Abluka
Abluka, savaş halinde olan devletlerden birinin, diğerinin kıyılarından bir bölümüne veya tümüne giriş ve çıkışı engellemeyi amaçlayan savaş önlemlerinden birisidir. Abluka sözcüğü Türkçeye Cenevizceden geçmiştir.[1] Ablukanın eş anlamlısı olarak kamal, kuşatma ve muhasara sözcükleri bulunmaktadır.[2]
Devletlerin birbirlerine karşı geniş çapta ekonomik bağımlılıkları olmasından dolayı abluka modern savaş aracı olarak etkili bir silah vazifesi görür. Genel olarak abluka yazılı olan veya olmayan uluslararası hukuk kuralları ile düzenlenir. Abluka öncesinde tarafsız devletlere notayla bildirimde bulunmak ve her devlete eşit muamelede bulunmak zorunludur. Abluka ihlallerinde cezai müeyyide olarak gemiye el konabilir fakat zarar verilemez.
Uygulama yönünden ablukaları çeşitli sınıflara ayırmak mümkündür. 18. ve 19. yüzyılda yaygın olan kâğıt ablukasında sadece ablukanın ilanıyla yetinilmiştir, hukuki bir işlevi yoktur. Çoğunlukla savaş zamanında başvurulana abluka (BM'nin 1990'da Irak'a karşı uyguladığı gibi) savaş olmaksızın da söz konusu olabilir (1962 yılında ABD'nin Küba'ya uyguladığı gibi). Ayrıca abluka Irak'a uygulandığı gibi denizden olabileceği gibi, 1948 yılında Berlin'e uygulanan abluka gibi karadan ve havadan olabilir. Ayrıca abluka Amerikan İç Savaşı esnasında Kuzey'in Güney'in limanlarını ablukaya alması sonucu savaşı sona erdiren önemli bir etken olmuştur.[3][4]
Abluka, uluslararası arenada etkinliğini ve işlevselliğini korumaktadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Vocabolario tascabile genovese-italiano per il popolo compilato da P. F. B, s. 17 abblocco
- ^ Eş ve Yakın Anlamlı Kelimeler Sözlüğü
- ^ Richard Harding (2002). Seapower and Naval Warfare, 1650–1830. Routledge. Erişim tarihi: 7 Şubat 2013.
- ^ Corbett s.93-94