanıklık anlamında kullanımı yok olmaya yüz tutmuştur. Bununla birlikte aynı kökten gelen "şahit" sözcüğü "tanık" anlamında kullanılmaya devam eder.

Ülkeler

Ülkeler belirli teamüllere ve yasalarına göre şehitliği çeşitli şekillerde tanımlarlar.

Türkiye

Türkiye'de şehit kavramı zamanla dinî anlamından sıyrılıp vatanını veya milletini müdafaa yolunda ölen herkes için kullanılır hale gelmiştir. Türkiye'de şehit olarak nitelendirilen kimseler şu kategoriler altında toplanabilir:

• Profesyonel veya vatanî görevini yapmakta olan askerlerden görev başında herhangi bir şekilde yaşamını yitirenler,
• Herhangi bir terörist saldırı sonucu yaşamını yitiren eğitim, sağlık, güvenlik vb. görevliler,
• Görev başında yaşamını yitiren polis, itfaiyeci vb. diğer görevliler.

Bu kimseler, inançlarına bakılmaksızın, Türkçe medyada yaygın şekilde "şehit" olarak nitelendirilirler. Bunların bir kısmının şehadeti, bağlı oldukları kurumların tüzükleri ve yasalarla da sabittir ve geride kalan yakınları devletten tazminat veya maddi yardım almaya hak kazanabilirler.

Bunun haricinde bazen dinî, siyasi ve ideolojik görüşleri veya eylemleri nedeniyle öldürülmüş kimseler de yakınları, dava arkadaşları, meslek arkadaşları veya taraftarları tarafından "şehit" olarak nitelendirilirler.

Dinler

Birçok dinde şehit ve şehâdet kavramına rastlanır.

Hristiyanlık

Ana madde: Şehit (Hristiyanlık)

Önemli Hristiyan şehitlerinden Sebastian

Hristiyanlıkta şehadet kavramı savaşta ölenlerin aksine daha çok inancı nedeniyle -genellikle zulüm görerek- öldürülen din büyüklerini tanımlamakta kullanılır. Hristiyan şehitlerinin büyük bölümü Roma İmparatorluğu'nda Hristiyanlığın yayılmaya başladığı dönemlerde öldürülen erken dönem Hristiyanlarıdır. Hristiyan şehitlerinin bir kısmı azizlik ve azizelik mertebesine yükseltilmişlerdir.

İslam

Ana madde: Şehit (İslam)

Şehit, İslam dininde Allah yolunda ölmüş bir Müslüman'a verilen isim ve makamdır. Kur'an'da sıklıkla bu kimselerin kurtuluşa erdiği, ahiretteki makamlarının diğer insanlardan üstün olacağı belirtilir.

“	Allah yolunda öldürülenlere "ölüler" demeyin. Hayır, onlar diridirler. Ancak siz bunu bilemezsiniz. (Bakara Suresi: 154)	„

Hanefi mezhebinde şehitlik

Hanefî mezhebi alimlerinin görüşlerine göre şehitlik üçe ayrılabilir:

• Dünya ve ahiret için şehit olanlar: Bunlar İslam dini için savaşlarda veya işkencede ölenler gibi, inançları nedeniyle öldürülen kimselerdir.
• Ahiret için şehit olanlar: Bunlar yine İslami inançları nedeniyle fiziksel zulüm görmüş ve bunun neticesinde, hemen değil de sonradan ölmüş kişilerdir. Bu kimseler sonradan öldükleri için geride kalanlar tarafından şehit olarak kabul edilmeseler bile ahirette şehit muamelesi göreceklerdir.
• Dünya için şehit olanlar: Bunlar dünyada, görünüşte İslam dini için ölmüş gibi gözükse de niyetleri farklı olan kişilerdir. Bu kimseler öldükten sonra geride kalanlar tarafından şehit olarak anılsalar bile ahirette şehit muamelesi görmeyeceklerdir.

Ayrıca bakınız

• Şehitlik