610'lar
| Binyıllar: | 1. binyıl |
|---|---|
| Yüzyıllar: | |
| Onyıllar: | |
| Yıllar: |
610'lar, 1 Ocak 610 günü başlayıp 31 Aralık 619 günü sona eren onyıldır.
Olaylar
610
- İslam peygamberi Muhammed, 40 yaşında İslam olarak adlandırılacak bir dini duyurmaya başladı. İslam inancına göre, Arap Yarımadası'nda Mekke şehri yakınlarında bulunan Hira Dağı'ndaki bir mağarada başmelek Cebrail ona göründü ve ona "Allah'ın Resülü" diye hitap ederek ilk Kur'an ayetlerini vahyetti. Muhammed bunu şehrinde bulunan halka tebliğ etti ve bu son İbrahimi din olan İslam'ın başlangıcı oldu.[1]
- 4 Ekim - Herakleios isyanı: Herakleios Afrika'dan bir filoyla Konstantinopolis'e geldi. Başkentteki bir ayaklanmanın ardından iktidardaki İmparator Phocas'ı devirdi ve elleriyle kafasını keserek öldürdü. Herakleios, babası Yaşlı Herakleios'un yardımıyla tahta çıktı. İlk büyük eylemi, Doğu Roma İmparatorluğu'nun resmi dilini Latince'den Yunancaya değiştirmek oldu. Bu nedenle 610'dan sonra, İmparatorluk geleneksel olarak Bizans İmparatorluğu olarak anılır.
- Avarlar, İtalya'daki Lombard Krallığı ile Slavlar arasında önemli bir tampon bölge olan Friuli Dükalığı'nı işgal etti. Çatışma sırasında II. Gisulf öldü ve dükalığı işgal edildi (yaklaşık tarih).[2]
- Kral Witteric, Toledo'da bir ziyafet sırasında Katolik soylulardan oluşan bir grup tarafından öldürüldü. Onun yerine İber'deki Vizigotların kralı olan Narbonne Dükü Gundemar geçer.[3]
- Kral Theuderic II, Alsace, Champagne ve Thurgau'yu ağabeyi Austrasia Kralı II. Theudebert'e kaptırdı. Burgonya ordusu Jura Dağları'nın doğusunda Alemannilere karşı yenilgiye uğratıldı.
- İdil Bulgar Devleti, bölgede Erken Slavlardan ortaya çıkan ilk uygarlık olarak modern Rusya topraklarında ortaya çıktı (yaklaşık tarih).
- Papa IV. Boniface, manastır disiplininin yeniden tesis edilmesi için Roma Konseyi'nin önünde bulundu. Katılımcılar arasında Londra'nın ilk piskoposu Mellitus da bulunmaktaydı.[4]
- Columbanus ve Gallus misyonerlik faaliyetlerine Konstanz Gölü (İsviçre) yakınındaki Bregenz'de başladı.[5]
- John V (Merhametli) İskenderiye patriği oldu. (yaklaşık tarih)
- Kağıt teknolojisi Koreli Budist rahip Dam Jing tarafından Çin'den Japonya'ya taşındı. (yaklaşık tarih)
611
- Bizans-Sasani Savaşı: Şehrbârâz komutasındaki Sasani ordusu, Antakya, Suriye ve Mezopotamya'daki Bizans kalelerinin çoğunu ele geçirdi.
612
- Salsu Muharebesi: 305.000 kişilik bir Sui kuvveti, Yalu Nehri'nde Koreli general Eulji Mundeok tarafından yenilgiye uğratıldı. Sadece 2.700 asker sağ kaldı.
- 13 Ağustos - Herakleios'un eşi İmparatoriçe Eudokia epilepsiden öldü. Geride iki çocuk bıraktı ve Konstantinopolis'teki Kutsal Havariler Kilisesi'ne gömüldü.
- 22 Ekim – Sak Kʼukʼ, babası Ajen Yohl Mat'ın yerine Maya devleti Palenque'nin (bugünkü Meksika) kraliçesi oldu.
- Kutsal Sünger Filistin'den İstanbul'a getirildi.
613
Bizans İmparatorluğu
[değiştir | kaynağı değiştir]- İmparator Herakleios, yeğeni Martina ile evlendi ve Bizans İmparatorluğu'nun imparatoriçesi (Augusta) oldu. Bu ikinci evliliğin yasaklanmış akrabalık derecesine girdiği kabul ediliyordu ama Konstantinopolis'teki Katolik Kilisesi tarafından onaylanmiştı.
- 22 Ocak - Konstantin, babası imparator Herakleios tarafından ortak imparator (sezar) olarak taçlandırıldı ve kısa bir süre sonra kuzeni Nicetas'ın kızı Gregoria ile nişanlandı. Henüz 8 aylık olan Konstantin'in gerçek bir gücü yoktur ve hanedanlık ünvanı tamamen törenseldir.
- Bizans-Pers Savaşı: Herakleios, ordunun komutasını sağlamlaştırmak için kardeşi Theodore (curopalates) ile birlikte kendisini başkomutan olarak atadı.
- Antakya Muharebesi: Herakleios, Bizans seferi kuvvetini Antakya'ya (Levant) seferber etti, ancak şehrin dışında Persler tarafından tamamen yenilgiye uğratıldı. Şahin Vahmanzadegan, Orta ve Batı Anadolu'ya girdi. Şahrbaraz, Suriye'de Şam, Epemiye ve Emesa şehirlerini ele geçirdi.
614
- 602-628 Bizans-Sasani Savaşı: Levant şehirleri Caesarea Maritima, Arsuf ve Tiberya, belli şartlarla Sasanilere teslim oldu.
- Kudüs'ün Sasani kuşatması: Şahrbaraz komutasındaki 26.000 kişilik bir Pers-Yahudi ordusu, Bizans İmparatorluğu'na karşı 20 günlük bir kuşatmanın ardından Kudüs'ü ele geçirip yağmaladı. 57.000 ile 66.500 arasında Kudüslü katledildi; Patrik Zacharias da dahil olmak üzere 35.000 kişi daha köleleştirildi. Şehirdeki birçok kilise ("Diriliş Kilisesi" veya Kutsal Kabir dahil) yakıldı ve aralarında Gerçek Haç, Kutsal Mızrak ve Kutsal Sünger'in de bulunduğu çok sayıda kutsal emanet Pers başkenti Tizpon'a götürüldü.
615
- 11 Eylül -[6] Şipi Kağan'ın ordusu Sui imparatoru Yang'ı Yanmen'de kuşattı.[7]
- Şahin komutasında Sasani ordusu, Küçük Asya'yı istila etti ve Konstantinopolis'te Boğazın karşısında Kalkedon'a ulaştı.
- Muhammed'in ilk takipçilerinden bir kısmı Aksum İmparatorluğu'na göç etmeye başladı. Buna İslam tarihinde Habeşistan hicreti denir. Orada Hristiyan Etiyopya imparatoru Necaşi olarak bilinen Eşhama bin Ebcer'ın koruması altında küçük bir topluluk kurdular.
616
- Bizans-Sasani Savaşı (602-628): Kudüs Yahudileri şehrin tam kontrolünü ele geçirdi; Judea ve Celile'nin büyük kısmı Persler'in özerk bir Yahudi eyaleti oldu .Yahudi Tapınağı, Başrahip Nehemiah ben Hushiel tarafından yeniden inşa edildi.
- Şahin Vahmanzadegan komutasındaki Pers ordusu, sinagogu da dahil olmak üzere Sardis şehrini yok eder. Şahin, Anadolu'da ilerleyerek Bizanslıları defalarca yener.
- 14 yaşındaki Adaloald, babası Agilulf'un yerine İtalya'nın Lombard kralı olur. Annesi Theodelinda'nın yönetimi altında naip olarak hüküm sürer. Lombard Krallığı yavaş yavaş Katolikliğe geçmeye başlar ve Bizans'ın Eksarhlığı ile barış yapar.
- Kral Sisebut, Toledo Konseyi'nde Yahudilerin Hristiyanlığa geçmelerini emreder. Çocuklar ebeveynlerinden alınır ve manastırlara yerleştirilir, burada Vizigot Krallığı'ndaki evanjelizm öğretisini öğrenirler.
- Mekke'deki Kureyş kabilesi, Müslümanlara baskı yapmak amacıyla Muhammed ve Haşim'i boykot etmeye başlar.
617
Yere göre
[değiştir | kaynağı değiştir]Bizans İmparatorluğu
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bizans-Sasani Savaşı: Şahin Vahmanzadegan komutasındaki Sasani ordusu Anadolu'daki Kalkedon'u fethetti ve Konstantinopolis'i tehdit eden boğaza ulaştı. İmparator Herakleios, yıllık 1.000 talent altın ve gümüş haraç sözü vererek barış görüşmelerine başladı. Şahin, Mısır'ın işgali için ordusuyla Suriye'ye çekildi.
- Avarlar, İmparator Herakleios ile görüşmek üzere Konstantinopolis'e elçiler gönderdi. İmparator bir suikasta uğrayacağı konusunda uyarıldı ve zamanında şehir surlarının dışına sığındı. Bizans imparatorunu yakalayamamanın verdiği öfkeyle Avarlar, Trakya'yı yağmalayıp Tuna Nehri'ne döndü ve 270.000 kişiyi kaçırdı.
Din
[değiştir | kaynağı değiştir]- Arabistan'da putperest Mekkeliler, İslam peygamberi Muhammed'in mensup olduğu Haşim kabilesini boykota başladı. Medine'de bir iç savaş başlar.
- Buâs Savaşı: [[Muhammed ile etkileşime giren Arap kabileler, Medine vahası yakınlarındaki Yahudi kabilesi Benî Kurayza'yla yaptığı savaşı kazandı.
618
- Bizans-Sasani Savaşı: Şahrbaraz komutasındaki bir Sasani seferi kuvveti Mısır'ı (Dioecesis Aegypti) işgal etti ve eyaleti ele geçirdi. Nil Vadisi'ndeki Bizans garnizonlarını yendikten sonra Persler, Libya Çölü'nden Cyrene'ye kadar yürürler.
- Sasani ordusu Bizans hâkimiyetindeki İskenderiye'yi kuşattı. Şehri Nicetas (İmparator Herakleios'un kuzeni) savundu. Bizans direnişi limanın abluka altına alınmasıyla başarısız oldu. Mısır'dan Konstantinopolis'e giden tahıl kaynakları kesildi.
- 18 Haziran – Sui hanedanı sona erdi. İsyancı lider Li Yuan, Luoyang'ı ele geçirdi ve İmparator Yángdi'yi öldürdü. Kendini imparator Gao Zu ilan etti ve Çin tarihinin en önemli hanedanlarından biri olan ve yaklaşık 300 yıl sürecek olan Tang hanedanını kurdu.
- Siyenpiler dağıldı (kuruluşu 315).
- Tong Yabgu Kağan, Batı Göktürk Kağanlığı'nın yeni kağanı oldu.
619
- Avarlar, İstanbul'u ilk kez kuşattı.
- İkinci Göktürk - Sasani savaşı, Sasaniler büyük zaferle savaşı bitirdiler.
Doğumlar
610
- Anania Shirakatsi, Ermeni gökbilimci (ö. 685)
- I. Grimoald, Lombard kralı (ö. 671)
- Safiyye bint Huyey, İslam peygamberi Muhammed'in eşi (yaklaşık)
- Aşina Po-luo-men, Doğu Göktürk Kağanlığı'nın son kağanı olan İl Kağan'ın oğlu (ö. 651)
611
- II. Leo, papa (ö. 683)
- Aşina Zhong, Sol Bilge Prensi (ö. 675)
- Eudokia Epifaneia, Bizans İmparatoru Herakleios'un kızı
612
- 3 Mayıs - III. Konstantinos, Bizans İmparatoru (ö. 641)
- tarihi bilinmeyen
- Enes bin Mâlik, sahabe (ö. 709)
- Zeyd bin Sabit, sahabe (ö. 665)
614
- Abdullah bin Ömer, ikinci İslâm Halifesi Ömer'in oğlu, sahabe (ö. 693)
- Aişe, İslam peygamberi Muhammed'in eşi, halife Ebu Bekir'in kızı (ö. 678)
616
619
- Abdullah bin Abbas, tefsir ve fıkıh alanlarında otorite kabul edilen sahabe (ö. 687)
Ölümler
610
- Phocas, Bizans imparatoru (d. 547)
- Varaka bin Nevfel, İslam peygamberi Muhammed'in eşi ilk eşi Hatice'nin kuzeni olan Hristiyan rahip
612
- Fabia Eudokia, Herakleios'un ilk eşi (d. 580)
613
- Priscus, Bizans generali
615
- IV. Bonifacius, papa (d. 550)
- Sümeyye bint Hubbât, İslam'da ilk şehit olarak kabul edilen kadın sahabe
616
- Æthelfrith, Bernicia kralı
618
- İmparator Yang, Çin'in Sui Hanedanı'nın ikinci imparatoru (d. 569)
619
- Ebu Talib bin Abdülmuttalib, İslam peygamberi Muhammed'in amcası (d. 549)
- Hatice bint Hüveylid, İslâm peygamberi Muhammed bin Abdullah'ın ilk eşi (d. 555)
- Şipi Kağan, Doğu Göktürk Kağanlığı hükümdarı
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Essential Histories: The Great Islamic Conquests AD 632–750 (2009), David Nicolle, p. 22. 978-1-84603-273-8
- ^ Hodgkin, Thomas. Italy and Her Invaders (vol. 5), p. 160
- ^ Donini, Guido and Ford, Gordon B., Jr., translators (1966). Isidore of Seville's History of the Kings of the Goths, Vandals, and Suevi. Leiden: E. J. Brill. Chapter 58, p. 27
- ^ Brooks "Mellitus (d. 624)". Oxford Dictionary of National Biography
- ^ Edmonds, Columba (1908) "St. Columbanus". The Catholic Encyclopedia 4. New York: Robert Appleton Company. Retrieved 15 January 2013
- ^ Yıl: 大業十一年, Ay: 八月, Gün: 癸酉 Academia Sinica 22 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Çince)
- ^ Ssu-ma Kuang, Tzu chih t'ung chien, Cilt 182 (Çince)