Abastumani

Abastumani (Gürcüce: აბასთუმანი), Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Adigeni Belediyesi sınırları içinde bir kasabadır (daba). Kasaba Kvabliani Çayı'nın sol kolu olan Abastumani Deresi vadisinde ve deniz seviyesinde 1.250 metre yükseklikte yer alır. Adigeni kasabasına 25 km, Ahaltsihe kentine 28 kilometre uzaklıktadır.

Abastumani önemli bir kaplıca merkezidir. Gürcü Ulusal Astrofizik Gözlemevi kasabasının yakınında 1932 yılında kurulmuştur. Rus gökbilimci Pelageya Fyodorovna Şayn tarafından 3 Ekim 1935'te keşfedilen asteroite bu kasabaya atfen "1390 Abastumani" adı verilmiştir.

Adigeni Belediyesi sınırları içinde Abastumani adında bir de köy bulunmaktadır.

Tarihçe

Abastumani adının, burada yaşayan Abasadzelerle ilişkili olduğu tahmin edilmektedir. Bu yer adı "Abasların köyü" anlamına gelen "Abastubani"den değişime uğramış olmalıdır. 1595 tarihli Osmanlı tahrir defterinde "Abasuban" (اباسوبان) olarak yazılması da bu görüşü desteklemektedir. Abastumani'nin 1 km uzağında eski bir yerleşme Odzrhe adını taşıyordu ve bundan dolayı bu yerleşme bugünkü kasabanın eski adı sayılmaktadır.^[1]^[2]

Kaplıcaların olduğu yerde ortaya çıkan yerleşme, 9-10. yüzyıllarda Odzrhe olarak anılıyordu. Geç Orta Çağ'da Odzrhe yerine Otshe adı kullanılır oldu. 19. yüzyılda bu yerleşme Abastumani olarak adlandırıldı. 1870'lerde burada kaplıca tesisleri kuruldu. Kaplıca etrafındaki yerleşme zamanla gelişerek kentsel bir özellik kazandı. Abastumani'ye 1926 yılında daba (kasaba) statüsü verildi. Abastumani kasabasına giden yolun kenarında ayrıca kırsal bir yerleşme bulunmaktadır. Burası ise Abastumani adıyla anılan bir köydür.

Abastumani'de bulunan ve "Yeni Zarzma" olarak da bilinen Abastumani Kilisesi, geç tarihte (1899-1902) inşa edilmiş kubbeli bir yapıdır.^[3]

Abastumani'de, Otshe ve Kurtshana çaylarının birleştiği yerde bulunan kemerli taş köprü Odzrhe Köprüsü adını taşımaktadır. Kale-kent ya da akarsudan adını alan köprü, 9-11. yüzyıllarda inşa edilmiştir. Mimari özellikleri açısından Acara'da bulunan ve genel olarak "Tamar Köprüsü" diye adlandırılan kemerli taş köprülerle benzerlik taşımaktadır.

Nüfus

2014 yılı verilerine göre kasabada 937 kişi yaşıyordu.

Sayım tarihi	Nüfus	Erkek	Kadın
1989	2.447	-	-
2002	1.368	-	-
2014	937	439	498

Kaynakça

^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 162-165". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2021.
^ Samshe-Cavaheti (Gürcüce), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 11 26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8626-7
^ Samshe-Cavaheti (Gürcüce), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 35 26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8626-7

[1] "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 162-165". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2021.

[2] Samshe-Cavaheti (Gürcüce), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 11 26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8626-7

[3] Samshe-Cavaheti (Gürcüce), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 35 26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8626-7

[1]

[2]

[3]